Bij de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2021 doet de nieuwe partij “Wij zijn Nederland” mee in een klein aantal kieskringen. Het partijtje is afkomstig uit de extreemrechtse beweging in Nederland en presenteert zichzelf als vertegenwoordiger van de protestbeweging tegen de coronamaatregelen. Diverse kandidaten en ondersteuners hebben een extreemrechtse achtergrond.
Op 21 juni 2020 strijkt een bont gezelschap van bezorgde burgers, knuffelende hippies, rechtsextremisten, danceliefhebbers en voetbalhooligans neer op het Malieveld in Den Haag om tegen de coronamaatregelen te demonstreren. Een grote groep demonstranten, met ook voetbalhooligans en rechtsextremisten, gaat vervolgens de confrontatie aan met de politie. Er breken stevige gevechten uit en er wordt met stenen gegooid. De leus “Wij zijn Nederland” wordt luidkeels verkondigd. In de maanden hierna duikt deze leus steeds vaker op bij demonstraties tegen de coronamaatregelen, bijvoorbeeld op 19 september in Middelburg, op een protest waar de extreemrechtse groep Proud Boys Nederland prominent aan mee doet. Begin augustus is de leus te horen op een demonstratie in Enschede, waar het lokale gemeenteraadslid Erwin Versteeg een van de sprekers is.
Oprichting
Op 10 december 2020 is deze Erwin Versteeg een van de oprichters van de politieke partij Wij zijn Nederland die zich als “de vertolker en vertegenwoordiger van de buitenparlementaire nationale beweging en die van de kritische burger” presenteert. De partij is ontstaan na een mislukt avontuur bij Identitair Nederland en eigenlijk dus een afsplitsing hiervan. Wij zijn Nederland richt zich op “alle patriotten, vrijheidminnende- en tegen verplichte vaccinaties zijnde activisten, mensen voor behoud van onze tradities en cultuur, de 100.000de Trump Fans , de Wappies, de complotdenkers, de anti-overheid activisten, de Anti-Globalisten, de nationalisten, de Virus waanzin activisten, de ondernemers en mkb’s, de voetbalsupporters, de woonwagenbewoners, de vaklui en ambachtslieden, de boeren en buitenlui en iedere nuchtere, Hollandse en zelfdenkende Nederlander…”. Wat verder opvalt is de vijandigheid richting antifascisten en linkse mensen. De website wordt geopend met een serie anti-antifa-plaatjes, dus afbeeldingen uit extreemrechtse hoek die tegen antifascisten gekeerd zijn. Ook heeft Wij zijn Nederland een sectie “Blik op Links” op haar website waar de extreemrechtse groep “Vizier op Links” haar zegje mag doen en linkse mensen aan de schandpaal nagelt. Eronder staat een video van Peter Siebelt, die jarenlang informatie verzamelt uit de linkse beweging en daar onthullingen over doet.
Qua standpunten roept Wij zijn Nederland het beeld van een onomwonden extreemrechtse partij op. Ze vatten het zelf zo samen: ““VOOR VRIJHEID TEGEN CENSUUR , NEXIT IS NOODZAAK, NEDERLAND VRIJ EN ONAFHANKELJK, BAAS IN EIGEN LAND, VOOR BEHOUD VAN CULTUUR EN TRADITIES, MACHT AAN HET VOLK EN PRO-NEDERLAND”, “TEGEN CULTUUR MARXISME, TEGEN PEDOFILIE, STOP EN RETOUR MASSA-IMMIGRATIE, STOP VIRUS WAANZIN, STOP UITVERKOOP, STOP GROEI MACHT ELITE, ANTI- GLOBALISME”.
Wij zijn Nederland in actie
Volgens de actiegroep Dutch Survivors sluit een groepje van tien sympathisanten van Wij zijn Nederland zich op 14 december aan bij een demonstratie tegen de coronamaatregelen in Rotterdam. De driehonderd demonstranten lopen door de binnenstad en steken daarbij vuurwerk af en enkele deelnemers beledigen agenten. Er worden drie mensen gearresteerd en een groepje roept antisemitische leuzen. Maar het is onzeker of die mensen iets met Wij zijn Nederland te maken hebben.
Op 20 februari 2021 doet Wij zijn Nederland mee aan een kleine coronademonstratie in Den Haag met de actiegroep Nederland in Opstand van Tinus Koops als medestander.
Het partijbestuur
In het partijbestuur van deze nieuwe partij bekleedt Erwin Versteeg (1962) de functie van voorzitter. Hij wordt in 2018 gekozen als gemeenteraadslid voor de PVV in Enschede, maar stapt al snel uit de partij omdat hij niet op dezelfde lijn zit als zijn partijgenoten. In 2019 is hij enige tijd actief bij Identitair Nederland en richt zich namens hen op andere onafhankelijke gemeenteraadsleden in het land. Identitair Nederland is in 2018 opgericht door enkele mensen die bij Erkenbrand actief waren. De groep richt zich vooral op scholing en vorming van de extreemrechtse beweging. In januari 2020 zit Erwin Versteeg nog in het hoofdbestuur van Identitair Nederland en runt hij de programmacommissie. In april 2020 verandert men de naam in Identiteit Nederland en wordt de deelname aan de verkiezingen aangekondigd. De samenwerking met Erwin Versteeg loopt echter spaak en zelfs op zo’n manier dat Identitair Nederland nu helemaal afziet van hun geplande deelname aan deze Tweede Kamerverkiezingen.
De secretaris van Wij Zijn Nederland is oudgediende Wim Elsthout (1963) uit Haarlem. Hij is vooral bekend als gemeenteraadslid voor de CD in Haarlem en korte tijd als Tweede Kamerlid namens die partij. Vanaf de jaren tachtig is Wim Elsthout een bekende figuur in extreemrechtse kringen. Hij begint bij de Centrumpartij, maar duikt ook op bij de schietvereniging Lisse in Amsterdam of op een demonstratie van het Front National in Frankrijk. Binnen de CD gaat Wim Elsthout de samenwerking met neonazi’s niet uit de weg. Er worden demonstraties met de radicale CP’86 georganiseerd en Wim Elsthout is hier dan bij. Na de teloorgang van de CD duikt Elsthout op bij partijen als Nieuw Rechts, Forza! en de PVV.
De penningmeester van Wij zijn Nederland is zo’n neonazi, het gaat om Willem Adriaan (Aat) Rademaker (1981) uit Zuid-Holland. Hij duikt sinds 2019 op bij clubs als de NVU, Stop Antifa Terreur (SAT), Young Activist Together (YAT), Identitair Verzet en Voorpost. Hij is betrokken bij het organiseren van een “Kameraadschapsavond” voor rechtsextremisten in Schiedam en reist in november 2019 met Identitair Verzet af naar Warschau om in de jaarlijkse nationalistische onafhankelijkheidsmars mee te lopen.
De kandidatenlijst
De kandidatenlijst die Wij zijn Nederland geformeerd heeft voor de Tweede Kamerverkiezingen bevestigd het beeld van een extreemrechtse partij. Zoals gebruikelijk bij dit soort kleine partijtjes staat het hoofdbestuur ook bovenaan de kandidatenlijst. Erwin Versteeg is lijsttrekker en Wim Elsthout is de nummer twee. Democratische partijen scheiden meestal de macht binnen een partij beter. De voorzitter is dan niet ook de lijsttrekker. Vanwege de verder gebrekkige partijstructuur is het hen gelukt om in slechts zes van de twintig kieskringen in Nederland mee te doen. Hierdoor is de reële kans op een Kamerzetel tot ver onder het nulpunt gezakt.
De nummer drie op de lijst is George Scheffer (1971) uit Sint Jansklooster. Hij is de voorzitter van de splinterpartij “Partij voor behoud van de Nederlandse Identiteit” (PVBNI) en profileert zich met pro-Zwarte Pieten-acties en deelname aan een demonstratie van de NVU. In november 2020 starten de PVBNI en NVU een gezamenlijke pro-Zwarte Piet folderactie in het noorden van Overijssel, de regio waar Scheffer woont.
Uit Enschede heeft Versteeg zijn partner-in-politics Johan Mulder (1964) meegekregen. Mulder is actief in de gemeenteraadsfractie van Versteeg en volgde hem naar Identitair Nederland. Johan Mulder staat op de achtste plek kandidaat voor Wij zijn Nederland.
De echtgenote van Wim Elsthout, Adriana (Adèle) Gilles (1965) uit Haarlem, is ook een van de kandidaten. Ook zij heeft een lange carrière binnen de CD gehad vanaf de jaren tachtig. Ze stond vaak kandidaat en was fractiemedewerker. Met haar man duikt ze nadien op bij Forza! en de PVV. Volgens de website van Wij zijn Nederland, geeft ze nu “stem aan omroep Ongehoord Nederland”.
Uit Rotterdam is Miro Schäfer (1966) kandidaat nummer zes. Hij was in 2018 een van de kandidaten voor de PVV in Rotterdam en is een actieve sympathisant van Pegida.
Als laatste kandidaat van Wij zijn Nederland noemen we het gemeenteraadslid Menno Jas (1983) van De Realistische Partij uit Hoorn op de vierde plek. Hij was al opgevallen met zijn standpunt tegen het huisvesten van asielzoekers. Op sociale media oriënteert hij zich op groepen als Identitair Verzet, Voorpost, Nijmegen Rechtsaf, de PVV en Forum voor Democratie. Voorzitter Marc van Dijk van De Realistische Partij speelde een organiserende rol bij een extreemrechtse demonstratie voor het standbeeld van VOC-man Johan Pieterszoon Coen in juni 2020. Marc van Dijk is nu geen kandidaat, maar draagt zijn pro-J.P. Coen standpunt wel uit op de website van Wij zijn Nederland.
De ondersteuners van Wij zijn Nederland
Een globale blik op mensen die naar het gemeentehuis zijn gegaan om een ondersteuningsverklaring voor de partij in te leveren laat zien dat er veel rechtsextremisten zijn die de partij steunen. Daarnaast is de oudgediende rechtsextremist Marcel Hoogstra (1966) uit Spijkenisse betrokken bij de coördinatie van de verkiezingsdeelname. Hij was ooit gemeenteraadslid van CP’86 en oprichter van de Ku Klux Klan (KKK) in Nederland. Een greep uit de handtekeningzetters:
Ben van der Kooi (1974) uit Rotterdam is een van de bekendste extreemrechtse activisten uit Nederland. Daarnaast duikt hij het afgelopen jaar bij veel demonstraties op die tegen de coronamaatregelen gericht zijn. Zo wordt Ben van der Kooi op 17 januari 2021 op het Museumplein in Amsterdam gefotografeerd als hij met een groep relschoppers stenen uit de grond aan het trekken is. In een reactie bij een demonstratie geeft hij aan zijn leven te willen geven in zijn strijd voor meer vrijheid. Hij loopt al vijfentwintig jaar rond in extreemrechtse kringen en was “activist van het jaar” van de NVU in 2015. Hij zat een tijd in de gevangenis als verdachte van de brandstichting in een moskee, maar werd vrijgesproken. Hij bewaart ook foto’s of krantenartikelen van andere onopgeloste moskeebranden. Er zijn eigenlijk maar weinig extreemrechtse groepen waar Ben van der Kooi niet enige tijd bij betrokken is geweest: CP’86, Nieuw Rechts, Pegida, Voorpost, Identitair Verzet, Rechts in Verzet en Forum voor Democratie.
Peter van Egmond (1950) uit Velsen Noord is vooral een oude vriend van Wim Elsthout uit de CD-tijd. Samen zaten ze in de jaren negentig in dezelfde afdeling van de CD en begin jaren negentig was Van Egmond lid van de CP’86. Maar Peter van Egmond is een veel radicalere weg ingeslagen en nu al tien jaar partijsecretaris van de neonazistische partij NVU. Hij is vaak spreker op demonstraties van de NVU en ook lid van Voorpost.
Sjon de Haas (1956) uit Rotterdam duikt sinds medio 2017 op bij extreemrechtse straatacties. Hij heeft een brede actieradius bij groepen als Proud Boys Nederland, Stop Antifa Terreur (SAT), Rechts in Verzet, Identitair Verzet, Young Activist Together (YAT), Voorpost en de Gele Hesjes. Hij is een van de Feyenoordhooligans die op 21 juni 2020 rond het Malieveld “Wij zijn Nederland” scandeert. Hij wordt vervolgens opgepakt vanwege het geweld dat hij tegen de politie gebruikt. In veel media duikt zijn foto op als hij in vechthouding tegenover de politie staat. Ook op de bovengenoemde demonstratie in Middelburg is Sjon de Haas present en ook daar wordt weer “Wij zijn Nederland” gescandeerd.
Ook Hugo Kuijper (1982) uit Hoofddorp is een zeer actieve rechtsextremist. Onder de namen van zijn organisaties Zwarte Pieten Actiegroep (ZPA) en Rechts in Verzet (RiV) is hij jaarlijks verantwoordelijk voor vele tientallen acties. Naar schatting voeren zijn organisaties in 2020 ongeveer zeventig acties uit, veelal in de nachtelijke uren. Dat gaat dan vooral om pro-Zwarte Piet acties bij onderwijsinstellingen en gemeentehuizen door middel van het kalken van leuzen en het plakken van posters. Maar ook om een RiV-spandoekactie tegen een moskee in Almere in mei 2020. Hierbij wil een bejaarde buurtbewoner het spandoek verwijderen en duwt Hugo Kuijper hem weg. De oude man valt en breekt zijn heup hierbij. Een van de meest opvallende acties in 2020 is het huisbezoek aan de anti-Zwarte Piet activist Akwasi door enkele ZPA-Zwarte Pieten, waaronder Hugo Kuijper zelf. Kuijper heeft een verleden bij de NVU en Pegida en een langjarige band met Voorpost. Verder had hij bemoeienis met Identitair Nederland en contact met de Realistische Partij in Hoorn.
Bernie Flapper (1974) uit Haarlem duikt de laatste tien jaar vooral bij Voorpost op als een van de belangrijkste activisten. Hij is echter al een bekende rechtsextremist sinds de jaren negentig met onder meer een lijntje naar de CP’86. In 2016 is Flapper ook bij Pegida te zien op hun demonstraties en bezoekt hij de conferentie van Erkenbrand.
Raffie Chohan (1951) uit Rotterdam is vanaf 2014 in beeld als activiste voor groepen als Pegida, Dutch Defence League, Voorpost, Identitair Verzet, Rechts in Verzet en Vlaams Belang. Vanwege haar discriminerende toespraak op een Pegida-demonstratie in oktober 2015 wordt ze vervolgd en krijgt ze uiteindelijk een boete. Raffie Chohan treedt begin 2019 op in het NVU-journaal en ze kreeg ook morele steun van de NVU rondom haar strafzaak.
Martijn Janssen (1967) uit Rotterdam loopt al meer dan twintig jaar rond bij extreemrechtse groepen. We noemen groepen als de Nationale Alliantie, Nieuw Rechts, Voorpost en Erkenbrand. Hij is vooral erg actief geweest op extreemrechtse internetfora zoals Polinco en Holland Hardcore. Een van de rode draden bij zijn activiteiten online is zijn antisemitisme. Zo postte hij op het internetforum Stormfront onder het alias ‘Ziekvanjoden’
Kim de Jong (1986) uit Enschede is actief bij de gemeenteraadsfractie van Erwin Versteeg. Ze was vijf jaar geleden een leidende figuur binnen de radicale actiegroep Demonstranten Tegen Gemeente (DTG), waarvan een aantal leden flinke straffen kregen nadat ze een brandbom naar een moskee vol met mensen gooiden. Haar partner Raphaël Marchese was de voorman van de DTG en die groep ontstond vanuit het protest tegen de komst van een AZC in de wijk Dolphia. Namens de DTG is Kim de Jong in december 2015 spreekster op een demonstratie van de neonazistische Kameraadschap Noord Nederland (KNN) in Oude Pekela. In januari 2016 is ze spreekster op een Pegida demonstratie in Apeldoorn. Recenter oriënteert ze zich op sociale media op groepen als Identitair Nederland en Forum voor Democratie
Raphael Marchese (1974) uit Enschede was dus de voorman van DTG. Rond 2015 en 2016 bezoekt hij demonstraties van Pegida en de neonazi’s van de KNN. In januari 2017 heeft hij namens de DTG een ontmoeting met de NVU, maar die is “geen succes”. In oktober 2017 doet Marchese mee aan een Voorpostactie in Enschede en hetzelfde doet hij in juni 2018 bij een actie van Rechts in Verzet, als vertegenwoordiger van Voorpost.
Troubadour
Tot slot willen we nog iemand noemen die geen kandidaat of ondersteuner is bij deze verkiezingen, maar wie op sociale media als “bevriende troubadour” van Wij zijn Nederland gepresenteerd wordt. Het gaat om de muzikant Wilfred, een pseudoniem van Robin Versteeg (1972). Robin Versteeg verkeerde in de jaren negentig in neonazikringen bij clubs als Hou Kontakt en CP’86. Ook was hij aanwezig bij de installatie van Wim Elsthout als Statenlid van de CD in Noord-Holland in 1991. Robin Versteeg treedt vaak op feesten van Voorpost op.
Conclusie
Wij zijn Nederland komt oppervlakkig waargenomen over als belangenbehartiger van mensen die kritisch staan tegenover coronamaatregelen. Bij een uitgebreidere blik blijkt dat er onder de bestuursleden, kandidaten en achterban van de partij geharde rechtsextremisten rondlopen. De standpunten van Wij zijn Nederland passen daar helemaal bij.
