Bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021 doet de nieuwe partij “Wij zijn Nederland” mee in een klein aantal kieskringen. Het partijtje is afkomstig uit de extreemrechtse beweging in Nederland en presenteert zichzelf als vertegenwoordiger van de protestbeweging tegen de coronamaatregelen. Diverse kandidaten en ondersteuners hebben een extreemrechtse achtergrond. Op 21 juni 2020 strijkt een… Lees verder
Over het Forum voor Democratie is de laatste jaren enorm veel geschreven. Er zijn veel schandalen onthuld en de partij is gescheurd vanwege ernstig antisemitisme en racisme binnen de partij. Daarbij verergerde de onnavolgbare beleidskeuzes die partijleider Thierry Baudet maakt de tweedeling. Zijn huidige focus op critici van de coronamaatregelen en het negeren van basisveiligheidsafspraken… Lees verder
Omroepbestel – Net als Fox News zal Ongehoord Nederland op zoek gaan naar onrust en woeling. Denken dat het met desinformatie wel mee zal vallen is naïef, schrijft
Thierry Baudet verwijt YouTube censuur omdat zijn coronakritische filmpjes zijn verwijderd. Maar daarvan is volgens de rechter geen sprake. Het videoplatform mag filmpjes van de politicus weghalen als het dat wil.
Thierry Baudet staat vandaag bij de rechter tegenover YouTube, omdat hij het videoplatform ‘censuur’ verwijt. Hoewel rechtsgeleerden betwijfelen of dat wel klopt, is de zaak een interessante: hoe ver reikt de macht van de website nu het speeches van de Forum-leider heeft verwijderd?
De knapste koppen van Nederland vertellen deze zomer over ontwikkelingen in hun vakgebied. Deze week Cas Mudde (54). Hij bestudeert al zijn hele werkzame leven radicaal-rechts. ‘We zijn gaan praten alsof radicaal-rechts hét volk is.’
Moeiteloos wijst Sander Rietveld de lijntjes aan tussen theologische opvattingen uit de protestantse kerk en het nationalisme van radicaal-rechts. Samen dromen ze van sterke mannen op witte paarden, die minderheden weren uit hun homogene koninkrijk.
Wat maakt orthodoxe christenen vatbaar voor radicale en populistische denkbeelden? Sander Rietveld, calvinistisch opgevoed, deed onderzoek naar de financiering van politici als Trump en Baudet. Hij schreef een boek over de cultuuroorlog die sinds de jaren zeventig vanuit christelijk Amerika naar Nederland is overgewaaid.
Een kandidaat op de kieslijst van Forum voor Democratie, Ab Kuijer (plek 31), grossiert op zijn website en Twitter-account in verregaande complottheorieën. Zo suggereert hij dat premier Mark Rutte pedofiel is en dat de miljardairs George Soros en Bill Gates achter de coronapandemie zitten.
Het internationale karakter van de coronapandemie biedt extreemrechts in Europa een kans om te groeien. Nederland lijkt de dans te ontspringen. ,,Wij zijn geen Polen of Duitsland.’’
Bij de ‘avondklokrellen’ liepen talloze mannen bulderend en plunderend door de straten. Is deze ‘giftige mannelijkheid’ een achterhoedegevecht of de opmaat naar een nieuw patriarchaat?
Coronarellen – Net als Trump in de VS voeden Wilders en Baudet hier de agressie en het geweld op straat, schrijft
IJMUIDEN – De Amsterdamse politie doet onderzoek naar de gedragingen van Defend IJmuiden tijdens de uit de hand gelopen coronademonstratie op het Museumplein. De groep heeft zich volgens een woordvoerder ‘behoorlijk misdragen’. Het is niet voor het eerst dat de politie zijn pijlen richt op de IJmuidenaren.
Complotdenkers als Lange Frans, Willem Engel en Alex Jones maken deel uit van een internationale beweging met wortels in de Koude Oorlog. Een wereld van overheidsvrezende oliebaronnen, rechtse christenen en de Amerikaanse John Birch Society.
Een vrouw met een waxinelichtje zingt lieflijk ‘You’re the Voice’. Een man op straat roept luidkeels ‘Heil Hitler!’. Ze hebben meer met elkaar gemeen dan het lijkt. Beiden protesteren tegen de coronamaatregelen.
Opinie – Annette van Bolhuis, psycholoog en relatietherapeut, vindt dat Forum voor Democratie-leider Thierry Baudet met zijn opvattingen over corona onverantwoord bezig is. Ze schreef hem een open brief.
QAnon is met afstand de populairste complottheorie van Nederland. Waarin schuilt de aantrekkingskracht?
Forum voor Democratie daalt in de peilingen, de positie van leider Thierry Baudet staat onder druk. Voor hun boek Mijn meningen zijn feiten spraken Harm Ede Botje en Mischa Cohen met vriend en vijand over de controversiële partijleider. Hans Wiegel: ‘Baudet is geen politicus.’
Tussen de privacy-activisten, hooligans en complotdenkers duiken bij Viruswaarheid-demonstraties ook mensen op die aan radicaal rechtse organisaties gelinkt zijn. Wat maken de coronasceptische ideeën interessant voor ultrarechts, en vice versa?
Een extreemrechtse complottheorie krijgt een steeds grotere en gevaarlijkere aanhang in de VS. President Donald Trump en de Republikeinse partij spelen de QAnon-beweging in de kaart en ook in Nederland flirten politici ermee. Natuurlijk ligt antisemitisme dicht onder het oppervlak.
De bijeenkomst van Forum voor Democratie op de Amerikaanse ambassade was fondsenwerving uit het boekje, betoogt fondsenwerver Eelco Keij.
Nee, met waandenkbeelden had hij niets. Tweede Kamerlid Wybren van Haga, tevens eigenaar van vastgoedonderneming Sjopperdepop BV, hief de handen naar zijn hoofd, een dramatisch gebaar waarin de kijkers empathie moesten zien. ‘Aan de ene kant heb je mensen die waandenkbeelden hebben. Die zijn er gewoon.’
Forum voor Democratie organiseerde een partijbijeenkomst op de Amerikaanse ambassade in Den Haag, met als gastheer ambassadeur Pete Hoekstra. Dit staat op gespannen voet met internationale verdragen.
Met het uitbreken van corona brak ook een infodemie uit. Complotdenkers van de oude stempel smelten online samen met hippe influencers met een miljoenenbereik, blijkt uit onderzoek samen met de Utrecht Data School. Er is maar één superspreader nodig om een lawine van complotten te laten voortdenderen.
Het conservatieve gedachtegoed stond ooit voor sceptisch denken over de menselijke conditie, voor het besef dat het bestaan zich maar in beperkte mate laat reguleren. Waarom verkopen conservatieven nu dan hun ziel aan de stokebranden van radicaal-rechts?
In Hongarije vinden radicaal-rechtse nationalistische denkers hun toevluchtsoord. Het land wordt gezien als ‘een interessant experiment’ omdat het ruimte biedt aan de ‘opleving van bepaalde traditionele waarden en denkgoed’. Premier Viktor Orbán geldt als inspirerend voorbeeld.
Cancel culture rukt op: georganiseerde acties op sociale media om afwijkende meningen te smoren in een sfeer van verwijten, klikken bij werkgevers en oproepen tot boycot. Hoe effectief is uitsluitcultuur? Het fenomeen ontleed.
Populisme is nauwkeurig vast te stellen aan de hand van het taalgebruik van politici, zo laat het proefschrift zien waarop Carola Schoor cum laude promoveerde. In Nederland doen Geert Wilders, Thierry Baudet en Emile Roemer nauwelijks voor elkaar onder.
Coronaprotest – Misschien zei Danny Vonk na de demonstratie tegen het coronabeleid „iets kwaais” tegen CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Maar dan was dat niet persoonlijk bedoeld. Geen enkele politicus deugt, zegt hij. Het zijn pionnen van de elite, van de farmaceutische industrie.
De afgelopen paar maanden maken de viruswaanzinnigen een opmars. Hun demonstraties volgen elkaar in rap tempo op en hun beweringen worden met de dag absurder. Desondanks lijken de extreemrechtse desinformatiecampagnes effect te hebben.
Complottheorie – Rapper Lange Frans liet complotdenker Janet Ossebaard in een interview onweersproken allerlei beschuldigingen aan een groot deel van de Nederlandse elite uiten. Tot aan moordfantasieën toe.
WHEN DONALD TRUMP claimed his administration would be “designating ANTIFA as a Terrorist Organization [sic]” the day before threatening to send the military to quell nationwide protests against racist police violence earlier this summer, he found a notable voice of support in Thierry Baudet, leader of the Dutch far-right party Forum for Democracy (FvD).
Ophef de dag voor Pasen. Thierry Baudet was bij GeenStijl verschenen en jawel, z’n masker viel weer eens af.
Deze week: een opmerkelijk voorvalletje in de marge van al het coronanieuws. Ofwel: hoe Baudet regelde dat een Poetin-vazal het woord kreeg in de Kamer.
In het radioprogramma Onderweg (EO) is zakenman en jurist Cor Verkade te gast. Zijn conservatieve opvattingen steekt hij niet onder stoelen of banken. Zo laat hij zich regelmatig positief uit over Donald Trump in het publieke debat en op social media. Ook ondersteunt hij Thierry Baudet. Als ondernemer in vastgoed verhuurt hij een pand aan Forum voor Democratie.
Ko Colijn las het interview met hoogleraar en FvD-fractievoorzitter in de Eerste Kamer Paul Cliteur in de Volkskrant, en was licht ontstemd. Stap voor stap fileert hij het interview. ‘Cliteur heeft niets te melden wat we niet al wisten.’
Medialogica doet onderzoek naar hoe op sociale media een geraffineerd spel van haatzaaien en polarisatie is ontstaan en wie daar belang bij hebben. Een spel met online handleidingen waarin staat hoe je je mening kan doordrukken en tegenstanders monddood maakt.
Politiek wetenschapper Cas Mudde waarschuwt in zijn boek The Far Right Today voor het normaliseren van radicaal rechts gedachtegoed. Treft ook de Volkskrant blaam?
Over bepaalde zaken mag je geen grappen maken, vindt politiek correct links. Daar spelen extreemrechtse lieden handig op in, ziet schrijver Ilja Leonard Pfeijffer, door elke onoorbare uitspraak als ‘ironisch’ af te doen.
Het is zover, zegt de wereldvermaarde politieke wetenschapper Cas Mudde (52): radicaal rechts is compleet mainstream geworden. Een gesprek over hoe dat zover is gekomen, en waar we nu staan – van xenofobie tot seksisme. ‘Mensen zoals Thierry Baudet willen een taboebreker zijn, dat getuigt zogezegd van lef.’
Grove grappen, clowneske baldadigheid en irrationeel gedrag hebben hun plek opgeëist in het centrum van de macht. De polariserende kracht van humor draagt bij aan een gevoel van wij-tegen-zij.
Alt-light en alt-right vormen een Nederlandse zuil waarin het verzet broeit en waar extreme ideeën worden witgewassen. Ze hebben in ieder geval Twitter al veroverd en beïnvloeden van daaruit het publieke debat.
Griezelig, hoeveel mensen op Twitter aanslagen op migranten begrijpen en complottheorieën geloven, schrijft de Leidse hoogleraar Leo Lucassen.
Julia Ebner (28) onderzocht de ‘grote vervangingstheorie’, die stelt dat het witte ras dreigt uit te sterven. Een aanhanger van deze theorie schoot afgelopen weekend 22 mensen dood in El Paso.
Na de aanslag in El Paso bediscussiëren media het verband tussen extreemrechtse taal en fysiek geweld. Maar die analyse achteraf is te laat, betoogt Noor Labansdochter.
Christelijk conservatisme. Forum voor Democratie (FVD) heeft onder Baudet een „boreale en religieuze kant” gekregen, stelt mede-oprichter Henk Otten, vorige week uit de partij gezet. Vast staat dat FVD aantrekkelijke kanten heeft voor christelijk rechts, dat zich óók zorgen maakt over de teloorgang van christelijke waarden. Komt het tot een alliantie tussen FVD en SGP?
Met de opkomst van Forum voor Democratie heeft Nederland sinds tijden weer een echte conservatieve partij. Wat velen verbaast, is dat dit conservatisme meer lijkt op te hebben met revolutiedrang dan met behoudzucht. Maar radicalisme is niet uitzonderlijk in de conservatieve traditie.
Vooral rechtse Europese politici, zoals die van Forum voor Democratie en de PVV, tonen vandaag de dag affiniteit met Moskou. Wat beweegt Poetins vrienden?
Het nieuwe antisemitisme is in opkomst, maar komt het nu van radicale moslims, links of rechts? Het onderwerp raakt steeds meer gepolitiseerd en dat vertroebelt het probleem: joden voelen zich in Europa bedreigd en dat zou voor iedereen onacceptabel moeten zijn.
De uitslag van de Europese verkiezingen biedt hoop. De EU-landen blijken beter bestand tegen de verwoestende kracht van nieuw rechts, aangewakkerd door Donald Trump, dan landen buiten Europa.
Vanuit de Verenigde Staten nestelde zich een klimaatsceptisch netwerk in het hart van de Europese Unie en Vlaanderen. Via think tanks, gesponsord met ‘vuil geld’, loopt de weg over LDD recht naar N-VA.
Deze maand zijn de Europese Parlementsverkiezingen. In heel wat Europese landen groeit extreemrechts en die trend zou zich kunnen voortzetten in het Europees Parlement. Een overzicht van de landen met de opvallendste ruk naar rechts.
Internationale samenwerking maakt de anti-abortuslobby steeds professioneler. Tijdens geheime bijeenkomsten worden strategieën bedacht om haar doel te verwezenlijken.
In de aanloop naar de Europese verkiezingen stelt de Europese bestrijding van nepnieuws nog steeds niets voor. Google, Facebook en Twitter komen hun beloften over openheid onvoldoende na en de trollen en alt-right influencers hebben vrij spel.
Het politieke midden vecht tegen een veelkoppig eurosceptisch monster. Voormannen als Timmermans en Macron waarschuwen dat Europa zich aan de rand van de afgrond bevindt. Maar hoe concreet is dat gevaar?
Steve Bannon ontfermt zich nu over rechts-populisten over de hele wereld. Geert Wilders kent hij goed, en ook Thierry Baudet zal hij ‘zeker ontmoeten’, zegt hij. ‘Wat er bij jullie is gebeurd is een graadmeter voor de Europese verkiezingen’, stelt de ex-rechterhand van Donald Trump.
In de ogen van Thierry Baudet is vooruitgang achteruitgang en de Europese rechtsstaat een onrechtvaardige institutie. Dat maakt nieuwsgierig naar zijn visie op democratie. De conclusie: het is logisch dat hij in Trump en Orbán geestverwanten ziet.
Mark Rutte verwees naar de val van het Romeinse Rijk om te pleiten voor een strenger Europees migratiebeleid, Thierry Baudet hield in de Tweede Kamer een Latijnse speech. Waar komt die liefde voor de oudheid vandaan? En hoort zij vooral bij rechts?
Populisme bestrijden door op elke leugen verontwaardigd te reageren, is naïef, zegt de Duits-Amerikaanse politicoloog Yascha Mounk. Trump-aanhangers weten heus wel dat hij liegt. Mounk komt met een andere strategie.
Tijd om een grens te trekken in de rechtse tent.
Het discours op de rechterflank wordt gekaapt door complotdenkers, stelt Joshua Livestro, die in het verleden verschillende van hen een kans gaf op zijn opiniesite Jalta. Tijd om een grens te trekken.
Natuurlijk is hij teleurgesteld. Luc Stenekes (52) was fan van presidentskandidaat Donald Trump omdat die beloofde ‘soevereine staten’ met rust te zullen laten. En kijk nu. Trump schoot 59 kruisrakettten af op Syrië en hij dropte de ‘moeder van alle bommen’ op een tunnelcomplex van IS in Afghanistan. ,,Dat hij z’n isolationistische beloftes breekt, vind ik onbegrijpelijk,” zegt Stenekes.
De VN-chef noemde de verkiezingsbelofte van de PVV om moslimmigranten en de Koran te weren “grotesk”.
Daarbij vergeleek Al Hussein, zelf afkomstig uit Jordanië, de “angsttactieken” van Wilders’ PVV met die van Islamitische Staat (IS).
Geert Wilders ziet de opkomst van Donald Trump als vergelijkbaar met die van zichzelf. Beiden danken hun populariteit aan ontevreden kiezers die zich niet vertegenwoordigd voelen, zei Wilders in een interview met CNN. ‘In Amerika gebeurt hetzelfde als in Europa’, aldus de PVV-leider, die in Cleveland de Republikeinse conventie bijwoont.
PVV-leider Geert Wilders reist deze zomer naar de Republikeinse conventie in de Amerikaanse stad Cleveland om met eigen ogen te zien hoe ‘zijn’ presidentskandidaat Donald Trump op het schild gehesen wordt. Dat laat hij weten aan het AD.
Drie activisten van Zwart Front, waaronder hun voorman Ritchie Kolvers, duiken in Nijmegen op bij een activiteit van een Syrische islamitische organisatie. Zwart Front wil actie voeren “tegen de oorlogzuchtige Donald Trump”, maar mag niet in de buurt komen. Op afstand proberen ze toch hun punt te maken. Het drietal voert vandaag eenzelfde actie uit in Utrecht. Zwart Front is op de hand van dictator Bashar al-Assad.
Bij een linkse Women’s March in Amsterdam staat iemand warrige pamfletten uit te delen die tegen Donald Trump en racisme gericht lijken te zijn. Maar in de tekst van de pamfletten staat dat links schuldig is aan het verkrachten van blanke vrouwen door IS vluchtelingen. Los van deze pamfletten duiken ook twee figuren uit de Erkenbrand-kringen op bij deze demonstratie. Het gaat om Fausto Lanser en Millennial Woes (Colin Robertson). Ze maken foto’s en monteren dit later in een filmpje met negatief commentaar op de demonstratie.
Bij een linkse manifestatie in Nijmegen tegen Donald Trump komen ook enkele extreemrechtse figuren opdagen die recent bij de NVU actief zijn. Het gaat om het stel Adé Jansen en Frieda Jansen-Bastiaans. De rechtsextremist Michael Jansen krijgt het zelfs voor elkaar om de manifestatie vanaf het podium toe te spreken. Hij is actief bij Nijmegen Rechtsaf en die groep claimt het later ook als hun actie. Er zouden ook twee mensen van Zwart Front met een vlag aanwezig zijn geweest.
Zondagmiddag geeft premier Mark Rutte een reactie op het door Donald Trump ingestelde inreisverbod voor mensen uit zeven moslimlanden, die de Verenigde Staten in willen. Rutte zegt dat vluchtelingen van oorlog en geweld een veilig heenkomen verdienen, ongeacht hun afkomst of geloof. Hij wijst het inreisverbod af. PVV-leider Geert Wilders vindt Rutte hierom ‘een slapjanus‘, en hij stelt dat een einde van de immigratie uit welk moslimland dan ook ‘precies is wat we nodig hebben‘.
De JOVD Rijnmond uit Rotterdam organiseert een bijeenkomst om naar de inauguratie van Donald Trump te kijken. De voorzitter zegt dat de JOVD neutraal staat ten opzichte van Donald Trump, maar het publiek lijkt grotendeels pro-Trump. Er wordt geapplaudisseerd op het moment suprême. Hier is de pro-Trump schrijver Hajo Smit spreker en is Lennard van Mil aanwezig.
In Washington D.C. zelf is de Nederlander Jake Owen Raats bij de inauguratie van Donald Trump aanwezig. Hij draagt een “Make America Great Again” petje om zijn steun uit te spreken.
Martin Bosma van de PVV dient in het Parlement een motie in tijdens het Wetgevingsoverleg. Hij wil dat de regering alle banden verbreekt met de publieke omroep zolang de huidige voorzitter daar in functie is. Als reden geeft hij op: “In het bijzonder de propaganda voor de pseudovluchtelingen, de haat tegen Donald Trump, de neerbuigende manier waarop decennialang islamcritici worden weggezet, de aanhoudende politieke correctheid, het produceren van propaganda voor de islam, het schaamteloos verkwanselen van Nederland 1 aan de socialistische VARA, de omroep van het splinterpartijtje Partij van de Arbeid, het onderhandelen met Minister Asscher over de inhoud van het Sinterklaasjournaal, alsmede de aanval op onze dierbare en ononderhandelbare Zwarte Piet-traditie“.
In Washington D.C. organiseren extreemrechtse groepen die zich “alt-right” noemen een bijeenkomst om te vieren dat Donald Trump president wordt namens de Republikeinse Partij. Uit Nederland zijn hier drie mannen van Erkenbrand bij aanwezig. Op deze conferentie zijn ook sprekers als Kevin MacDonald, Richard Spencer en de voormalige BNP’er Matthew Tait. Deelnemers brengen de Hitlergroet en roepen “Hail Trump, hail our people, hail victory!” (“hail victory” in het Duits is: “sieg heil“).
Geert Wilders van de PVV is in de USA spreker op een feestje van homo’s voor Donald Trump, in de marge van de conventie van De Republikeinse Partij in Cleveland. Wilders zet de islam neer als een bedreiging voor de veiligheid. Het feestje wordt georganiseerd door Milo Yiannopoulos en ook Pamela Geller is spreekster. Alle kosten van deze reis van Geert Wilders worden betaald door The International Freedom Alliance Foundation en The Gatestone Institute. Op de conventie zelf loopt Thierry Baudet van Forum voor Democratie rond met een Trump-petje op en ook hij is bij de bijeenkomst van Milo Yiannopoulos.
Rond deze tijd ontmoeten Thierry Baudet en Geerten Waling de schrijver James Ronald Kennedy in de USA die een boek over slavernij en de burgeroorlog heeft geschreven met de titel “The South was Right“. Maar Baudet zegt dat hij hierom geen racist, lid van de KKK of pro-slavernij man is.
Yernaz Ramautarsing spreekt op een bijeenkomst van Forum voor Democratie in Amsterdam over: “de National Rifle Association, Wapenbezit in Amerika en Europa en Donald Trump”.
De afgelopen jaren heeft het extremistische landschap in Nederland zich sterk ontwikkeld. Waar in de publieke beeldvorming de nadruk lang heeft gelegen op het jihadisme, zijn de laatste jaren andere vormen van extremisme sterker op de voorgrond getreden. Sinds de uitbraak van de coronapandemie in 2019 zijn toenemende verharding en verdeeldheid van het maatschappelijke en politieke debat zichtbaar. Antioverheidssentimenten worden explicieter publiekelijk geuit, bijvoorbeeld in relatie tot het corona- en stikstofbeleid. Bovendien lijken meer mensen online te radicaliseren onder invloed van complotdenkers en/of radicaal- en extreemrechtse groeperingen.
In deze monitorrapportage rechtsextremisme wordt aandacht besteed aan de ontwikkeling van het extreemrechtse veld in Nederland in 2020. Dit gebeurt in een longitudinale context, waarbij we de onderzoeksperiode steeds binnen het kader van een langere ontwikkeling plaatsen. Wij besteden eerst aandacht aan definitie en afbakening van het begrip extreemrechts. Vervolgens geven we inzicht in verschijningsvormen en manifestaties van extreemrechts. Ten slotte gaan we in op verschillende vormen van (overheids)respons op het verschijnsel.
Voor de samenstelling van dit overzicht is gebruik gemaakt van open bronnen, in belangrijke mate primaire bronnen: publicaties, websites en andere digitale mediakanalen van extreemrechtse organisaties en hun aanhang, gesprekken met (voormalige) rechtsextremisten en observaties van publieke activiteiten (demonstraties) van deze organisaties. De verzamelde data zijn verder geanalyseerd en ingekaderd met behulp van bestaande literatuur over rechtsextremisme in Nederland en vergeleken en geduid met inzichten van andere waarnemers van het extreemrechtse veld.