Nieuw Rechts is zoals de meeste extreemrechtse partijen in Nederland ontstaan uit een ruzie en een splitsing van een andere partij. Zo is Michiel Smit in 2003 uit Leefbaar Rotterdam gezet, onder andere wegens zijn aanhoudende contacten met het Vlaams Blok en de NNP. Al snel blijkt dat de eenmansfractie Smit de pretentie heeft een actiegerichte extreemrechtse partij op te richten; Nieuw Rechts.
Bij de opbouw van deze partij is Michiel Jorg Smit (1976) enig opportunisme niet vreemd. Met een ‘gestolen’ zetel van Leefbaar Rotterdam beschikt hij niet over een achterban, noch over politiek ervaren medewerkers. Om deze reden, maar ook vanwege de politieke overeenkomsten, leunt Smit bij de opbouw van zijn partij sterk op de NNP. Deze partij is met twee zetels in de deelgemeente Feyenoord vertegenwoordigd en kan als opvolger van de CP’86 worden beschouwd. Samen voeren Nieuw Rechts en de NNP verschillende straatacties. Het NNP deelraadslid Florens van der Kooi en NNP bestuurslid Paul Peters zijn ook enige tijd fractiemedewerker voor Nieuw Rechts. Na stukgelopen fusieplannen bekoelt de liefde en stappen veel NNP-leden over naar Nieuw Rechts. De NNP stort organisatorisch in, zet zichzelf begin 2005 op non-actief en leidt sindsdien een slapend bestaan.
Naast de opbouw van Nieuw Rechts als ‘actiepartij’ op straat, wat overigens een kleinschalig gebeuren blijft, doet de partij ook mee aan verkiezingen. De deelname aan de verkiezingen voor het Europese Parlement in 2004, waarbij Michiel Smit lijstrekker is, levert met slechts 0,3% van de stemmen geen zetel op. Maar Smit houdt de moed erin. De deelname is goed voor de naamsbekendheid van de partij en bovendien een generale repetitie voor de gemeenteraadsverkiezingen waar Nieuw Rechts “minimaal vijftien gemeenteraadzetels verwacht te hebben” en “voor andere partijen een serieuze gesprekspartner wil zijn.” Volgens Michiel Smit is het doel in Rotterdam minimaal 10 zetels te behalen. Maar ook in Eindhoven, Ridderkerk en Almelo dingt Nieuw Rechts mee naar politieke macht. Uiteindelijk wil Nieuw Rechts in 2007 in de Tweede Kamer belanden.
Vorig jaar maakte Smit bekend ook in de Hoeksche Waard aan de verkiezingen deel te gaan nemen. Op het laatste moment haakt deze afdeling af. De partij beweert in de Hoeksche Waard zo’n honderd leden te hebben, waarvan het gros in Oud-Beijerland. Potentieel lijstrekker van Nieuw Rechts Oud Beijerland, Marcel Bijsterveld, beloofde met de partij “de straat op te gaan” en “de mensen op te zoeken.” Het is Nieuw Rechts hier echter niet gelukt voet aan de grond te krijgen. Bijsterveld: “De mensen zijn bang om zich voor onze partij in te zetten of willen niet. Om mijzelf als enige kandidaat op de lijst te zetten, leek mij geen goede zaak.”
Verkiezingsprogramma
Het is de partij wel gelukt deel te gaan nemen in Eindhoven, Almelo, Ridderkerk en Rotterdam. Nieuw Rechts gaat prat op hun “duidelijke en consequente lijn.” Van een verkiezingsprogramma voor de gemeenteraadsverkiezingen is echter geen sprake. Daarom kan de partij inhoudelijk alleen maar beoordeeld worden op eerder uitgegeven materiaal. Zo bestaat er een 10 puntenprogramma, een beginselprogramma, twee boeken van Michiel Smit en het verkiezingsprogramma voor het Europese Parlement. Daarnaast discussiëren partijleden en sympathisanten er op het internet lustig op los.
Een bindend element in al deze publicaties is de angst voor het verlies van ‘de Nederlandse identiteit’. Deze zou in het geding zijn wegens de toename van het grote aantal “niet-Westerse vluchtelingen” in de samenleving. Om het tij te doen keren is er een partij nodig die pleit voor het “stimuleren van nationale trots, door o.a. het verplicht zingen van het volkslied op scholen.” Daarnaast wil Nieuw Rechts een totale sluiting van de grenzen voor vluchtelingen en een verbod op “wijken met een meerderheid aan vreemdelingen.” Ook dient er “geen ruimte aan de islam” te worden gegeven. Van Nieuw Rechts mogen moskeeën alleen buiten de bebouwde kom worden gebouwd en “dienen deze onopvallend eruit te zien zonder minaretten.” Om de veiligheid van de burger te beschermen pleit Smit in zijn boek ‘Veiligheid? Doe het zelf!’ voor een vergaand recht op particulier (vuur)wapenbezit. Daarnaast pleit Nieuw Rechts voor “detachering van legeronderdelen bij de politie” en is Smit van mening dat de multiculturele samenleving “alleen maar leidt tot chaos.“ Daarom moet de “Nederlandse cultuur boven het discriminatieverbod gesteld worden“ en is de partij “tegen stemrecht voor vreemdelingen.“ Stuk voor stuk argumenten die uitstekend passen bij een extreemrechtse partij.
Nieuw Rechts doet echter haar best van het extreemrechtse stigma af te komen. Zo deed Michiel Smit aangifte wegens belediging tegen Haitske van de Linde, voormalig lijsttrekker van Leefbaar Nederland. Naar aanleiding van de politieke koers van Nieuw Rechts, en de uitlatingen van Michiel Smit op het neonazistische internetforum ‘Stormfront Nederland en Vlaanderen’ noemde ze hem “zo’n beetje de grootste neonazi van Nederland”. Op 9 december 2005 spreekt het gerechtshof in Amsterdam haar vrij. “Het was misschien geen nette uitspraak, maar in dit verband mag het” aldus de rechter.
Neonazi
Michiel Smit is geen neonazi, maar Nieuw Rechts is wel een partij die samenwerkt met neonazi’s. Dit blijkt niet alleen uit de vergaande samenwerking met de NNP. Tot op heden is de jongerenafdeling van Nieuw Rechts, Jong Rechts, actief in het comité ‘Nee Tegen Turkije‘. In dit comité, dat zich keert tegen de toetreding van Turkije tot de Europese Unie, speelt de fascistische Nationale Beweging een actieve rol. Tim Mudde, leidend figuur binnen de Nationale Beweging, is tevens voormalig bestuurslid van de CP’86 en voorman van de neonazi band Brigade M.
Deze samenwerking leidt bij Nieuw Rechts tot de nodige spanningen. Zo stapt de vice-voorzitter van Jong Rechts, Jan Jitze Visser, om deze reden op. Maar ook de actieve leden Kees Everaars en Inge Bleecke laten openlijk blijken niets meer te maken willen hebben met “nationaal-socialisten” en “lieden die de SS aanbidden” en verlaten de partij. Michiel Smit bezocht in 2003 al eens een informatie bijeenkomst van de Nationale Beweging in een extreemrechtse vrijplaats te Eindhoven, waar Brigade M een optreden verzorgde. Smit is dus bekend met de politieke achtergrond van de Nationale Beweging. De interne spanningen, het ledenverlies en de negatieve publiciteit die het samenwerkingsverband oplevert neemt Smit voor lief.
Eindhoven
Nieuw Rechts Eindhoven neemt deel aan de verkiezingen met vier kandidaten, waarvan René van Gool (A.H.J. van Gool, 1972) op de eerste positie staat. Van Gool is landelijk partijsecretaris van Nieuw Rechts. Vanuit zijn functie is hij bij vrijwel elke Nieuw Rechts activiteit betrokken, waar hij vaak toespraken houdt. Zijn politieke bijdrage kenmerkt zich door het ongecompliceerde extreemrechtse karakter. In de aanloop naar de verkiezing voor het Europese Parlement liet Van Gool al weten gevangenen te willen kunnen martelen. Sindsdien gaat hij op dezelfde weg door. Op het Nieuw Rechts forum vertelt van Gool “moordenaars en terroristen” te willen gebruiken als proefkonijn bij medisch onderzoek en “de dood van een mens alleen grappig te vinden als het een links-radicale kraker of moslim terrorist betreft .“ Als reactie op het onlangs breed gedragen protest tegen de kap van een bos in het Limburgse Schinveld fulmineert hij: “Van mij mag het leger het bos plat gooien met agent orange. Met of zonder ecoterroristen er nog in.”
Van Gool, die beweert trots te zijn op zijn huidskleur, ziet het als zijn “morele plicht mijn soort door te laten bestaan. Dus zal ik ooit kinderen krijgen dan met een originele Europese.” Moslims noemt hij “tuig” en “zandbakscheppers.” Vrouwen “slettebakjes” met “genotsgrotjes” en “Joodse mensen in dit land moeten op termijn ook beseffen dat het aanpassen is.” In de periode dat hij actief was in de muzikale skinheadbeweging viel van Gool op wegens zijn haat tegen homoseksuele skins. Ook was van Gool enige tijd actief op het internetforum van de radicale Nationale Alliantie (NA). Over de NA activist Ben van der Kooi, die al maanden in voorarrest zit wegens verdenking van het in de brand steken van een moskee, zegt de Eindhovense lijsttrekker verongelijkt: “Hardwerkende nationalisten mogen ook niks.”
Naast lijstduwer Michiel Smit staan in Eindhoven ook de heren Gabor Heeres (1979) en Ed Hendrich (1940) kandidaat. Beiden komen ook daadwerkelijk uit Eindhoven. Heeres loopt bijna twee jaar bij Nieuw Rechts rond en was in 2004 kandidaat voor de partij in Europa. Het jaar ervoor steunde hij Michiel Smit al, toen die met zijn Conservatieven.nl aan de Kamerverkiezingen mee moest doen. Ed Hendrich was in mei 2002 een regionale kandidaat van de LPF bij de Tweede Kamerverkiezingen. Hij stond alleen in zijn eigen district op de lijst. Hij was voorzitter van de Brabantse LPF, maar blijkt in 2003 al overgestapt te zijn naar de weinig succesvolle LPF-afsplitsing AVD.
Het heeft er nog om gespannen of Nieuw Rechts wel mee kon doen aan de Eindhovense verkiezingen. Van de dertig ondersteunende handtekeningen die bij de kandidaatslijst horen te worden ingeleverd had Nieuw Rechts er aanvankelijk slechts tien. Voor het inleveren van de overige kreeg Nieuw Rechts alsnog drie dagen de tijd. Vervolgens verscheen op extreemrechtse internetfora als ‘Polinco’ , ‘Stormfront Nederland en Vlaanderen’ en ‘Holland Hardcore’ de oproep een handtekening te plaatsen. Deze fora zijn niet onbekend voor Nieuw Rechts. Michiel Smit is zelf op ‘Stormfront’ en ‘Polinco’ actief geweest onder de schuilnaam ‘wooninrotterdam’. Daarnaast heeft hij op 11 oktober 2003 een toespraak gehouden op een besloten bijeenkomst van Holland-Hardcore forumleden. Op dit forum worden bezoekers met de regelmaat van de klok aangezet tot (het verheerlijken) van racistisch geweld. Het plaatsen van de oproep op deze sites is kennelijk succesvol, want er zijn uiteindelijk voldoende handtekeningen ingeleverd. Toch zou Nieuw Rechts formeel niet aan de verkiezingen mogen deelnemen. De oorspronkelijke kandidaat nummer drie, Wim Vermeulen (#1), heeft zich bij indiening van de kandidatenlijst laten schrappen als kandidaat. Op alle ondersteuningsverklaringen is zijn naam echter blijven staan. Feitelijk zijn de ondersteuningsverklaringen daarmee niet gelijk aan de kandidaatslijst en daarmee ongeldig. (#2) Het hoofdstembureau heeft verzuimd dit als gebrek aan te merken waardoor de lijst niet op deze grond afgekeurd kan worden. Hiermee kruipt Nieuw Rechts Eindhoven door het oog van de naald. Overigens tekenden zeker 5 van de huidige ondersteuners ook de LPF lijst in 2002 voor de Tweede Kamerverkiezingen.
Rotterdam
In Rotterdam, de thuisbasis van Nieuw Rechts, is Michiel Smit uiteraard lijsttrekker. Daarnaast is hij dé drijvende kracht, enig raadslid en partijvoorzitter van Nieuw Rechts. Een dergelijke machtsconcentratie wordt vaak als ondemocratisch gezien, en doorgaans vermeden binnen politieke partijen. Naast de gemeenteraad is Nieuw Rechts ook verkiesbaar voor de deelraden Charlois, Delfshaven, Hillegersberg, Prins-Alexander en IJsselmonde. Bij de verkiezingen heeft Nieuw Rechts op de rechterflank de nodige concurrentie van Leefbaar Rotterdam en de Nationale Alliantie.
De Nationale Alliantie heeft bij wijze van grap een M. Smit als lijsttrekker gekozen. Door deze naamsverwarring, en de veelal op elkaar gelijkende standpunten, hoopt de Nationale Alliantie een aantal stemmen van Nieuw Rechts af te snoepen. Blijkbaar ziet Michiel Smit dit als serieuze bedreiging voor electoraal succes. “Eigenlijk wilden wij geen verkiezingsposters met mijn gezicht erop, maar dat doen we nu wel. Zo maken we de kiezers duidelijk dat ik bij Nieuw Rechts hoor.” Bij de Nationale Alliantie staat verder Florens van der Kooi kandidaat. Een voormalig NNP raadslid dat geruime tijd Nieuw Rechts fractiemedewerker is geweest
Feitelijk voert Smit met de Rotterdamse verkiezingen een achterhoedegevecht. Zijn grootste concurrent is natuurlijk Leefbaar Rotterdam, waar hij in 2003 uit werd gegooid en zelfs die stevent volgens de peilingen op een zware nederlaag af. In diezelfde peilingen blijft NR op ongeveer een half zeteltje steken.
En zelfs Nieuw Rechts kent een soort afsplitsing. Joop van Heijgen, ook een voormalig Leefbaar Rotterdam raadslid die enige tijd rond Nieuw Rechts hing heeft een eigen lijst die hij trekt: Rotterdam Transparant. Maar die lijkt ook vrij kansloos.
In de centrale stad staan de nodige bekende koppen op de NR-kandidatenlijst. Natuurlijk de zanger van antimoskee liedjes Armando Monsanto (1951) die ook lijsttrekker in Charlois is. En Cor “Taxi” Engelen (1961) die Smit al drie jaar volgt van partij naar actie en blij was met het contact met het Vlaams Blok. Hij is ook lijsttrekker in Prins-Alexander.
Bij de ondersteunende handtekeningen voor Nieuw Rechts in zowel de centrale stad als de deelraden duiken ook weer bekende namen op. Opvallende types die daar tussen zitten zijn Rinus van den Heerik (1956), Ruud Bruyns (1977) en Ronald van Londen (1951) allen natuurlijk uit Rotterdam. Is Van den Heerik nog een naar rechts uitgeschoten Fortuynist. Bruyns en Van Londen zijn doorgewinterde rechtsextremisten die nu onderdak vinden bij Nieuw Rechts.
Rinus van den Heerik is een soort manusje van alles voor alles wat maar met Leefbaar en Pim Fortuyn te maken heeft in Rotterdam. Hij maakt zich sterk voor het standbeeld voor Pim en duikt op bij vrijwel alle bijeenkomsten, herdenkingen en demonstraties. Met de moskeebrand-verdachte Ben van der Kooi bezoekt hij veel processen tegen Volkert van der G. en in 2003 is Van den Heerik ook bij diverse NNP demonstraties te zien. Als het Vlaams Blok op bezoek is in Rotterdam, of er een tegenbezoek aan het Blok in Vlaanderen afgelegd moet worden is hij van de partij. In april 2005 brengt hij Leefbaar Rotterdam in opspraak als hij voor hen foldert en ruzie zoekt met een Turkse PvdA-folderaar op dezelfde markt. In stevige bewoordingen maakt hij duidelijk dat die man geen Turks mag praten met een voorbijganger.
Of Ronald van Londen er zo over denkt is onbekend, maar deze Nieuw Rechts ondersteuner tekende ook voor Janmaats CD in 1994. Sterker nog, Van Londen was toen de 4e kandidaat in Rotterdam en lijsttrekker in Prins Alexander. En met succes, want in april 1994 wordt hij raadslid voor de CD in Rotterdam. Om financiële redenen wil hij dit in 1998 niet prolongeren. Hij is bang dat hij er op achteruit gaat als hij nog langer in de raad zit. Die vrees bleek valse hoop, want de CD verliest dat jaar sowieso al haar zetels in Rotterdam. Ronald van Londen steunt de CD in de jaren erna nog wel twee maal met een krabbeltje, maar zonder succes, de partij gaat ter ziele en de Rotterdammer zoekt en vindt een nieuwe partij in Nieuw Rechts.
Nog opzienbarender is Ruud Bruyns die vanuit Leiden naar Rotterdam verhuisd is. Het klinkt enigszins bizar, maar binnen Nieuw Rechts is Bruyns wellicht een van de weinigen die goed beseft waar de term Nieuw Rechts vandaan komt. Hij loopt namelijk al enige tijd rond bij de Nederlandse en Vlaamse vertegenwoordigers van Nouvelle Droite, zoals Voorpost en de aan haar gelieerde studentenclub LANS. Inmiddels is Voorpost Nederland in ander vaarwater gekomen en meer een actiegroepje voor gabbers geworden en LANS bestaat ook niet meer. Maar in de jaren 2000 en 2001 was Bruyns flink actief bij deze clubs. Onder meer als hoofdredacteur van het LANS-blad en als bezoeker van veel Voorpost activiteiten in Nederland en Vlaanderen. Daarnaast schrijft Bruyns al zo’n vijf jaar voor het Vlaamse extreemrechtse blad Delta, wat ook weer intellectueel nieuw rechts is. Waarschijnlijk vanwege zijn bagage start hij in 2003 als adviseur bij de denktank van Nieuw Rechts en is sindsdien ook regelmatig bezoeker van Nieuw Rechts acties en bijeenkomsten.
In mei 2004 is hij ook spreker op een bijeenkomst van het comité Nee Tegen Turkije, waarin Nieuw Rechts participeert. Samen met Alfred Vierling, het bekende oud-Centrumpartijkaderlid, spreekt hij de aanwezigen toe. Toen Ruud Bruyns nog in Leiden woonde, had hij het regelmatig aan de stok met de antifascisten die zijn extreemrechtse posters weer verwijderden. Ook trok hij daar veel op met Jasper Velzel. Die runde een extreem-rechts platenlabel en werd in 2002 door Justitie veroordeeld voor het in bezit hebben en verspreiden van muziek met racistische en nazistische teksten.
Ridderkerk
De afdeling Ridderkerk bestaat relatief kort. De kandidaatslijst van vier personen wordt aangevoerd door Martin Dijkhuizen (1974). Dijkhuizen is opgegroeid in Ridderkerk zegt één zetel na de verkiezingen een mooi resultaat te vinden. “Dan hebben we in ieder geval vier jaar de tijd om ons te bewijzen en er voor te zorgen dat mensen weten waar we voor staan.” Naar aanleiding van zijn optredens in de lokale media wekt hij de indruk zich voornamelijk in te willen zetten voor zaken als het realiseren van meer sociale woningbouw en betere voorzieningen voor jongeren. Op het Nieuw Rechts forum blijkt de afkeer van migranten en islamieten zijn voornaamste drijfveer te zijn. Dijkhuizen: “Zelf ben ik voorstander van grenzen dicht en alles wat hier niet thuis hoort opzouten!!!! Nogmaals deze mensen moeten we zo snel mogelijk uit onze samenleving verwijderen. Hoe dat maakt me niet zoveel uit als ze maar gaan.” Dijkhuizen heeft er ook moeite mee dat werkgevers genoodzaakt zijn “medelanders” aan te nemen. “Aan de andere kant heb ik liever dat ze zich uit de naad werken bij de Lidl als dat ze me zus en me moeder verkrachten en beroven.”
Wesley Manni (1981) is als lid van ‘Stormfront Nederland’ in 2002 de politiek ingerold en thans kandidaat nummer twee van Nieuw Rechts Ridderkerk. Stormfront Nederland was een neo-nazistische actiegroep dat in de periode van 2000 tot en met 2002 straatacties voerde. De groep profileerde zich als een radicaal alternatief voor de Nederlandse Volks-Unie (NVU). In november 1999 brachten zij antisemitische bekladdingen aan op een joodse begraafplaats in Den Haag, waarvoor ze tot korte onvoorwaardelijke gevangenisstraffen worden veroordeeld. Stormfront Nederland wilde dat “ongewenste en niet-blanke vreemdelingen systeemmatig uitgezet worden” en denkt “als eerste in Nederland de extreem-rechtse doorbraak gaan waarmaken.” Uiteindelijk is de organisatie aan onderlinge twist ten onder gegaan.
Almelo
De Nieuw Rechts afdeling Almelo bestaat uit een aantal geradicaliseerde LPF’ers, waaronder een oud CD-lid. Lijstrekker Robin Tolsma (1978) was in 2004 actief bij de LPF als regiocoördinator Overijssel van de Jonge Fortuynisten. In 2005 stapt hij samen met Ronald Lubach (1966) en Harry de Olde (1947) over naar Nieuw Rechts. Lubach, nummer zes op de kandidaatslijst, was in 2004 voorzitter van de LPF in Almelo. Deze afdeling kwam onder andere in opspraak wegens het uitnodigen van de hierboven al genoemde Alfred Vierling als spreker voor een bijeenkomst. Vierling was eerder betrokken bij de Centrumpartij, Centrumdemocraten en het Nederlands Blok. Een oude rot in het vak, net als Harry de Olde, die kandidaat nummer drie is voor Nieuw Rechts. Al in 1978 was hij politiek actief in Overijssel als kandidaat voor de Boerenpartij, en in 1982 voor de afsplitsing hiervan Binding Rechts in Almelo. Velen zullen de Boerenpartij wellicht herinneren als een grappig partijtje met Boer Koekoek, maar men had veel problemen met allerlei radicaalrechts volk dat zich aansloot. Of Harry de Olde daar toen al toe behoorde is onbekend, maar in de jaren daarna wordt dit wel duidelijk. In de jaren tachtig is hij de Overijsselse afdelingssecretaris van de Centrumpartij, die dan zeer omstreden is. Hij zet in 1994 nog een ondersteunende handtekening voor de Centrumdemocraten (CD). In 2004 was hij de penningmeester van de LPF in Almelo. Ook zijn echtgenote G. de Olde-Groothuijs kent een verleden bij Binding Rechts en de Centrumpartij in de jaren tachtig. Zij helpt Nieuw Rechts nu aan een handtekening voor deelname.
Toekomst
Sinds 2002 bouwt Michiel Smit aan het opbouwen van zijn politieke partij. Naar eigen zeggen heeft Nieuw Rechts ruim duizend leden. Mocht dit kloppen dan is Nieuw Rechts de grootste na-oorlogse extreemrechtse politieke partij van Nederland. Dit gegeven staat niet in verhouding tot het geringe aantal gemeentes waarin Nieuw Rechts aan de verkiezingen deelneemt. Mogelijk duidt dat op een ledenaantal dat beduidend lager ligt en heeft Nieuw Rechts minder draagkracht dan ze beweert. Of is Nieuw Rechts een grote maar inefficiënte, ongeorganiseerde partij? De uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen, en de mogelijke deelname aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer biedt hier mogelijk meer inzicht in.
Terug naar overzicht
(#1) Mogelijk heeft Vermeulen zich als kandidaat teruggetrokken om Nieuw Rechts niet in verlegenheid te brengen. Er bestaat een Wim Vermeulen uit Eindhoven met hetzelfde geboortejaar als het Nieuw Rechts kandidaatslid. Deze Vermeulen was in 1986 kandidaat voor de Centrumpartij bij de gemeenteraadsverkiezingen in Eindhoven. In hetzelfde jaar zet hij voor de kandidaatslijst van deze partij een ondersteunende handtekening voor de Tweede Kamerverkiezingen. Op de verzendlijst voor het blad van de weduwe Rost van Tonningen, Consortium de Levensboom, stond in 1985 een W. Vermeulen uit Eindhoven.
(#2) Iets vergelijkbaars overkwam de LPF bij de deelname aan de Tweede Kamer verkiezing van 2002. Lijstrekker Fortuijn stond met zijn foutieve naam Fortuyn op de kandidaatslijst, die hiermee niet geldig was. In enkele dagen moest de LPF opnieuw 30 handtekeningen in de 19 kiesdistricten ophalen. Op verschillende extreemrechtse fora werd opgeroepen een handtekening te plaatsen.
