In Flevoland neemt de PVV in Almere, Lelystad en Urk deel aan de gemeenteraadsverkiezingen. In Almere krijgt de PVV concurrentie van een Fortuynistiche partij met omstreden kandidaten. En in Lelystad vinden we bij twee lokale partijen kandidaten met een verleden bij de Centrumpartij en CP’86. Dit is een tweede deel van een reeks korte artikelen… Lees verder
Haarlemmermeer Forza! Nederland is een uiterst rechts Fortuynistische partijtje dat sinds 2010 vertegenwoordigd is in de gemeenteraad van de verzamelgemeente Haarlemmermeer. Ze begonnen met drie raadsleden, maar 2012 was een roerig jaar waarin het ene raadslid Forza! verliet en het voormalige Trots op Nederland-raadslid Conny de Bree zich bij hen aansloot. De kern van de… Lees verder
Assen en De Wolden Het nieuwe partijtje Daadkrachtig Nederland doet in twee Drentse gemeentes mee. De oprichter is Koos Visser (1959) uit Rolde. Nadat zijn zoon vorig jaar door Marokkaanse jongeren in elkaar werd geslagen startte hij een facebookpagina “Hollands Offensief”, tegen zinloos geweld. Hij erkende in de krant dat het initiatief nationalistisch en zelfs… Lees verder
Zijn de deelnemende partijen extreemrechts of zijn het gewone rechtse partijen die een aantrekkingskracht hebben op rechtsextremisten? Als we alleen naar de partijprogramma’s kijken zijn conclusies soms moeilijk te trekken. Misschien helpt een kijkje achter de schermen? Welke mensen zijn betrokken bij deze verkiezingen? De PVV van Geert Wilders doet maar in twee gemeentes mee…. Lees verder
De afgelopen jaren keken wij regelmatig naar vertegenwoordigers van de “nieuwe politiek”, om te onderzoeken of er ook sprake was van rechtsextremisten die zich hierbij aansloten. Wij keken naar Leefbaar Nederland, de LPF en allerlei partijtjes die zich hiervan afsplitsten. Het is dus interessant om eens te kijken hoe het er nu mee staat. De… Lees verder
Het moet gezegd worden dat Emile Ratelband een enorme prestatie heeft geleverd met zijn verkiezingsdeelname. Binnen enkele dagen tijd heeft hij een goedgevulde kandidatenlijst in alle kringen ingeleverd gekregen. Hier waren meer dan 600 mensen bij betrokken. De andere kleine partijtjes hadden veel meer moeite om deze klus voor elkaar te krijgen en lieten allerlei… Lees verder
Amper drie maanden na de installatie van de regering-Balkenende is de chaos binnen de tweede regeringspartij, de LPF, niet meer te overzien. Allerlei verschillende ruzies en conflicten teisteren de partij. Een van de conflicten vindt plaats binnen de kamerfractie: De fractievoorzitter Wijnschenk met zijn getrouwen kunnen niet langer door één deur met Winny de Jong… Lees verder
Omdat de LPF al zitting heeft in de Tweede Kamer is de verkiezingsdeelname aanmerkelijk eenvoudiger. Zo hoeft de partij bijvoorbeeld niet meer in elke kieskring door dertig kiesgerechtigde burgers ondersteund worden met een handtekening. Uit discussies binnen het extreem-rechtse circuit blijkt dat er nog wel steun voor de LPF bestaat, maar mede door het terugtreden… Lees verder
Alsof er nog niet voldoende verkiezingen zijn, moeten de inwoners van een aantal gemeentes eind november naar de stembus vanwege gemeentelijke herindelingsverkiezingen. In zowel Zwijndrecht als in Oss zijn er boeiende ontwikkelingen. Leefbaar Zwijndrecht In Zwijndrecht doet de NNP mee en diende een lijst in met elf kandidaten. De lijst zelf kent weinig verrassingen: een… Lees verder
Begin april sloeg de paniek even toe bij de kringcoördinatoren van de Lijst Pim Fortuyn. Hun belangrijkste taak was het verzamelen van minimaal 30 steunhandtekeningen in elk van de 19 kieskringen. Zonder deze handtekeningen kon de partij niet mee doen aan de verkiezingen volgens de kieswet. Minimaal had de partij dus 570 (19 x 30)… Lees verder
Op 6 maart zijn er gemeenteraadsverkiezingen in meer dan 400 gemeentes in Nederland. Al eerder namen we hiervoor de kandidatenlijsten van extreem-rechtse partijen onder de loep. Het blijkt echter dat lieden uit extreem-rechtse partijen ook opduiken op de kandidatenlijsten van partijen die niet extreem-rechts zijn. Vooral de “Leefbare” partijen hebben aantrekkingskracht. Er doet een veelvoud… Lees verder
In Rotterdam doen zowel de Nederlandse Volksunie (NVU) als de Nieuwe Nationale Partij (NNP) mee. Bovendien kandideert de NNP ook in de deelraad Feijenoord. Beide partijen blijken hierbij in hoge mate een beroep te doen op voormalige leden van de CP’86. De Nederlandse Volksunie De lijst van de NVU bestaat uit vier namen. Constant Kusters,… Lees verder
Op 10 juni zal de nieuwe politieke partij Leefbaar Nederland officieel opgericht gaan worden. In april weigerde de partij twee leden vanwege hun extreem-rechtse politieke verleden. Eén van hen tekende hiertegen beroep aan, wat op 10 juni behandeld zal worden. Op die dag zal er ook een nieuw partijbestuur gekozen gaan worden. Eén van de… Lees verder
De acties van Farmers Defence Force en Agractie afgelopen jaar staan in een lange traditie van agrarisch populisme. Met Hendrik Koekoek als bekendste spreekbuis. ‘Statistieken zeggen mij niets. Ik wil cijfers!’
Hans Smolders heeft bij de gemeenteraadsverkiezingen in Tilburg tien zetels gewonnen met zijn Lijst Smolders Tilburg (LST). Het is een winst van vijf zetels. Daarmee is de voormalige chauffeur van Pim Fortuyn de grote winnaar in de Brabantse gemeente.
De initiatiefnemers Ruben van Druiten en Natasja Peters, beiden raadslid van de lokale partij Burgerbelangen Ede, hebben vorige week formeel de landelijke partij Leefbaar Nederland opgericht, melden zij in een persbericht. De fractie van Burgerbelangen is gestoeld op Fortuynistische leest.
Natasja Peters, oorspronkelijk afkomstig uit Sint Oedenrode, is een van de twee oprichters van een nieuwe landelijke politieke partij onder de naam Leefbaar Nederland. Peters, raadslid van Burgerbelangen Ede wil samen met collega-raadslid Ruben van Druiten mee gaan doen aan de Tweede Kamerverkiezingen van volgend jaar.
Weer een goede bekende van PVV-leider Geert Wilders zoekt zijn heil bij de nieuwe partij van Bram Moszkowicz. Emeritus hoogleraar David Pinto zal achter de voormalige steradvocaat op de lijst komen van Voor Nederland (VNL). VNL gaat Pinto volgende week presenteren bij de eerste ledenvergadering van de partij.
Komt David Pinto via PvdA, D66, VVD, Amsterdam Leeft! en Leefbaar Nederland straks toch in de Tweede Kamer, voor de nieuwe rechtse partij Voor Nederland (VNL)? De directeur van het Inter-Cultureel Instituut heeft er in ieder geval voldoende uitgesproken meningen voor.
Het zat Wilders niet lekker. Hero Brinkman had na interne meningsverschillen de PVV verlaten. Het was de tijd van de gedoogconstructie. Na Hero’s actie kon de PVV niet meer genoeg zetels leveren voor een meerderheid in de Tweede Kamer. Daarvoor was telkens ook de zetel van Brinkman nodig.
The European financial and—partly stemming from this—fiscal crisis is the most severe economic crisis to have occurred since the 1920s. As with every crisis of such dimensions, it has created insecurity and doubt about the existing political systems and institutional arrangements. These concerns are being exploited by nationalistic parties and the virulent media, and are solely focused on the national political arena. National selfinterest and prejudices against European neighbours and fellow European citizens are increasing: southern Europeans are portrayed as averse to work and unwilling to reform, northern Europeans as lacking solidarity. Abusive comparisons with Fascism have even been made.
The boost to populist parties and the receptivity of the public to their messages have been facilitated by the current crisis. The magnitude of the electoral gains that populist parties have been able to acquire due to their anti-European slogans and programmes is surprising and worrying. They succeed by delivering apparently straightforward solutions, which are often derived from national interest, to what are actually complex political problems—solutions that have persuasive power amongst a broad audience. This kind of nationalist and anti-European rhetoric endangers not only economic prosperity, but also democracy.
Issues of immigration and the integration of foreigners have become topics of heated debate in the public and political arena in modern European democracies. According to Koopmans and colleagues (2005: 3) ‘immigration and ethnic relations (…) constitute since the early 1990s the most prominent and controversial fields of political contention in West European polities’. Parallel to this development, support for anti-immigration parties has increased in several Western European countries. Examples are the French National Front, the Austrian Freedom Party and the Flemish Bloc (since 2004 Flemish Interest) in Belgium. The Netherlands is an interesting case in the European context, because the right-wing populist challenge was rather ‘slow in coming’ (Kriesi et al. 2006: 163). A significant electoral performance of the far-right did not take place until 2002 and it had also failed to make any significant impact on the public debate until relatively recently. The Netherlands was therefore for long considered a ‘deviant case’ (Rydgren and Van Holsteyn 2004), just like for example Sweden, as the country met most conditions that according to established theories explain the emergence of far-right parties elsewhere, but these parties still remained relatively unsuccessful.
Imagine a pamphlet announcing that the “Muslim Fifth Column is taking over Europe. We will soon be living in Eurabia under sharia law.” Or imagine a pamphlet saying that the “world conspiracy of Jews, this dirty vermin that keeps on returning to pollute our societies, has taken control of the banks and industry again.” In the Netherlands, both pamphlets would provoke public outcry against the authors, since the year is 1989 and we have just stepped out of our time machine to witness the ensuing protest marches and the imminent arrest of the neo-Nazis who distributed these pamphlets. Those were the good old days when the extreme right was small, when mainstream racism and anti-Semitism did not openly exist, and any word or sign of discrimination was immediately attacked by anti-racists, anti-fascist groups and all loyal democrats. In those days, support for the rights of economic immigrants, or guest workers, as they were called back then, was the norm and not the exception. In Western Europe everybody on the left side of the political spectrum had faith in a future of equality and freedom from discrimination, while those on the right who kept silent were branded as racists, or at least apologists. During the 1980s, anti-racist and anti-fascist groups built up considerable popular support, to the extent that anti-racism in the Netherlands became the norm and any dissenting voice was immediately labelled racist or fascist.
This article presents an agency-based approach to the success of radical right-wing populist parties. It posits that radical right parties will only experience sustained electoral success when they are built prior to their electoral breakthrough and when they institutionalise rapidly. The process of institutionalisation will progress more quickly when radical right parties have a leader with strong internal leadership qualities and when sufficient attention is paid to the recruitment, training and socialisation of candidates. The argument is illustrated through a comparison between two Dutch radical right parties: the Lijst Pim Fortuyn (LPF) and the Partij Voor de Vrijheid (PVV). The two cases offer a compelling example of learning effects in politics: Geert Wilders (PVV) observed the collapse of the LPF and has avoided making the same mistakes.
3.1 Extreem rechts
Extreem rechts in Nederland draagt antidemocratische opvattingen uit en verzet zich tegen de instroom en integratie van allochtonen in de Nederlandse samenleving. Op dit moment moet extreem rechts in Nederland niet in staat worden geacht het voortbestaan van de democratische rechtsorde in ernstige mate te bedreigen. Wel blijven extreem rechtse acties schadelijk voor de interetnische verhoudingen binnen de Nederlandse samenleving. In deze paragraaf komen de verschillende extreem rechtse stromingen aan de orde en wordt ingegaan op de contacten tussen extreem rechts en de LPF/Leefbaarstroming.
3.1.1 Stromingen
De AIVD onderscheidt binnen extreem rechts ruwweg drie stromingen. Ten eerste zijn er de vertegenwoordigers van het zogeheten ‘burgerlijk extreem rechts’. Zij huldigen xenofobische en ultranationalistische opvattingen, maar hebben zich gevoegd naar de democratische mores, deels gedwongen door de rechter en de publieke opinie. De neonazistische organisaties vormen een tweede verschijningsvorm. Zij stellen zich openlijk antidemocratisch en racistisch op en zijn bovendien geneigd hun doelstellingen met buitenwettelijke middelen te verwezenlijken. Ten derde bestaan er ongeorganiseerde groepen van individuen en subculturen, die zich op velerlei manieren en al dan niet politiek gemotiveerd, bezighouden met het uitdragen van een extreem rechtse of racistische boodschap. Bij dit laatste valt te denken aan het plegen van racistisch geweld, extreem rechtse uitingen op het internet of het verspreiden van geluidsdragers met discriminerende of racistische teksten.
Lees verder in het jaarverslag
In de vijfde rapportage Monitor racisme en extreem-rechts staan de jaren 2001 en – waar mogelijk – 2002 centraal. De aanslagen op de Verenigde Staten van 11 september 2001 en de moord op Pim Fortuyn op 6 mei 2002 zijn van grote invloed geweest op het totale beeld van deze verslagperiode. Beide gebeurtenissen hebben diepe sporen achtergelaten op de interetnische verhoudingen in Nederland. Deze sporen zijn terug te vinden in de vijfde rapportage. Het gaat om vragen als: stijgt of daalt het aantal racistische gewelddadigheden in Nederland? Welke extreem-rechtse politieke partijen zijn verdwenen en welke daarvoor in de plaats gekomen? Neemt het aantal discriminatiezaken dat bij het Openbaar Ministerie terechtkomt toe of af? En wat voor zaken worden daar aangebracht en in welke mate leiden die tot veroordelingen? Het initiatief tot het project Monitor racisme en extreem-rechts is medio jaren negentig door de Leidse Universiteit genomen. Het monitorproject wordt tegenwoordig gezamenlijk uitgevoerd door de Universiteit Leiden en de Anne Frank Stichting. Deze rapportage kwam tot stand met steun van de Directie Integratie en Coördinatie Minderhedenbeleid van het Ministerie van Justitie.
Lees verder in de monitor
Is er in ons land sprake van toenemend of afnemend racistisch geweld? Hoe is het gesteld met de tolerantie in Nederland? Heeft het lokale beleid tegen horecadiscriminatie succes of houdt het aantal klachten aan? Voor de beantwoording van dit soort vragen is het van groot belang dat er periodiek monitoronderzoek plaatsvindt naar de verschijningsvormen van rassendiscriminatie en extreem-rechts. Dit belang is medio jaren negentig door de Leidse Universiteit onderkend en aldaar is het project Monitor racisme en extreem-rechts ontwikkeld. Thans wordt het project uitgevoerd door de Leidse Universiteit in samenwerking met de Anne Frank Stichting en met steun van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Monitoronderzoek is inmiddels een internationaal erkend instrument voor het waarnemen van racisme en discriminatie, en het ontwikkelen van beleid hiertegen. In 1999 ging in Wenen het Europese Waarnemingscentrum tegen Racisme
en Xenofobie van start. Het Weense waarnemingscentrum tracht via nationale monitorcentra de ontwikkelingen in de Europese Unie te volgen en te analyseren. Het project Monitor racisme en extreem-rechts vormt een belangrijke bron voor toelevering van gegevens aan het Europese waarnemingscentrum. In de Europese richtlijn van 29 juni 2000 voor gelijke behandeling van personen op grond van ras of etnische afstamming is eveneens een monitorbepaling opgenomen: na de totstandkoming van de nationale regelgeving in (uiterlijk) 2003 dient met ingang van 2005 elke vijf jaar verslag gedaan te worden over de effectiviteit van deze nationale maatregelen.
Lees verder in de monitor