Utrecht Stad Vier jaar geleden lukte het Wim Vreeswijk (1950) niet om het Wilders-effect te verzilveren voor zijn Partij Vrij Utrecht (PVU). Hij had nog wel zo zijn best gedaan om op de PVV te lijken. Het Vlaams Belang drukte mooie pamfletten voor de PVU om het volk te bereiken. Vreeswijk probeert het dit jaar… Lees verder
Haarlemmermeer Forza! Nederland is een uiterst rechts Fortuynistische partijtje dat sinds 2010 vertegenwoordigd is in de gemeenteraad van de verzamelgemeente Haarlemmermeer. Ze begonnen met drie raadsleden, maar 2012 was een roerig jaar waarin het ene raadslid Forza! verliet en het voormalige Trots op Nederland-raadslid Conny de Bree zich bij hen aansloot. De kern van de… Lees verder
Bergen op Zoom Lijsttrekker Ton Linssen (1952) van zijn partij Lijst Linssen heeft zich vaak verdedigt. Hij stelt dat zijn partij helemaal niet extreemrechts of racistisch is. Als wethouder werkt Linssen in Bergen op Zoom samen met een brede coalitie met VVD en PvdA. Bij de Lijst Linssen zijn zowel afvallige SP’ers als Wildersfans welkom,… Lees verder
Bij Parlementsverkiezingen presenteren partijen zich doorgaans met gelikte verkiezingsspotjes, veelkleurige promotiefolders met de speerpunten, uitgewerkte partijprogramma’s vol nobele plannen en websites waarop de kandidaten zich van hun beste kant laten zien. De Antifascistische Onderzoeksgroep Kafka keek eens wat beter naar de politici die nu kandidaat staan voor de Tweede Kamerverkiezingen. Daarnaast bekeken we de politieke… Lees verder
De rechtsextremist Anders Breivik heeft in Noorwegen een bomaanslag gepleegd en tientallen mensen vermoord. In een manifest waar hij zijn daad toelicht verwijst Breivik verschillende keren naar de politieke situatie in Nederland. Volgens de AIVD bestaat er weinig dreiging vanuit de Nederlandse extreemrechtse hoek. Is die constatering juist? Het vermoorden van (redelijk willekeurig gekozen) mensen… Lees verder
Zijn de deelnemende partijen extreemrechts of zijn het gewone rechtse partijen die een aantrekkingskracht hebben op rechtsextremisten? Als we alleen naar de partijprogramma’s kijken zijn conclusies soms moeilijk te trekken. Misschien helpt een kijkje achter de schermen? Welke mensen zijn betrokken bij deze verkiezingen? De PVV van Geert Wilders doet maar in twee gemeentes mee…. Lees verder
De Heelnederlandse actiegroep Voorpost viert dit jaar haar eenendertigste verjaardag. In 1976 werd Voorpost opgericht in Vlaanderen. Het was een product van een onrustige periode binnen de Vlaams-nationalistische beweging. Gematigden en radicalen vlogen elkaar in die periode stevig in de haren. Dat leverde een aantal nieuwe extreemrechtse organisaties op, waaronder een nieuw partijtje, het Vlaams… Lees verder
De afgelopen jaren keken wij regelmatig naar vertegenwoordigers van de “nieuwe politiek”, om te onderzoeken of er ook sprake was van rechtsextremisten die zich hierbij aansloten. Wij keken naar Leefbaar Nederland, de LPF en allerlei partijtjes die zich hiervan afsplitsten. Het is dus interessant om eens te kijken hoe het er nu mee staat. De… Lees verder
De Nederlandse Volksunie (NVU) neemt in vijf gemeentes deel aan de verkiezingen. Niet eerder deed deze nationaal-socialistische partij in zoveel plaatsen mee. Van een groei bij de NVU is echter geen sprake. Nationaal Socialisme De NVU is een uitgesproken extremistische partij. Strenge rassenwetten, antisemitisme en een nationaal-socialistische eenheidsstaat maken deel uit van het gedachtegoed van… Lees verder
Nieuw Rechts is zoals de meeste extreemrechtse partijen in Nederland ontstaan uit een ruzie en een splitsing van een andere partij. Zo is Michiel Smit in 2003 uit Leefbaar Rotterdam gezet, onder andere wegens zijn aanhoudende contacten met het Vlaams Blok en de NNP. Al snel blijkt dat de eenmansfractie Smit de pretentie heeft een… Lees verder
(We hebben van alle fora alleen zijn postings op Stormfront ter illustratie er bij gezet. Anders zou het helemaal onoverzichtelijk veel worden. Maar hij heeft dus ook veel op andere fora gepost.) 01-09-2004 Schrijft op Stormfront: “deze jongeren verzetten zich tenminst nog actief tegen de destructieve ontwikkelingen in ons land als islamisering en verzwarting in… Lees verder
Op zondag 22 augustus was het gehucht Steenstrate bij Ieper in Vlaanderen het decor van een merkwaardig samenkomen. Een kleine 5.000 nationalisten herdachten op een afgelegen weiland de gevallenen uit de Eerste Wereldoorlog. Dit gebeurt normaliter op de traditionele IJzerbedevaart, nu een week later. Maar de radicalere stroming van de Vlaamse Beweging heeft zich sinds… Lees verder
De Raad voor de Journalistiek, een orgaan dat klachten behandelt over de juistheid en zorgvuldigheid van journalistieke publicaties, deed afgelopen 16 april uitspraak in een opmerkelijke zaak. De Jonge Fortuynisten (JF) had een klacht ingediend tegen het NRC Handelsblad over de foto bij een kort artikeltje over een JF-demonstratie. Op de foto stond onder andere… Lees verder
Op 10 juni kunnen de kiezers weer stemmen voor de leden van het Europese Parlement. Ook de extreem-rechtse partij Nieuw Rechts doet met 25 kandidaten mee. Een aantal van hen heeft een interessante achtergrond. Een deel is uit de LPF afkomstig, maar veel hebben er contacten gehad met veel radicalere organisaties zoals de NNP, het… Lees verder
Eind januari 2004 maakte de Amsterdammer Wim Beaux bekend de Nieuwe Nationale Partij te verlaten en sloot hij zich aan bij de NNP-afsplitsing “Nationale Alliantie”. Daarmee begon Beaux aan zijn vijfde extreemrechtse partij sinds hij in 1980 lid werd van de Centrumpartij. In deze 23 jaar is Beaux’ politieke carrière allesbehalve over rozen gegaan. Vlak na… Lees verder
Op 11 september jongstleden voltrekt zich een bizar schouwspel bij het standbeeld van Pim Fortuyn in Rotterdam. Daar verzamelt zich een groepje mensen voor een demonstratieve optocht om de 11 september aanslagen in Amerika te herdenken. Het organiserende comité wil vooral de Nederlandse slachtoffers herdenken en spreekt haar zorg uit over moslimsorganisaties in Nederland die… Lees verder
Dit keer nemen we geen kaderlid, geen leidinggevend figuur maar een ouderwetse straatactivist onder de loep, maar wel een bijzondere: Ben van der Kooi. Hij is 29 jaar oud en vanaf 2000 actief in het extreem-rechtse circuit. Van der Kooi zet zich in voor elke organisatie die hij als radicaal-rechts beschouwt: de Nieuwe Nationale Partij… Lees verder
Na de totaal mislukte verkiezingsdeelname aan de gemeenteraadsverkiezingen in 2002 probeerde de Nederlandse VolksUnie (NVU) ook dit jaar weer voldoende stemmen te krijgen voor een politiek podium. De partij deed op 11 maart mee aan de Provinciale Statenverkiezingen in Gelderland. Met ruim 1500 stemmen (0,2%) behaalde de partij precies voldoende steun voor 0,15 zetel. De… Lees verder
Amper drie maanden na de installatie van de regering-Balkenende is de chaos binnen de tweede regeringspartij, de LPF, niet meer te overzien. Allerlei verschillende ruzies en conflicten teisteren de partij. Een van de conflicten vindt plaats binnen de kamerfractie: De fractievoorzitter Wijnschenk met zijn getrouwen kunnen niet langer door één deur met Winny de Jong… Lees verder
Omdat de LPF al zitting heeft in de Tweede Kamer is de verkiezingsdeelname aanmerkelijk eenvoudiger. Zo hoeft de partij bijvoorbeeld niet meer in elke kieskring door dertig kiesgerechtigde burgers ondersteund worden met een handtekening. Uit discussies binnen het extreem-rechtse circuit blijkt dat er nog wel steun voor de LPF bestaat, maar mede door het terugtreden… Lees verder
Leefbaar Rotterdam raadslid Michiel Smit: “Er is een ding erger dan een Neger, een blanke Neger!” Op 6 maart schudt Rotterdam op zijn grondvesten. Pim Fortuyns Leefbaar Rotterdam haalt bijna 35 procent van de stemmen en komt met zeventien personen in de Rotterdamse raad. De kersverse raadsleden hebben enkele overeenkomsten, maar ook grote onderlinge verschillen…. Lees verder
Het CDA-Eerste Kamerlid Van den Hul-Omta zal “bij wetgeving waakzaam zijn betreffende het door Taalverdediging bepleite”. Haar collega Woldring steunt Taalverdediging van harte en hun partijgenoot Visser-van Doorn, die in de Tweede Kamer zit, kan de meeste doelstellingen onderschrijven. Zij reageren op een brievenactie waarmee de actiegroep Taalverdediging alle landelijke politieke partijen om hun steun… Lees verder
Een woordvoerster van het verzet uit de Tweede Wereldoorlog vond het maar niets dat nota bene een extreem-rechtse partij zich de naam “Verzets-Partij” had aangemeten. Op 20 maart 2000 richtten de nieuwe ‘verzetsstrijders’ Ruben Hubbers (1980) en zijn eega Gaby Hubbers-Plasschaert (1974) deze vereniging op om aan de komende Tweede Kamerverkiezingen mee te kunnen doen…. Lees verder
Op 8 november worden er in Utrecht gemeenteraadsverkiezingen gehouden. De gemeente Vleuten-De Meern wordt met haar 20 duizend inwoners bij Utrecht gevoegd en zo ontstaat een groter Utrecht met ruim 250 duizend inwoners en extra bouwgrond om nog verder te groeien. Aan de verkiezingen, die bij een dergelijke herindeling vereist zijn, doet de extreem-rechtse partij… Lees verder
In 1998 verdwenen de extreem-rechtse partijen van het politieke toneel omdat bijna alle zetels verloren gingen. Bíjna alle, want in twee steden wist extreem-rechts zich te handhaven. In Schiedam mocht CD’er Ad Bierhuizen zijn nietszeggende aanwezigheid met vier jaar verlengen en in Utrecht werd Wim Vreeswijk voor de vijfde keer op rij herkozen. Wim (Willem… Lees verder
Els Süter uit Almere heeft het geweten. In februari 1999 zoekt zij, samen met dertig andere leden van het Genootschap Onze Taal, vol goede moed de pers op. De dertig hebben een initiatiefgroep opgericht om iets te doen aan het onnodig gebruik van Engelse woorden in de Nederlandse taal. Onnodig Engels Directe aanleiding voor het… Lees verder
De Vlaamsnationalistische Yzerbedevaart in Diksmuide (België) is dit jaar rustig verlopen. De afgelopen jaren was er vaak sprake van heibel en ruzie, maar daarvan was ditmaal geen spoor. Zaterdag De avond voor de eigenlijke bedevaart (zaterdag 28 augustus) is traditioneel een feest voor allerhande extreem-rechtse figuren uit heel Europa. In het café “Het Hof van… Lees verder
Het is de lijstverbinding Centrumdemocraten/Conservatieve Democraten met lijsttrekker Chiel Koning bij lange na niet gelukt om een zetel te halen in het Europese parlement. De kiesdeler (die ongeveer op 3% lag) werd met een half procent van de stemmen niet gehaald. Toch stemden nog bijna 18.000 niet-thuisblijvers op de CD. met name in Limburg (0,7%)… Lees verder
Zaterdag 27 maart was de jaarlijkse contactdag van Voorpost-Nederland in Hilversum. Onder de aanwezigen waren diverse bestuursleden van de NNP en ook Chiel Koning die bij de komende Europese verkiezingen de CD lijst trekt. Op deze bijeenkomst sprak de Vlaams Blok-lijsttrekker in Brussel, Johan de Mol over het thema ‘Veiligheid’. Deze onderwerpskeuze is gezien het… Lees verder
In november 1996, rond de tijd van de scheuringsperikelen binnen de CP’86, zag een nieuwe extreem-rechtse organisatie het licht: De Nederlandse Studentenvereniging (NLSV(1)) voorheen: De Nederlandse Studentenvereniging, zie kader onderaan artikel. Zij doet zich voor als een ‘gewone’ studentenvereniging, maar is dat zeker niet. De NLSV noemt zich een vereniging voor bewust Nederlandse studenten en… Lees verder
Enige tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen van 1998 zijn enkele actieve fascisten besprekingen begonnen over de toekomst van extreem-rechts in Nederland. Betrokken waren onder andere de Volksnationalisten Nederland (VNN), een aantal CD’ers en Voorpost. Ook Wim Vreeswijk van het Nederlands Blok was even van de partij. Enerzijds verwachtte men een ernstig verlies bij de verkiezingen en… Lees verder
Het Nederlands Blok doet uiteindelijk alleen in de provincie Utrecht mee. De partij heeft in de stad Utrecht een gemeenteraadszetel en haar thuisbasis. Een poging om in Friesland mee te doen loopt stuk op een tekort aan steunverklaringen. In Utrecht is absoluut geen sprake van een tekort, eerder het tegenovergestelde; de partij heeft maar liefst… Lees verder
Naast Utrecht wilde het Nederlands Blok ook in Friesland mee gaan doen. De beoogde lijsttrekker Hendrik Sybrandy kreeg zijn zaakjes echter niet op tijd rond. Met grote moeite wist hij uiteindelijk 28 ondersteuningsverklaringen te verzamelen, twee te weinig dus. Daarnaast verzuimden twee kandidaten een schriftelijke verklaring af te leggen waarin zij akkoord gingen met hun… Lees verder
In 1980 begint Egbert Perée (1924) zijn extreem-rechtse carrière bij het uiterst rechtse ‘Referendum Nederland’. Dit is een groepering die zich voornamelijk bezighoudt met het aflopen van inspraakavonden en het sturen van ingezonden brieven. Referendum Nederland heeft maar één boodschap: ‘Buitenlanders Eruit!’. Als contactadres gebruikt Perée de postbus van de Nationale Partij Nederland, een voorloper… Lees verder
In haar streven om aan de echte politiek deel te gaan nemen heeft het Vlaams Blok de laatste tijd een aantal veren moeten laten. Met name aan de uiterst rechtervleugel van de partij rommelt het flink. Concessies die het Blok doet aan de gevestigde partijen om na de gemeenteraadsverkiezingen in 1999 mee te kunnen regeren… Lees verder
Oprichting In 1992 nemen een aantal Nederlandse extreemrechtse partijen deel aan een serie fusievergaderingen onder leiding van Vlaams Blok-leider Filip de Winter. Als deze poging tot fusie zou lukken zou de partij Nederlands Blok moeten gaan heten. Alfred Vierling, Ton Steemers en Hans Lindenburg maken dit plan echter onmogelijk door in augustus 1992 een nieuwe… Lees verder
Om een overzicht te geven van de geschiedenis van de Yzerbedevaart, moet je eigenlijk een geschiedenis van het Vlaams nationalisme schrijven. Deze gaat terug tot ver in de vorige eeuw. De directe aanleiding voor het begin van de bedevaarten was echter het Vlaamse lijden in de Eerste Wereldoorlog, vandaar dat ik deze historische schets hier… Lees verder
Wim Elsthout, de kroonprins van Hans Janmaat, loopt al heel wat jaartjes mee bij de CD. Zo af en toe figureert hij in de ‘flitsende’ verkiezingsspotjes en in december 1997 wordt hij het derde parlementslid van de CD nadat Cor Zonneveld is overleden. Achter de schermen is hij erg actief voor de CD. Hij zit… Lees verder
Gemeenteraadsverkiezingen Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart haalden anti-fascisten opgelucht adem. Hier en daar was zelfs sprake van een uitgesproken juichstemming: Extreem-rechts behaalde twee zetels tegen 88 in 1984. In Utrecht blijft Wim Vreeswijk namens het Nederlands Blok zitting houden in de gemeenteraad en in Schiedam keert Ad Bierhuizen voor een tweede raadsperiode terug. Verder kwamen… Lees verder
Marcel Rüter is ongetwijfeld één van de meest toonaangevende personen binnen extreem-rechts in Nederland. Des te vreemder dus dat niemand ooit van hem gehoord heeft of enig idee heeft hoe hij er uit ziet. Dit heeft te maken met de andere kant van Rüter. Naast zijn politieke activiteiten heeft hij ook een succesvolle maatschappelijke carrière,… Lees verder
De twintigste editie van de IJzerwake gisteren, zondag 29 augustus 2021, in Steenstrate bij Ieper, kende de laagste opkomst ooit. Een geluk bij een ongeluk, in alle opzichten.
Het is zover, zegt de wereldvermaarde politieke wetenschapper Cas Mudde (52): radicaal rechts is compleet mainstream geworden. Een gesprek over hoe dat zover is gekomen, en waar we nu staan – van xenofobie tot seksisme. ‘Mensen zoals Thierry Baudet willen een taboebreker zijn, dat getuigt zogezegd van lef.’
Deze maand zijn de Europese Parlementsverkiezingen. In heel wat Europese landen groeit extreemrechts en die trend zou zich kunnen voortzetten in het Europees Parlement. Een overzicht van de landen met de opvallendste ruk naar rechts.
Op 18 maart zal er in Amsterdam een demonstratie plaatsvinden tegen de opkomst van extreem-rechtse partijen tijdens de Nederlandse gemeenteraadsverkiezingen. Eind januari verstuurde het Forum voor Democratie een tweet, waarin ze linkse partijen verweten het debat uit de weg te gaan en een extreem-links monsterverbond te sluiten met onder andere antifascisten (Antifa).1 Na een publiek debat van enkele dagen besloten verschillende partijen zich terug te trekken uit het initiatief.
Het was echter de Partij voor de Dieren die dat besluit als eerste nam. De Amsterdamse lijsttrekker Johnas van Lammeren tweette dat de PvdD tegen racisme is, maar niet zal demonstreren tegen legitieme democratische partijen.2
In Nederland wordt vaker en feller geprotesteerd tegen de komst van vluchtelingen, intussen lijkt de Vlaming relatief kalm te reageren. Dat blijkt uit een analyse van de reacties op de komst van asielzoekerscentra in de afgelopen maanden. Veel heeft te maken met de eenmanspartij van Geert Wilders.
This thesis concerns the international contacts of the Centrumdemocraten and how the leader of the radical right party influenced the international contacts. I thought of the topic due to my interest in political leadership and the radical right. I had read a lot about the international contacts of the current day radical right and was wondering if the radical right formed a transnational network in the past. This precise topic was not one I had looked into during my bachelor’s and master’s degree. I did study a wide breadth of topics. This included courses on neoliberalism, energy transitions, in and out groups in societies, formations of states and political leadership. However political leadership and the radical right have been the most interesting topics to me.
Taal beïnvloedt de manier waarop wij naar de werkelijkheid kijken en roept oordelen en associaties op. Om deze reden is taal een belangrijk middel voor politici: zij kunnen taal inzetten voor hun eigen succes. Zeer succesvolle politici van de laatste jaren zijn die met een populistische inslag. In dit onderzoek komen taal en populisme samen, in de vorm van een analyse van de grammaticale kenmerken van speeches van Baudet, een nieuwe politicus in de Tweede Kamer en tevens een zogenaamde populist.
Radical right-wing populist parties, such as Geert Wilders’ Party for Freedom, Marine Le Pen’s National Front or Nigel Farage’s UKIP, are becoming increasingly influential in Western European democracies. Their electoral support is growing, their impact on policy-making is substantial, and in recent years several radical right-wing populist parties have assumed office or supported minority governments.
Are these developments the cause and/or consequence of the mainstreaming of radical right-wing populist parties? Have radical right-wing populist parties expanded their issue profiles, moderated their policy positions, toned down their anti-establishment rhetoric and shed their extreme right reputations to attract more voters and/or become coalition partners? This timely book answers these questions on the basis of both comparative research and a wide range of case studies, covering Austria, Belgium, Denmark, Finland, France, the Netherlands, Norway, Switzerland, and the United Kingdom.
Analysing the extent to which radical right-wing populist parties have become part of mainstream politics, as well as the factors and conditions which facilitate this trend, this book is essential reading for students and scholars working in European politics, in addition to anyone interested in party politics and current affairs more generally.
This paper has been prepared by the Institute for Strategic Dialogue as a background briefing for the European Policy Planners’ Network on Countering Polarisation and Radicalisation (PPN). It aims to provide an overview of recent developments in far-right extremism across Europe, highlight case studies of projects seeking to combat this threat, and offer practical lessons learned for policy makers and frontline workers.
Politiek in de marge
Issues of immigration and the integration of foreigners have become topics of heated debate in the public and political arena in modern European democracies. According to Koopmans and colleagues (2005: 3) ‘immigration and ethnic relations (…) constitute since the early 1990s the most prominent and controversial fields of political contention in West European polities’. Parallel to this development, support for anti-immigration parties has increased in several Western European countries. Examples are the French National Front, the Austrian Freedom Party and the Flemish Bloc (since 2004 Flemish Interest) in Belgium. The Netherlands is an interesting case in the European context, because the right-wing populist challenge was rather ‘slow in coming’ (Kriesi et al. 2006: 163). A significant electoral performance of the far-right did not take place until 2002 and it had also failed to make any significant impact on the public debate until relatively recently. The Netherlands was therefore for long considered a ‘deviant case’ (Rydgren and Van Holsteyn 2004), just like for example Sweden, as the country met most conditions that according to established theories explain the emergence of far-right parties elsewhere, but these parties still remained relatively unsuccessful.
This article presents an agency-based approach to the success of radical right-wing populist parties. It posits that radical right parties will only experience sustained electoral success when they are built prior to their electoral breakthrough and when they institutionalise rapidly. The process of institutionalisation will progress more quickly when radical right parties have a leader with strong internal leadership qualities and when sufficient attention is paid to the recruitment, training and socialisation of candidates. The argument is illustrated through a comparison between two Dutch radical right parties: the Lijst Pim Fortuyn (LPF) and the Partij Voor de Vrijheid (PVV). The two cases offer a compelling example of learning effects in politics: Geert Wilders (PVV) observed the collapse of the LPF and has avoided making the same mistakes.
Tot een aantal jaar geleden was weinig bekend over radicalisering in de gemeente
Rotterdam. In 2005 start het programma Meedoen of Achterblijven; het Rotterdamse
actieprogramma tegen radicalisering (waarbij de aandacht vooral is komen te liggen
bij islamitische radicalisering). Gelijktijdig start een centraal informatiepunt: het InformatieSchakelPunt Radicalisering (ISPR)1. Dit informatiepunt brengt – naast de politie
die ook informatie en inlichtingen over extremisme en radicalisering in de regio verzamelt
– signalen van radicalisering en extremisme bijeen vanuit gemeentelijke diensten,
deelgemeenten, aan de overheid gelieerde instellingen en eerstelijnswerkers.
Voor de gemeenten binnen de regio Rotterdam-Rijnmond is extreemrechts geen
nieuw verschijnsel. Het ISPR brengt jaarlijks een rapportage uit met een actueel
beeld van aard en omvang van radicalisering, waaronder extreemrechts.
In fullcolour laten Alert! en Kafka zien wat voor symboliek er in en op kleding door extreemrechtse jongeren in Nederland gebruikt wordt en door middel van welke woorden en getallencombinaties zij naar de buitenwereld en elkaar communiceren dat zij er racistische denkbeelden op na houden. Ook achtergrond als de geschiedenis van skinheads in Nederland, de opkomst van gabbers en nog veel meer. Een must voor iedereen die professioneel of vrijwillig bezig is met deze jongeren. De brochure is april 2008 in een herziene editie verschenen.
Fortuyns befaamde slogan ‘Ik zeg wat ik denk’ heeft de laatste jaren niet
alleen op grote schaal navolging gekregen, maar ook geleid tot felle discussies
over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting. Begin 2006, tijdens
de wereldwijde ophef over de Deense ‘Mohammed-cartoons’, pleitte vvd-
Kamerlid Ayaan Hirsi Ali voor ‘het recht op beledigen’.1 Een van de Deense
prenten was een afbeelding van de profeet Mohammed met een tulband in
de vorm van een bom met aangestoken lont. Deze spotprent kreeg in 2008
een hoofdrol in de film van Wilders, Fitna, die al evenzeer heeft geleid tot
verhitte discussies over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting. Dat
die grenzen opgeschoven zijn en dat er meer gezegd kan worden dan voorheen
lijkt wel duidelijk. Een treffende illustratie is de opschudding over de
politie-inval in mei 2008 bij een Nederlandse cartoontekenaar ‘Gregorius
Nekschot’ die jarenlang de islam op de korrel heeft genomen. De aanhouding
van de cartoonist, die ervan verdacht werd de discriminatieverboden
te hebben geschonden, wekte grote publieke en politieke verontwaardiging.
Spotprenten zouden moeten kunnen, zo werd alom betoogd, ongeacht
hun inhoud. De vraag waar de grenzen van vrije meningsuitingen dan
wel zouden moeten liggen, bleef op de achtergrond. Wel is in discussies
gedurende de laatste jaren steeds vaker betoogd dat de grens zou moeten
worden getrokken bij aanzetten tot geweld.
Maar, zo zeggen anderen, ook zonder aanzetten tot geweld kan grote
schade worden berokkend, want de verruimde uitingsvrijheden zijn van
invloed op het vóórkomen van intolerantie en discriminatie. Als argument
voor deze stellingname worden indicaties voor een tamelijk hoog niveau
van islamofobie in Nederland aangehaald. Uit enquêteonderzoek blijkt
dat meer dan de helft van de Nederlandse, niet-islamitische schoolgaande
veertien- tot zestienjarige jongeren negatief staan ten opzichte
van moslims.2 Als een van de oorzaken wordt negatieve beeldvorming
genoemd: ‘negatieve stereotypen van moslims en negatieve clichés van
de islam, negatieve berichten van ouders en de beste vriend of vriendin
over moslims en de islam, en de overtuiging dat moslims een bedreiging
vormen voor de veiligheid een belangrijk effect op de attitude’.
Lees verder in de monitor
Dit is het verslag van een onderzoek naar de identiteit van Lonsdale-jongeren in de gemeente Werkendam. Aanleiding tot dit onderzoek zijn de structurele klachten van discriminatie en extreemrechtse uitingen door jongeren uit deze gemeente. Het onderzoek is tot stand gekomen in samenwerking met Bureau Discriminatiezaken Midden en West Brabant en Palet, steunpunt voor multiculturele ontwikkeling in Noord-Brabant. In het onderzoek is getracht inzicht te krijgen in de identiteit van Lonsdale-jongeren. Identiteit wordt geconstrueerd op uiteenlopende manieren en door uiteenlopende betrokkenen. Het bestaat uit ascriptieve en zelfascriptieve aspecten, dat wil zeggen de identiteit die mensen respectievelijk aan anderen en aan zichzelf toekennen. In dit onderzoek zijn dan ook beide aspecten onderzocht. Hiervoor is een kwalitatief onderzoek uitgevoerd, waarbij gebruik is gemaakt van data-triangulatie. Data verkregen uit documenten, observaties en interviews zijn gecombineerd gebruikt om de centrale onderzoeksvraag te beantwoorden.
Er zijn in totaal 66 krantenartikelen geanalyseerd om te onderzoeken welk beeld kranten hebben van de identiteit van Lonsdale-jongeren. Hieruit is naar voren gekomen dat de kranten een stereotype beeld van Lonsdalers construeren, dat wordt aangepast in meer extreme of meer gematigde zin afhankelijk van de sociaal-maatschappelijke context. Het stereotype beeld is dat Lonsdale-jongeren negatieve denkbeelden hebben over allochtonen en dat ze zich door hen bedreigd voelen. Daarnaast worden de Lonsdalers extreemrechtse sympathieën en nationalistische gevoelens toegeschreven.
Met de Monitor Racisme & Extremisme wordt beoogd uiteenlopende vormen van racisme, extremisme en antisemitisme — en reacties op deze verschijnselen — te
volgen en daarover periodiek te rapporteren. Allereerst wordt er gekeken naar de verschijnselen: op welke wijze doen racisme, extremisme en antisemitisme zich in de Nederlandse samenleving voor. Hierbij kan worden gekeken naar de uitingsvorm, bijvoorbeeld politiek georganiseerd racisme, en naar de uitsluitingsvorm, bijvoorbeeld horecadiscriminatie. Sommige verschijnselen beperken zich naar hun aard niet tot het Nederlandse territoir, zoals discriminatie via het internet. In dergelijke gevallen wordt de extraterritoriale context meegenomen. Vast patroon in het monitoronderzoek is dat geprobeerd wordt zo goed als mogelijk verschillende soorten slachtoffers en daders te identificeren. Deze exercitie kan betrekking hebben op zowel autochtonen als allochtonen, waaronder laatstgenoemden zich weer laten opdelen in diverse minderheidsgroepen. De respons op racisme, extremisme en antisemitisme kan verschillend van aard zijn, van educatief tot juridisch. Veelal is de aard van de respons afhankelijk van de verschijningsvorm van de discriminatie, de categorie slachtoffers en de achtergrond van de daders. Bovendien kunnen sommige vormen van respons naast elkaar functioneren of elkaar zelfs versterken. Het periodiek monitoren van de verschijnselen, de slachtoffers, de daders en de respons dient meerdere doelen. Op deze wijze wordt getracht een bijdrage te leveren aan het inzicht in de bestrijding van racisme, extremisme en antisemitisme. Bovendien vindt accumulatie van kennis plaats door de vaste systematiek en de periodiciteit van het onderzoek. Tot slot wordt ook een beeld verkregen van ontwikkelingen op de lange termijn en worden op basis van ervaringen uit het verleden suggesties gedaan voor oplossingen in de toekomst.
Lees verder in de monitor
5 januari – Melding via Kafka: In Wolvega brengt een 21-jarige man de Hitlergroet
naar twee passerende agenten. Hij krijgt een boete en zegt er spijt van te
hebben.
15 januari – Bij de voetbalwedstrijd Roda JC-Schalke 04 brengt een Duitse man
de Hitlergroet. Hij krijgt een boete van € 260.
maart – Melding via Kafka: Een inwoner van Zwolle brengt de Hitlergroet naar
politieagenten. Hij wordt daarvoor op 9 april 2004 veroordeeld.
mei-december – Melding bij ADB Den Haag, Kafka: Gedurende deze maanden
vier meldingen (Scheveningen, Duindorp, Lekstraat en Papendrecht) van stickers
met een mannetje dat een davidster in een prullenbak gooit. Tekst: ‘Verzet je
tegen de leugen’.
Lees verder in het jaaroverzicht
Met de Monitor racisme en extreem-rechts wordt beoogd uiteenlopende vormen van racisme, extreem-rechts en discriminatie — alsmede respons op deze verschijnselen — te volgen en daarover periodiek te rapporteren. Het initiatief tot dit onderzoeksproject is medio jaren negentig door de Leidse Universiteit genomen.
Sedert de vierde rapportage wordt het monitorproject gezamenlijk uitgevoerd door de Universiteit Leiden en de Anne Frank Stichting. Het nut van een periodieke monitorrapportage is divers. Er wordt op basis van een ‘vaste meetlat’ de balans opgemaakt van de belangrijkste uitingen en incidenten van rassendiscriminatie, racisme en rechts-extremisme, alsmede van de ontwikkeling van strategieën ter bestrijding. Door de rapportages worden politici, bestuurders en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties in staat gesteld zich op de problematiek te bezinnen en tot oplossingsstrategieën te komen. De rapportages kunnen immers door hun systematische en periodieke karakter bijdragen aan accumulatie van kennis en inzicht. Er wordt tevens inzicht verkregen in ontwikkelingen die zich op langere termijn voordoen. Dat geldt niet alleen voor de achterliggende periode maar ook voor de toekomst. De monitor kan voorts bijdragen aan vroegtijdige onderkenning van relevante, nieuwe ontwikkelingen. Tot slot kan de rapportage dienstig zijn bij de beantwoording van de talloze praktische vragen over dit onderwerp die vanuit
binnen- of buitenland gesteld worden.
Lees verder in de monitor
Is er in ons land sprake van toenemend of afnemend racistisch geweld? Hoe is het gesteld met de tolerantie in Nederland? Heeft het lokale beleid tegen horecadiscriminatie succes of houdt het aantal klachten aan? Voor de beantwoording van dit soort vragen is het van groot belang dat er periodiek monitoronderzoek plaatsvindt naar de verschijningsvormen van rassendiscriminatie en extreem-rechts. Dit belang is medio jaren negentig door de Leidse Universiteit onderkend en aldaar is het project Monitor racisme en extreem-rechts ontwikkeld. Thans wordt het project uitgevoerd door de Leidse Universiteit in samenwerking met de Anne Frank Stichting en met steun van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Monitoronderzoek is inmiddels een internationaal erkend instrument voor het waarnemen van racisme en discriminatie, en het ontwikkelen van beleid hiertegen. In 1999 ging in Wenen het Europese Waarnemingscentrum tegen Racisme
en Xenofobie van start. Het Weense waarnemingscentrum tracht via nationale monitorcentra de ontwikkelingen in de Europese Unie te volgen en te analyseren. Het project Monitor racisme en extreem-rechts vormt een belangrijke bron voor toelevering van gegevens aan het Europese waarnemingscentrum. In de Europese richtlijn van 29 juni 2000 voor gelijke behandeling van personen op grond van ras of etnische afstamming is eveneens een monitorbepaling opgenomen: na de totstandkoming van de nationale regelgeving in (uiterlijk) 2003 dient met ingang van 2005 elke vijf jaar verslag gedaan te worden over de effectiviteit van deze nationale maatregelen.
Lees verder in de monitor
With extreme right parties in government in Austria and Italy, and Jean-Marie Le Pen contesting the run-off in the 2002 presidential elections in France, few people will dispute their continuing relevance in the politics of Western Europe. Indeed, ever since the first small electoral successes of parties like the Centrumpartij in the Netherlands or the Front National in France in the early 1980s, the extreme right has been the most discussed group of parties both in and outside of the scholarly community. Thousands of newspaper articles and hundreds of pieces of scholarly work have been devoted to extreme right parties, predominantly describing their history, leaders or electoral successes, as well as proclaiming their danger. Remarkably little serious attention has been devoted to their ideology, however. This aspect of the extreme right has been considered to be known to everyone. The few scholars that did devote attention to the ideology of the contemporary extreme right parties have primarily been concerned with pointing out similarities with the fascist and National Socialist ideologies of the pre-war period. If the similarities were not found, this was often taken as ‘proof ’ that the extreme right hides its (true) ideologies, rather than as a motivation to look in a different direction.
The Extreme Right has always been weak and fragmented in the Netherlands. It lacked an
ideological tradition as well as a solid social base. A landowning aristocracy no longer played
a significant role in Dutch politics in the nineteenth century – power had shifted to a patrician
bourgeoisie already in the Dutch Republic (1588-1795). Moreover, the Dutch did not have to
deal with a national question that could have given rise to a nationalist movement with
extremist tendencies. It is true, reactionary anti-democratic forces did emerge in the late
nineteenth century, but they were divided between Liberal, Catholic and Calvinist parties.
Only has survived until today, the Reformed State Party (Staatkundig Gereformeerde Partij ,
SGP). This party has come to accept democracy in practice, but not in theory. It would like to
replace universal suffrage by ‘organic suffrage’, i.e. give the right to vote only to (male)
heads of households.3 However, it is not a nationalist, racist or xenophobic party.4 Since 1925
it has occupied two or three seats in parliament.
Hoe intolerant zijn de autochtone Nederlanders jegens allochtonen? Al bijna
25 jaar peilt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) de publieke opinie over
allochtonen en publiceert daar geregeld over. Eind jaren tachtig, begin jaren
negentig zien we een lichte verharding van het opinieklimaat, maar volgens het
SCP zijn er over het algemeen weinig veranderingen. Ongeveer 80% van de
bevolking vindt dat autochtonen en allochtonen gelijke behandeling moeten
hebben bij verdelingsvraagstukken, zoals bij huisvesting en werkgelegenheid.
Ongeveer 13% van de autochtone bevolking staat afwijzend tegenover
allochtonen. Ongeveer 50% van de autochtone bevolking is tegen immigratie
gekant.
Wat dit laatste betreft vond het NIPO in 1998 een andere uitkomst:1 niet de
helft, maar driekwart van de autochtone Nederlanders is tegen verdere
immigratie gekant. Er is – volgens het NIPO – een groeiend draagvlak voor
immigratiebeperking terwijl tegelijkertijd het vertrouwen in integratie en
aanpassing van allochtonen afneemt. Het NIPO vond deze trend aan de hand
van opiniepeilingen in de jaren 1993, 1995 en 1998.
Eind 1999 bleek uit ander NIPO-onderzoek dat eenderde van de Nederlanders
gekant is tegen het verlenen van asiel aan politieke of economische
vluchtelingen.2 Tweederde van de Nederlanders ondersteunde wel het beleid
van de overheid om politieke vluchtelingen die in hun eigen land vrezen voor
hun leven asiel te geven. Ongeveer de helft van de ondervraagden vond dat
asielzoekers overlast geven. Verder dacht zo’n veertig procent dat asielzoekers
gemiddeld crimineler zijn dan Nederlanders.
Lees verder in de monitor
Dit is de tweede rapportage van het project Monitor racisme en extreem-rechts, dat wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het monitor-project heeft twee centrale doelstellingen:
1. monitor racisme en extreem-rechts: het waarnemen van deze verschijnselen in Nederland, alsmede van de overheidsrespons op deze verschijnselen; periodieke rapportage, op twee manieren:
(a) ‘generale rapportage’: een algemene rapportage aan de hand van een vast stramien;
(b) een ‘verdiepingsslag’: rapportage waarin een speciaal onderwerp wordt belicht.
2. De periodiciteit van het project houdt in dat in het ene jaar een generale rapportage verschijnt en in het andere een ‘verdiepingsslag’. De eerste rapportage van 1997 was een generale, waarin het gaat om een breed beeld van de verschijnselen racisme en extreem-rechts in Nederland, alsmede van overheidsreacties daarop. Ook die van het komende jaar (1999) zal een generale rapportage zijn. Deze voorliggende tweede rapportage is gewijd aan een ‘speciaal’ onderwerp: de relatie tussen enerzijds de media en anderzijds racisme en extreemrechts.
Lees verder in de monitor
Dit is het eerste verslag van het project Monitor racisme en extreem-rechts dat is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Onder ‘racisme’ worden hier ook verstaan: antisemitisme, rasvooroordeel, vreemdelingenhaat, xenofobie en rasdiscriminatie. De monitorwerkzaamheden zijn niet uitsluitend gericht op uitingen van racisme, maar tevens op de bestrijding van deze verschijnselen.
Het project heeft twee doelstellingen:
1. permanente monitoring van racisme en racismebestrijding
2. een periodieke rapportage over de belangrijkste bevindingen
Het nut van periodieke rapportage is velerlei. Jaarlijks wordt op basis van een vast stramien de balans opgemaakt van de belangrijkste uitingen van racisme en rechtsextremisme, alsmede van de ontwikkeling van strategieën ter bestrijding. De rapportages kunnen door hun systematische en periodieke karakter bijdragen aan accumulatie van kennis en inzichten. Er wordt inzicht verkregen in ontwikkelingen die zich op langere termijn voordoen. Dat geldt niet alleen de achterliggende periode maar ook de toekomst.
De monitor kan bijdragen aan vroegtijdige onderkenning van relevante, nieuwe ontwikkelingen.
De algemene vraagstelling luidt:
1. hoe hebben uitingen van (racistisch) rechts-extremisme zich (in Nederland) ontwikkeld?
2. welke patronen van respons zijn er geweest?
Lees verder in de monitor
The Dutch party system has always been fragmented and rich in variety. The
Extreme Right has suffered from fragmentation and pillarization, too. Though
it has gained some ground in recent years, it seems still weak in comparison
with its German, French or Italian counterparts. When discussing its prospects
for the future, we must distinguish between the three varieties of right-wing
extremism th at exist in the Netherlands at present:
Of rechts-extremisme zich binnen onze krijgsmacht zal manifesteren is eveneens een open vraag. Wel kan men op voorhand al konkluderen dat, als de krijgsmacht eon afspiegeling heet te zijn van de maatschappij, er ook binnen deze organisatie potentiële groeimogelijkheden zijn voor het rechts-extremisme. Vanwege het latente gevaar dat anti-demokratische bewegingen in zich dragen is het noodzakelijk dat binnon de krijgsmacht aandacht besteed wordt aan mogelijke uitingen van rechtsextremisme/ racisme . Getracht zal worden enig inzicht te geven in een aantal rechts-extreme groeperingen in Nederland, hun filosofie, hun aanhang en het potentiële gevaar dat zij kunnen vormen voor de krijgsmacht. Als afsluiting zal worden getracht om de inhoud te verwerken in een aantal konklusies en aanbevelingen ten aanzien van de krijgsmacht.
Blz 6
Het JFN is een latent gewelddadige, op nationaal-socialistische leest geschoeide, groepering randgroepjongeren zonder vaste ideologie of organisatie. Men verzet zich met name tegen een multi-cultureel Nederland en Europa. Politieke tegenstanders , Joden en gekleurde buitenlanders zijn objekt van hun akties. De groepsleden hebben geen enkele moeite met de militaire dienst. Vaak ziet men zelfs dat dienstplichtige JFN-leden door commandanten worden beschouwd als model-soldaten. Zij accepteren de militaire hiërarchie zonder enig protest en zijn vaak zeer gemotiveerd. Dit uit zich soms in belangstelling voor speciale eenheden zoals het Korps Commando Troepen en het Korps Mariniers. Hierdoor bestaat het gevaar dat binnen krijgsmachteenheden bepaalde, door JFN-aanhangers geïnitieerde, incidenten over het hoofd gezien of gebagatelliseerd worden.
Met dank aan Stichting Argus en Buro Jansen & Janssen voor het openbaar maken van dit stuk
Succes voor de Centrum Democraten (CD) .
Met het behalen van een zetel bij de Tweede Kamerverkiezingen op 6 September 1989, hebben de Centrum Democraten (CD) met lijstaanvoerder Drs. H.JANMAAT een mijlpaal bereikt in de gestadige opkomst van de partij.
De in juni 1989 gehouden Europese Verkiezingen hadden met ruim 31.000 op de CD uitgebrachte stemmen, reeds aangetoond dat JANMAAT de slag om de gunst van de extreem-rechtse kiezer definitief had gewonnen van de rivaliserende Centrum Partij ’86. De opmars van de CD zette zich sindsdien voort en resulteerde uiteindelijk in ruim 81.000 stemmen (0.9% van het totaal) tijdens de Tweede Kamerverkiezingen. Evenals voorheen boekten de CD ook nu weer het meeste electorale succes in de grote steden, waarbij in Rotterdam net 3,4% van het aantal uitgebrachte stemmen de hoogste score werd behaald.
In het licht van de niet aflatende negatieve publiciteit rond de CD en de tamelijk amateuristische verkiezingscampagne, die bovendien gekenmerkt werd door civielrechterlijke procedures aangespannen door opposanten, is het veroveren van een Tweede Kamerzetel door JANMAAT opmerkelijk.
Lees verder in het kwartaalbericht
Mede mogelijk gemaakt door Stichting Argus en Buro Jansen & Janssen