
Het moet gezegd worden dat Emile Ratelband een enorme prestatie heeft geleverd met zijn verkiezingsdeelname. Binnen enkele dagen tijd heeft hij een goedgevulde kandidatenlijst in alle kringen ingeleverd gekregen. Hier waren meer dan 600 mensen bij betrokken. De andere kleine partijtjes hadden veel meer moeite om deze klus voor elkaar te krijgen en lieten allerlei steken vallen. Dit succes kan deels op conto van de mensen van Leefbaar Nederland geschreven worden die samen met Ratelband de partij uitgestapt zijn. Ook vanuit ex-LPF’ers kwam de nodige steun. De bekendheid van Ratelband zelf zal ook een grote rol gespeeld hebben. Mensen die op straat voor een handtekening geronseld werden snapten immers direct voor wie zij gevraagd werden.
Partij
Aanvankelijk is er van een partijprogramma of duidelijke standpunten geen sprake. Er is zelfs geen echte partij die bij de Kamer van Koophandel en de Kiesraad ingeschreven staat. Daarom moet de Lijst Ratelband naamloos aan de verkiezingen meedoen. Mocht Ratelband verkozen worden, wat niet valt uit te sluiten, dan zal hij voor zijn subsidies toch iets moeten veranderen aan deze onofficiële status.
Inmiddels is er wel een partijprogramma verschenen waarin onder meer voor nog strengere immigratiewetten gepleit wordt. Zo lanceert men een opmerkelijk punt waarbij immigranten de eerste acht jaar een tijdelijk paspoort krijgen dat kan worden ingetrokken bij crimineel gedrag, maar ook bij “het ontbreken van een inkomen”. Dus bij baanverlies volgt uitzetting? Verder maken Ratelband en co zich hard voor zwaardere straffen en keuren zij de ‘idiotie’ af van het oprichten van slavenmonumenten. Ook is men tegen ‘de regen van subsidies die over ons land neerdaalt’. Men wil in plaats hiervan de belastingen verlagen. Aan de andere kant wil de Lijst Ratelband het openbaar vervoer verbeteren om de files tegen te gaan. Over het algemeen gezien is het een wat wollig geschreven programma met een aantal rechtse uitschieters.
Kandidaten
Op de kandidatenlijst prijken 28 namen terwijl er 30 op hadden gemoeten. Twee kandidaten worden geschrapt omdat ze afwezig zijn op de eerste bijeenkomst van de Lijst Ratelband. Inclusief Emile Ratelband komen zeker 17 kandidaten uit Leefbaar Nederland. Ook de twee geschrapte kandidaten komen uit deze partij. Er staan geen bekende rechts-extremisten op de kandidatenlijst, maar wel een paar mensen waar iets meer over te zeggen is:
Op de zesde plaats staat Nel Overhand (1943) uit Rotterdam. Zij was de laatste jaren actief bij de ouderenpartijen Ouderenunie 55+ en AOV. In augustus 2000 werd een rechtse ouderenpartij JOOP opgericht (Jongere Onafhankelijke Ouderen Partij) opgericht. Hierbij waren onder meer het latere LPF-Kamerlid Willem van der Velden en de omstreden astroloog Ed Noordman actief. Eén van de punten van JOOP was een veel strakker asielbeleid. Nel Overhand was vice-voorzitter van JOOP en trok in maart 2002 de lijst in Rotterdam.
Op 17 staat een voormalige regio-coördinator van de Jonge Fortuynisten uit Friesland die ook actief was bij de LPF.
Op plaats 21 staat Rob Brockhus (1943) uit Huizen. Brockhus is vooral bekend als drijvende kracht achter de Sociale Databank Nederland, een enorme website die als wegwijzer wil fungeren in de Nederlandse maatschappij. Op deze website heeft Brockhus ook een anti-Kafka-artikel geplaatst van de fascistische organisatie KOLOM (Kritisch Onderzoek Linkse Ondermijning). Dit artikel verscheen in het blad Revolte van de fascistische actiegroep Voorpost. Uit frustratie over de teloorgang van extreem-rechts in Nederland gingen een aantal fascisten onderzoek doen naar hun anti-fascistische tegenstanders die zij deels verantwoordelijk achtten. Dit resulteerde onder meer in een aantal artikelen. Brockhus plaatst er hier eentje van op zijn site omdat hij het zelf ook niet zo op anti-fascistische onderzoekers heeft. Hij is op het radicale karakter van KOLOM en Voorpost gewezen, maar weigert het artikel te verwijderen. Zijn aversie tegen anti-fascisten is mogelijk veroorzaakt door enkele incidenten uit het verleden. In 1988 nodigde Brockhus de Haagse fascist Wim Kock uit voor een bijeenkomst van de Unie voor Uitkeringsgerechtigden (UvU) in Amsterdam. Dit werd voorkomen door een anti-fascistische actiegroep en de UvU verbrak de banden met Brockhus. Medio jaren negentig is hij adviseur van het dissidente Tweede Kamerlid van de AOV, Theo Hendriks, die van extreem-rechtse contacten beschuldigd wordt. Brockhus trekt ten strijde om deze aantijgingen te weerleggen. Brockhus is dus zelf zeker geen rechts-extremist, maar windt zich erg op als hij op zijn vingers wordt getikt vanwege contacten met hen. In een interview met het Katholiek Nieuwsblad in maart 2001 zegt hij echter: “Met rechts kun je uitstekend van gedachten wisselen, maar hoe linkser, hoe asocialer het reactiepatroon.” Daarmee zegt Brockhus dus wel waar zijn politieke voorliefde ligt.
En dan is er natuurlijk nog Emile Ratelband (1949) zelf. Hij is in de jaren negentig vooral bekend geworden als promotor van het Neuro Linguïstisch Programmeren. Dit is een psychologische techniek om je leven de juiste kant op te sturen, vooral door positief denken. Ratelband ontwikkelt hier echter een overdreven en showerige variant van waarmee hij veel geld verdient door cursussen en boeken. Hij had vorig jaar eigenlijk al onder de vleugels van Pim Fortuyn de Kamer in gewild, maar die zag dat niet zo zitten. Een poging om de lijsttrekker van Leefbaar Nederland te worden liep uit op een drama waarbij deze partij deels in tweeën scheurde. Vorig jaar was Ratelband betrokken bij een geldinzamelingsactie om het huis van Pim Fortuyn aan te kunnen kopen. Hiervoor houdt hij op een gegeven moment een lezing over de voorzieningen voor buitenlanders in Nederland. Hij gaat flink over de schreef en roept allerlei onzin over bewegwijzering in ziekenhuizen in allochtone talen, terwijl het Nederlands verdwenen zou zijn.
Ondersteuners
De ondersteuners van de lijst van Ratelband komen uit allerlei hoeken en gaten van het politieke spectrum. Zo is er een contingent te onderscheiden uit de Transcendente Meditatie hoek, waarschijnlijk gemobiliseerd door Ratelbands NLP-achtergrond. Zij komen uit Vlodrop en Lelystad waar de TM-beweging centra heeft. Het gaat in totaal om twintig mensen. Verder is er logischerwijs een groep handtekeningzetters afkomstig uit Leefbaar Nederland. Toch is die iets kleiner dan je zou verwachten, wij tellen 18 mensen waarvan bekend is dat ze uit Leefbaar Nederland komen. Wel relatief groot is het aandeel van ex-LPF’ers, niet alleen numeriek want dat is namelijk 27, maar ook in persoon. Zo tekenen het huidige LPF-Kamerlid Willem van der Velden en LPF-prominent Hans Smolders voor Ratelband.
Willem van der Velden (1942) uit Rotterdam was eerder de voorzitter van de autopartij Nederland Mobiel en kandidaat voor de ouderenpartij JOOP in Rotterdam. Als Tweede Kamerlid maakt hij tot op heden weinig indruk, wel neemt hij het in augustus 2002 nog op voor zijn adviseur Rien Boiten die in opspraak kwam bij de LPF vanwege zijn extreem-rechtse achtergrond en ideeën.
Hans Smolders (1960) is vooral bekend als de man die Volkert van der G. gearresteerd kreeg nadat deze Pim Fortuyn doodgeschoten had. Hij zou uit de politiek gaan stappen, maar heeft kennelijk wel genoeg vertrouwen in Emile Ratelband.
Verder blijken een paar kringcoördinatoren van de LPF nu bij de Lijst Ratelband werkzaam te zijn. Harry Zoelman (1967) uit Drenthe werd in december 2002 uit de LPF gegooid vanwege “schadelijke uitlatingen op tv”, hij doet bij Ratelband opnieuw de regiocoördinatie. Zijn noordelijke collega Jan van Aartsen (1950) uit Groningen maakte eenzelfde overstap. Van Aartsen liet zich in de pers kennen als een LPF’er die fel van leer trekt tegen immigratie, asielzoekers en ontwikkelingshulp.
Extreem-rechtse Ondersteuners
Ook waren er een paar mensen voorheen in extreem-rechtse hoek actief. Het gaat hier om Willem Karel Wassink (1951) uit Haarlem en Dick Antonius Meijer (1954) uit Rotterdam.
Wassink is in de periode 1986-1994 actief bij de Centrumpartij en Centrumdemocraten. Zo stond hij drie maal kandidaat voor de CD bij verkiezingen. In 1992 was hij de secretaris van de door CD’ers gedomineerde schietvereniging “Lisse” in Amsterdam. Na een conflict moest hij daar vertrekken.
Daan Meijer (noemt zich nu Niek Meijer) is zijn carrière bij de CD wat later begonnen. In 1994 werd hij ook al bij dezelfde schietvereniging gesignaleerd en datzelfde jaar begint zijn raadslidmaatschap voor de CD in Leiden. Hij houdt het wel veel langer vol en staat in 1999 nog kandidaat voor de laatste verkiezingen waar de CD aan meegedaan heeft, die voor het Europese Parlement. Opmerkelijk zijn de contacten die hij met de CP’86 in de jaren negentig heeft en dan vooral met kopstuk Martijn Freling.