Op 9 juni 2015 zijn in Den Haag de nieuwe senatoren geïnstalleerd in de Eerste Kamer. Onder hen ook een opkomende jonge PVV’er uit Noord-Brabant, Alexander van Hattem (1983) uit Steensel. Voor het grote publiek is hij een onbekend gezicht, maar toch loopt Van Hattem al sinds 2002 rond op het politieke toneel. Hij startte… Lees verder
Haarlemmermeer Forza! Nederland is een uiterst rechts Fortuynistische partijtje dat sinds 2010 vertegenwoordigd is in de gemeenteraad van de verzamelgemeente Haarlemmermeer. Ze begonnen met drie raadsleden, maar 2012 was een roerig jaar waarin het ene raadslid Forza! verliet en het voormalige Trots op Nederland-raadslid Conny de Bree zich bij hen aansloot. De kern van de… Lees verder
Almelo PVA De Partij Vrij Almelo (PVA) is in allerlei opzichten op de Partij voor de Vrijheid (PVV) van Geert Wilders gericht. Het bezoek van de provinciale PVV Statenfractie aan de PVA in januari staat dan ook prominent op de website. Nu in verkiezingstijd geeft de PVA hiermee overduidelijk het signaal af dat de potentiële… Lees verder
Met het verschijnen van de eerste uitgave van het tijdschrift Alert! in 1997 verscheen ook de eerste ‘Onder de Loep’, het artikel dat onderzoeksgroep Kafka verzorgt. Na 15 jaar en bijna 60 afleveringen is het tijd voor een terugblik. Een kritische terugblik: hebben we het al die tijd gedaan zoals we wilden? Hadden de artikelen… Lees verder
In dit artikel behandelen we de extreemrechtse activist Paul Peters. Peters is interessant, omdat hij belangrijk is binnen extreemrechts vanwege zijn lange carrière – hij is volgens eigen zeggen al ruim vijftien jaar actief in het wereldje –, die hele periode erg actief is geweest en van veel betekenis voor allerhande organisaties. Maar bovenal is… Lees verder
Mussolini-fan, SS-bewonderaar en Tweede Kamerlid Centrumdemocraten steunen Wilders De Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders doet in maart mee aan de Provinciale Statenverkiezingen in alle provincies. Sinds de oprichting probeert de PVV tuig, onruststokers en bekende rechtsextremisten buiten de deur te houden. Dat dit niet eenvoudig is, bleek de afgelopen maanden. De ene na… Lees verder
Zijn de deelnemende partijen extreemrechts of zijn het gewone rechtse partijen die een aantrekkingskracht hebben op rechtsextremisten? Als we alleen naar de partijprogramma’s kijken zijn conclusies soms moeilijk te trekken. Misschien helpt een kijkje achter de schermen? Welke mensen zijn betrokken bij deze verkiezingen? De PVV van Geert Wilders doet maar in twee gemeentes mee…. Lees verder
Nieuw Rechts doet mee aan de Statenverkiezingen in Overijssel en Zuid-Holland. Althans, dat was de bedoeling. In Overijssel regelt oud-Centrumdemocraat Harry de Olde (1947) de zaakjes keurig, maar in Zuid-Holland mislukt de helft. Van de vier kieskringen lukt het Nieuw Rechts alleen in Leiden en Den Haag om precies het aantal van dertig steunhandtekeningen te… Lees verder
Een van de belangrijkste rechtse partijen in Nederland is uiteen gevallen. De mensen van de Lijst Pim Fortuyn (LPF) hebben zich over verschillende nieuwe partijen verdeeld. Ook uit de VVD zijn enkele rechtse Kamerleden gestapt voor nieuwe politieke initiatieven. Hoe moeten we deze nieuwe partijen duiden? Zijn ze extreemrechts? Als we alleen naar de partijprogramma’s… Lees verder
De afgelopen jaren keken wij regelmatig naar vertegenwoordigers van de “nieuwe politiek”, om te onderzoeken of er ook sprake was van rechtsextremisten die zich hierbij aansloten. Wij keken naar Leefbaar Nederland, de LPF en allerlei partijtjes die zich hiervan afsplitsten. Het is dus interessant om eens te kijken hoe het er nu mee staat. De… Lees verder
Nieuw Rechts is zoals de meeste extreemrechtse partijen in Nederland ontstaan uit een ruzie en een splitsing van een andere partij. Zo is Michiel Smit in 2003 uit Leefbaar Rotterdam gezet, onder andere wegens zijn aanhoudende contacten met het Vlaams Blok en de NNP. Al snel blijkt dat de eenmansfractie Smit de pretentie heeft een… Lees verder
In 1999 deden de Centrumdemocraten van Hans Janmaat voor het laatst mee aan de verkiezingen. Bij de Provinciale Statenverkiezingen verloren ze in dat jaar al hun zetels. Enkele maanden later probeerde de CD het nog een keer tijdens de Europese verkiezingen, maar ook dat liep op een fiasco uit. Een jaar eerder waren bij de… Lees verder
Medio augustus 2005 wist minister van justitie Donner in antwoord op Kamervragen – te melden dat het openbaar ministerie een onderzoek is begonnen naar strafbare uitlatingen op het Nederlandstalige webforum van de site Stormfront.org. Het openbaar ministerie zelf dekt zich echter bij voorbaat in en meldt: Het is geen gemakkelijk onderzoek omdat deelnemers vaak gebruik… Lees verder
Midden jaren negentig waren gabbers hot news. De keiharde muziek, opzichtige kledingstijl, de grote hoeveelheden drugs, maar vooral de populariteit van de subcultuur zorgde voor grote mediabelangstelling. De publicaties gingen vaak over het negatieve karakter van de scene: het drugsgebruik, maar ook de vermeende extreemrechtse ideeën van Gabbers. Na de moord op Theo van Gogh… Lees verder
De Raad voor de Journalistiek, een orgaan dat klachten behandelt over de juistheid en zorgvuldigheid van journalistieke publicaties, deed afgelopen 16 april uitspraak in een opmerkelijke zaak. De Jonge Fortuynisten (JF) had een klacht ingediend tegen het NRC Handelsblad over de foto bij een kort artikeltje over een JF-demonstratie. Op de foto stond onder andere… Lees verder
Kandidaat europarlementariër René van Gool van Nieuw Rechts zegt op zijn weblog dat hij gevangenen wil kunnen martelen om informatie los te krijgen. Als voorbeelden draagt hij een pedofielennetwerk en Fortuyns moordenaar Volkert van der Graaf aan. Van Gool staat op de 6e plaats van de kandidatenlijst van Nieuw Rechts, de partij van Michiel Smit…. Lees verder
Op zaterdag 5 juni 2004 was Den Haag het toneel van een tweetal demonstraties. Rond het Malieveld demonstreerden zo’n 70 neonazi’s van de NVU en rond Het Plein keerden zo’n 300 betogers van de Anti-Fascistische Actie (AFA) zich hiertegen. De NVU-mars zelf leek op het eerste gezicht op een herhaling van een eerder ritueel. Onder… Lees verder
In maart van dit jaar zag een nieuw extreemrechts initiatief het licht, het comité “Nee tegen Turkije”. In het tempo waarmee de laatste tijd nieuwe extreemrechtse splinters worden opgericht is dat niet echt verbazingwekkend. Toch verdient deze club iets meer aandacht, vooral door de onverwacht samenwerkende groepen. Het comité “Nee Tegen Turkije” richt zich tegen… Lees verder
Op 10 juni kunnen de kiezers weer stemmen voor de leden van het Europese Parlement. Ook de extreem-rechtse partij Nieuw Rechts doet met 25 kandidaten mee. Een aantal van hen heeft een interessante achtergrond. Een deel is uit de LPF afkomstig, maar veel hebben er contacten gehad met veel radicalere organisaties zoals de NNP, het… Lees verder
Op 11 september jongstleden voltrekt zich een bizar schouwspel bij het standbeeld van Pim Fortuyn in Rotterdam. Daar verzamelt zich een groepje mensen voor een demonstratieve optocht om de 11 september aanslagen in Amerika te herdenken. Het organiserende comité wil vooral de Nederlandse slachtoffers herdenken en spreekt haar zorg uit over moslimsorganisaties in Nederland die… Lees verder
Anderhalf jaar geleden verscheen in een van de uithoeken van het internet een onooglijke website met de titel Weerwolf Nederland. De site met informatie over vijanden van het nationaal-socialisme, was een initiatief van het Aktiefront Nationale Socialisten (ANS): “This site is to inform political soldiers about their enemies (…) Werwolf netherlands is a part of… Lees verder
Dit keer nemen we geen kaderlid, geen leidinggevend figuur maar een ouderwetse straatactivist onder de loep, maar wel een bijzondere: Ben van der Kooi. Hij is 29 jaar oud en vanaf 2000 actief in het extreem-rechtse circuit. Van der Kooi zet zich in voor elke organisatie die hij als radicaal-rechts beschouwt: de Nieuwe Nationale Partij… Lees verder
Amper drie maanden na de installatie van de regering-Balkenende is de chaos binnen de tweede regeringspartij, de LPF, niet meer te overzien. Allerlei verschillende ruzies en conflicten teisteren de partij. Een van de conflicten vindt plaats binnen de kamerfractie: De fractievoorzitter Wijnschenk met zijn getrouwen kunnen niet langer door één deur met Winny de Jong… Lees verder
Omdat de LPF al zitting heeft in de Tweede Kamer is de verkiezingsdeelname aanmerkelijk eenvoudiger. Zo hoeft de partij bijvoorbeeld niet meer in elke kieskring door dertig kiesgerechtigde burgers ondersteund worden met een handtekening. Uit discussies binnen het extreem-rechtse circuit blijkt dat er nog wel steun voor de LPF bestaat, maar mede door het terugtreden… Lees verder
In de Lente van 2002 werd vanuit de extreem-rechtse Nieuwe Nationale Partij (NNP) een jongerenorganisatie opgericht met de naam Nieuwe Nationale Jongeren (NNJ). Alle NNP-leden in de leeftijd van 16 tot 30 jaar zijn automatisch lid. Men zet een website op die volgens eigen zeggen ‘niet politiek correct’ is en waarop men uitlegt waar de… Lees verder
Leefbaar Rotterdam raadslid Michiel Smit: “Er is een ding erger dan een Neger, een blanke Neger!” Op 6 maart schudt Rotterdam op zijn grondvesten. Pim Fortuyns Leefbaar Rotterdam haalt bijna 35 procent van de stemmen en komt met zeventien personen in de Rotterdamse raad. De kersverse raadsleden hebben enkele overeenkomsten, maar ook grote onderlinge verschillen…. Lees verder
Jonge mannen die inloggen op het nazistische Stormfront transformeren in korte tijd van onzekere types tot geharnaste fascisten. Dat doen ze niet alleen maar in een online wereld die is ingericht op radicalisering. De AIVD en de NCTV waarschuwen voor de kans op geweld.
Tot een aantal jaar geleden was weinig bekend over radicalisering in de gemeente
Rotterdam. In 2005 start het programma Meedoen of Achterblijven; het Rotterdamse
actieprogramma tegen radicalisering (waarbij de aandacht vooral is komen te liggen
bij islamitische radicalisering). Gelijktijdig start een centraal informatiepunt: het InformatieSchakelPunt Radicalisering (ISPR)1. Dit informatiepunt brengt – naast de politie
die ook informatie en inlichtingen over extremisme en radicalisering in de regio verzamelt
– signalen van radicalisering en extremisme bijeen vanuit gemeentelijke diensten,
deelgemeenten, aan de overheid gelieerde instellingen en eerstelijnswerkers.
Voor de gemeenten binnen de regio Rotterdam-Rijnmond is extreemrechts geen
nieuw verschijnsel. Het ISPR brengt jaarlijks een rapportage uit met een actueel
beeld van aard en omvang van radicalisering, waaronder extreemrechts.
Fortuyns befaamde slogan ‘Ik zeg wat ik denk’ heeft de laatste jaren niet
alleen op grote schaal navolging gekregen, maar ook geleid tot felle discussies
over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting. Begin 2006, tijdens
de wereldwijde ophef over de Deense ‘Mohammed-cartoons’, pleitte vvd-
Kamerlid Ayaan Hirsi Ali voor ‘het recht op beledigen’.1 Een van de Deense
prenten was een afbeelding van de profeet Mohammed met een tulband in
de vorm van een bom met aangestoken lont. Deze spotprent kreeg in 2008
een hoofdrol in de film van Wilders, Fitna, die al evenzeer heeft geleid tot
verhitte discussies over de grenzen van de vrijheid van meningsuiting. Dat
die grenzen opgeschoven zijn en dat er meer gezegd kan worden dan voorheen
lijkt wel duidelijk. Een treffende illustratie is de opschudding over de
politie-inval in mei 2008 bij een Nederlandse cartoontekenaar ‘Gregorius
Nekschot’ die jarenlang de islam op de korrel heeft genomen. De aanhouding
van de cartoonist, die ervan verdacht werd de discriminatieverboden
te hebben geschonden, wekte grote publieke en politieke verontwaardiging.
Spotprenten zouden moeten kunnen, zo werd alom betoogd, ongeacht
hun inhoud. De vraag waar de grenzen van vrije meningsuitingen dan
wel zouden moeten liggen, bleef op de achtergrond. Wel is in discussies
gedurende de laatste jaren steeds vaker betoogd dat de grens zou moeten
worden getrokken bij aanzetten tot geweld.
Maar, zo zeggen anderen, ook zonder aanzetten tot geweld kan grote
schade worden berokkend, want de verruimde uitingsvrijheden zijn van
invloed op het vóórkomen van intolerantie en discriminatie. Als argument
voor deze stellingname worden indicaties voor een tamelijk hoog niveau
van islamofobie in Nederland aangehaald. Uit enquêteonderzoek blijkt
dat meer dan de helft van de Nederlandse, niet-islamitische schoolgaande
veertien- tot zestienjarige jongeren negatief staan ten opzichte
van moslims.2 Als een van de oorzaken wordt negatieve beeldvorming
genoemd: ‘negatieve stereotypen van moslims en negatieve clichés van
de islam, negatieve berichten van ouders en de beste vriend of vriendin
over moslims en de islam, en de overtuiging dat moslims een bedreiging
vormen voor de veiligheid een belangrijk effect op de attitude’.
Lees verder in de monitor
Dit is het verslag van een onderzoek naar de identiteit van Lonsdale-jongeren in de gemeente Werkendam. Aanleiding tot dit onderzoek zijn de structurele klachten van discriminatie en extreemrechtse uitingen door jongeren uit deze gemeente. Het onderzoek is tot stand gekomen in samenwerking met Bureau Discriminatiezaken Midden en West Brabant en Palet, steunpunt voor multiculturele ontwikkeling in Noord-Brabant. In het onderzoek is getracht inzicht te krijgen in de identiteit van Lonsdale-jongeren. Identiteit wordt geconstrueerd op uiteenlopende manieren en door uiteenlopende betrokkenen. Het bestaat uit ascriptieve en zelfascriptieve aspecten, dat wil zeggen de identiteit die mensen respectievelijk aan anderen en aan zichzelf toekennen. In dit onderzoek zijn dan ook beide aspecten onderzocht. Hiervoor is een kwalitatief onderzoek uitgevoerd, waarbij gebruik is gemaakt van data-triangulatie. Data verkregen uit documenten, observaties en interviews zijn gecombineerd gebruikt om de centrale onderzoeksvraag te beantwoorden.
Er zijn in totaal 66 krantenartikelen geanalyseerd om te onderzoeken welk beeld kranten hebben van de identiteit van Lonsdale-jongeren. Hieruit is naar voren gekomen dat de kranten een stereotype beeld van Lonsdalers construeren, dat wordt aangepast in meer extreme of meer gematigde zin afhankelijk van de sociaal-maatschappelijke context. Het stereotype beeld is dat Lonsdale-jongeren negatieve denkbeelden hebben over allochtonen en dat ze zich door hen bedreigd voelen. Daarnaast worden de Lonsdalers extreemrechtse sympathieën en nationalistische gevoelens toegeschreven.
Met de Monitor Racisme & Extremisme wordt beoogd uiteenlopende vormen van racisme, extremisme en antisemitisme — en reacties op deze verschijnselen — te
volgen en daarover periodiek te rapporteren. Allereerst wordt er gekeken naar de verschijnselen: op welke wijze doen racisme, extremisme en antisemitisme zich in de Nederlandse samenleving voor. Hierbij kan worden gekeken naar de uitingsvorm, bijvoorbeeld politiek georganiseerd racisme, en naar de uitsluitingsvorm, bijvoorbeeld horecadiscriminatie. Sommige verschijnselen beperken zich naar hun aard niet tot het Nederlandse territoir, zoals discriminatie via het internet. In dergelijke gevallen wordt de extraterritoriale context meegenomen. Vast patroon in het monitoronderzoek is dat geprobeerd wordt zo goed als mogelijk verschillende soorten slachtoffers en daders te identificeren. Deze exercitie kan betrekking hebben op zowel autochtonen als allochtonen, waaronder laatstgenoemden zich weer laten opdelen in diverse minderheidsgroepen. De respons op racisme, extremisme en antisemitisme kan verschillend van aard zijn, van educatief tot juridisch. Veelal is de aard van de respons afhankelijk van de verschijningsvorm van de discriminatie, de categorie slachtoffers en de achtergrond van de daders. Bovendien kunnen sommige vormen van respons naast elkaar functioneren of elkaar zelfs versterken. Het periodiek monitoren van de verschijnselen, de slachtoffers, de daders en de respons dient meerdere doelen. Op deze wijze wordt getracht een bijdrage te leveren aan het inzicht in de bestrijding van racisme, extremisme en antisemitisme. Bovendien vindt accumulatie van kennis plaats door de vaste systematiek en de periodiciteit van het onderzoek. Tot slot wordt ook een beeld verkregen van ontwikkelingen op de lange termijn en worden op basis van ervaringen uit het verleden suggesties gedaan voor oplossingen in de toekomst.
Lees verder in de monitor
CIDI ontvangt ondermeer via Kafka zeven meldingen over een uitgebrachte Hitlergroet. De Regiopolitie Amsterdam-Amstelland meldt dat in mei een jongen de Hitlergroet brengt en daarbij “Heil” roept in de richting van het Anne Frank Huis. Dezelfde jongen brengt later (o.a. bij Homomonument, de Dam) wederom een aantal keer de Hitlergroet. De jongen maakt deel uit van een groep die als geheel wordt aangehouden. Op 4 mei wordt tijdens de dodenherdenking in een Fries dorp in een jongerencentrum “Heil Hitler” geroepen.
Lees verder in jaaroverzicht
5 januari – Melding via Kafka: In Wolvega brengt een 21-jarige man de Hitlergroet
naar twee passerende agenten. Hij krijgt een boete en zegt er spijt van te
hebben.
15 januari – Bij de voetbalwedstrijd Roda JC-Schalke 04 brengt een Duitse man
de Hitlergroet. Hij krijgt een boete van € 260.
maart – Melding via Kafka: Een inwoner van Zwolle brengt de Hitlergroet naar
politieagenten. Hij wordt daarvoor op 9 april 2004 veroordeeld.
mei-december – Melding bij ADB Den Haag, Kafka: Gedurende deze maanden
vier meldingen (Scheveningen, Duindorp, Lekstraat en Papendrecht) van stickers
met een mannetje dat een davidster in een prullenbak gooit. Tekst: ‘Verzet je
tegen de leugen’.
Lees verder in het jaaroverzicht
Met de Monitor racisme en extreem-rechts wordt beoogd uiteenlopende vormen van racisme, extreem-rechts en discriminatie — alsmede respons op deze verschijnselen — te volgen en daarover periodiek te rapporteren. Het initiatief tot dit onderzoeksproject is medio jaren negentig door de Leidse Universiteit genomen.
Sedert de vierde rapportage wordt het monitorproject gezamenlijk uitgevoerd door de Universiteit Leiden en de Anne Frank Stichting. Het nut van een periodieke monitorrapportage is divers. Er wordt op basis van een ‘vaste meetlat’ de balans opgemaakt van de belangrijkste uitingen en incidenten van rassendiscriminatie, racisme en rechts-extremisme, alsmede van de ontwikkeling van strategieën ter bestrijding. Door de rapportages worden politici, bestuurders en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties in staat gesteld zich op de problematiek te bezinnen en tot oplossingsstrategieën te komen. De rapportages kunnen immers door hun systematische en periodieke karakter bijdragen aan accumulatie van kennis en inzicht. Er wordt tevens inzicht verkregen in ontwikkelingen die zich op langere termijn voordoen. Dat geldt niet alleen voor de achterliggende periode maar ook voor de toekomst. De monitor kan voorts bijdragen aan vroegtijdige onderkenning van relevante, nieuwe ontwikkelingen. Tot slot kan de rapportage dienstig zijn bij de beantwoording van de talloze praktische vragen over dit onderwerp die vanuit
binnen- of buitenland gesteld worden.
Lees verder in de monitor
3.1 Extreem rechts
Extreem rechts in Nederland draagt antidemocratische opvattingen uit en verzet zich tegen de instroom en integratie van allochtonen in de Nederlandse samenleving. Op dit moment moet extreem rechts in Nederland niet in staat worden geacht het voortbestaan van de democratische rechtsorde in ernstige mate te bedreigen. Wel blijven extreem rechtse acties schadelijk voor de interetnische verhoudingen binnen de Nederlandse samenleving. In deze paragraaf komen de verschillende extreem rechtse stromingen aan de orde en wordt ingegaan op de contacten tussen extreem rechts en de LPF/Leefbaarstroming.
3.1.1 Stromingen
De AIVD onderscheidt binnen extreem rechts ruwweg drie stromingen. Ten eerste zijn er de vertegenwoordigers van het zogeheten ‘burgerlijk extreem rechts’. Zij huldigen xenofobische en ultranationalistische opvattingen, maar hebben zich gevoegd naar de democratische mores, deels gedwongen door de rechter en de publieke opinie. De neonazistische organisaties vormen een tweede verschijningsvorm. Zij stellen zich openlijk antidemocratisch en racistisch op en zijn bovendien geneigd hun doelstellingen met buitenwettelijke middelen te verwezenlijken. Ten derde bestaan er ongeorganiseerde groepen van individuen en subculturen, die zich op velerlei manieren en al dan niet politiek gemotiveerd, bezighouden met het uitdragen van een extreem rechtse of racistische boodschap. Bij dit laatste valt te denken aan het plegen van racistisch geweld, extreem rechtse uitingen op het internet of het verspreiden van geluidsdragers met discriminerende of racistische teksten.
Lees verder in het jaarverslag