- Hoe een groepje jongeren op internet in enkele maanden radicaliseert
In mei 2020 vormt zich op Instagram en Telegram een groep jongemannen onder de naam ‘De Nationale Storm Vereniging’. Enkele tientallen mannen zijn hier tot nog toe kortere of langere tijd betrokken. Inmiddels heet de groep ‘National Socialist Dutch Movement’, staat één deelnemer voor de rechter wegens een doodsbedreiging en is een ander lid van zijn bed gelicht wegens opruiing met een terroristisch motief.

Zolang het internet bestaat is het een verzamelplek voor rechtsextremisten. Aan de ene kant om de mogelijkheden van internet en sociale media te gebruiken voor hun politieke doelen: het werven van nieuwe aanhang, het uitdragen van hun ideeën, het mobiliseren voor acties en de laatste jaren ook om digitale acties te voeren. Aan de andere kant is het internet vanouds een plek, waar rechtsextremisten zich veilig en geborgen voelen. Waar de echte wereld in veel gevallen bestaat uit vijandigheid tegenover hun ideeën en risico’s op tegenacties en overheidsrepressie, daar lijkt het internet vaak een vrije ruimte.
Daar kunnen rechtsextremisten in vrijheid en anonimiteit over hun ideeën praten, racistische, antisemitische en antidemocratische meningen ventileren en plannen delen over strafbare activiteiten, geweldgebruik, wapenbezit en terrorisme.

Zo zagen we de afgelopen decennia bijvoorbeeld dat het Amerikaanse Stormfront-forum en het Studiegenootschap Erkenbrand honderden mensen wist te interesseren voor extreemrechtse, racistische en antisemitische ideeën. Maar er bestaan meer van dit soort extreemrechtse platforms, die niet nadrukkelijk in de openbaarheid treden.
De Nationale Storm Vereniging
Er zijn zeer veel digitale initiatieven die veel kleiner en veel minder zichtbaar zijn dan Stormfront of Erkenbrand. De internetdiensten Telegram en Discord spelen hier een grote rol in. Op deze platforms bestaan groepen met namen als Dietse SS, Rechts Platform, The Base en Feuerkrieg die de rol van openbare extreemrechtse websites hebben overgenomen.

Een voorbeeld daarvan is een groep jongeren (tieners, twintigers) dat zich in het voorjaar van 2020 verzamelde onder de naam De Nationale Storm Vereniging (DNSV).
Na een publieke oproep van een extreemrechts account op Instagram, meldden enkele tientallen mannen en jongens uit het hele land zich aan bij een afgesloten Telegram-account. Enkelen van hen kenden elkaar al van andere digitale ontmoetingsplekken, de meesten waren nieuw voor elkaar.
Daarmee begint een digitale groep die tot op de dag van vandaag bestaat en zich kenmerkt door supersnelle radicalisering van betrokkenen, een grote interesse in vuurwapens, extreme geweldsfantasieën en heftige bedreigingen.
“Heil Wilders”
“We moeten de joden wegjagen uit onze landen”, schrijft de 20-jarige Jelke in de DNSV-groep. “En vermoorden”, voegt hij eraan toe. Over Moslims denkt Jelke hetzelfde. “Echt allemaal afslachten.” En “negers” moeten niet slechts hard aangepakt worden, stel hij in een discussie. Nee, die “moet je uitroeien.” laat hij onder zijn pseudoniem Rechts Platform weten.
Bij de DNSV kijken de leden niet op van dit soort opmerkingen. Op dit soort racistische en gewelddadige uitingen volgt geen repliek. Ook geen matigende opmerking, laat staan dat de beheerder van de groep ingrijpt.

Jongens als Jelke krijgen bij de DNSV geen weerwoord, ze hoeven zich niet te verantwoorden en ze worden al helemaal niet uit de groep gezet. Nee, bij de DNSV worden de meest extreme leden juist bevestigd in hun ideeën, wordt iedereen aangemoedigd deze uit te dragen en wordt men uitgedaagd het in de praktijk te brengen. Het enkele lid dat bijvoorbeeld durft te stellen dat de Holocaust toch “een tikje extreem is”, wordt uitgescholden en tot de orde geroepen. Daarmee zet deze groep een uitgesproken racistische, antisemitische en gewelddadige norm.
De DNSV is opgericht vanuit de overtuiging dat het Nederlandse en Europese erfgoed in gevaar is als gevolg van “globalisering” en “de genocide op het blanke ras”. Om het nalatenschap van hun voorouders te beschermen wil de DNSV “strijden voor je geliefden en cultuur” door het “rechts gedachtengoed te verspreiden” en de leden “voor te bereiden op een oorlog” om zo “als een rechtse militie te kunnen dienen”. In concrete bewoordingen richten de DNSV’ers zich tegen moslims, joden, zwarte mensen, migranten, homo’s en transgenders. Deze groepen zouden de eenheid van Nederland en Europa ondermijnen. Daarom moeten ze volgens de leden worden “aangepakt, opgejaagd en uitgeroeid”. Er wordt in de groep hardop gefantaseerd over het heropenen van Auschwitz en een nieuwe Kristallnacht. Het dwepen met nazisymboliek binnen de DNSV is eerder regel dan uitzondering. Foto’s van kamers met grote nazivlaggen, video’s van leden die de Hitlergroet brengen en het tonen van (replica) nazi-uniformen en –messen is hier aan de orde van de dag.
Tegelijkertijd associëren veel leden zich positief met de gevestigde extreemrechtse partijen PVV en Forum voor Democratie (FvD). De Tweede Kamerverkiezing van maart 2021 wordt door hen als momentum gezien. “Ik ga sowieso stemmen, Heil Wilders!” laat iemand weten. Een ander lid vertelt instemmend dat Forum voor Democratie ook “heel hard is” op moslims. Er is naast stemmen meer politieke activiteit buiten de DNSV-groep. Een aantal leden neemt in oktober 2020 deel aan een ‘White lives Matter’ demonstratie van de nazistische Nederlandse Volks-Unie (NVU) in Den Haag. En de leider van de DNSV, Julius Smits (1999) uit Kattendijke, beweert aan anti-lockdown demonstraties in zijn provincie Zeeland deel te nemen.
Hang naar geweld

Er bestaat bij de DNSV echter flinke twijfel over de deelname aan reguliere politieke activiteiten. Hetzij vanwege de geringe politieke slagkracht van een club als de NVU, danwel vanwege het gebrek aan revolutionair elan bij FvD en PVV. “Ik geloof niet in protest”, laat de Friese Sem H. als reactie op de deelname van DNSV’ers aan een NVU-demonstratie weten. Er is wel iets anders waar hij in gelooft. “Mensen doodmaken.”, laat hij weten. Hij is daar zeker niet de enige in.
De leider Smits, die heeft aangegeven zijn (beperkte) vermogen aan te willen wenden om explosieven te kopen schrijft dat “we bereid moeten zijn het heft in eigen handen te nemen”. “Wees mentaal en fysiek gereed op een strijd”, waarschuwt hij. Dit past in het beeld dat DNSV als militie voor zich ziet. Maar tussen droom en daad staan, ook bij de DNSV, wetten in de weg. En praktische bezwaren. Dat verschillende leden steekwapens bij zich dragen blijkt wel uit de berichten. Deze zijn dan ook vrij gemakkelijk te verkrijgen. Maar voor het serieuze revolutionaire geweld is zwaarder geschut nodig. Sommige leden denken in Zuid-Frankrijk legaal aan een vuurwapen te kunnen komen of zoeken het in de 3D printtechniek. Fabio Iovanella (2001) uit Zwijndrecht, die een prominente rol in de groep inneemt, wil de wapens in Polen op gaan halen. Anderen beweren adresjes in Nederland te hebben waar wapens illegaal kunnen worden verkregen. In hoeverre deze zoektochten succesvol zijn geweest is niet duidelijk. Binnen de groep is sprake van bezit van een alarmpistool, messen en luchtdrukwapens. En verschillende leden tonen op foto’s (hand)vuurwapens die niet van echt te onderscheiden zijn.
Bedreigingen en arrestaties

In juni 2020 wordt het de DNSV-leider Julius Smits even te veel. De antiracisme activist Akwasi heeft een charismatische toespraak op een demonstratie in Amsterdam gegeven. “Kanker sukkel”, schrijft hij via Instagram aan Akwasi. “Als ik je tegenkom onthoofd ik je”. Nadat Akwasi dit bericht deelt met al zijn volgers voelt Smits zich even niet meer veilig op straat. In de stad Goes, vlak bij het dorp waar Smits woont willen “alle zwarten me pakken”, laat hij weten. Ook overweegt Smits de DNSV-groep te verlaten om de andere mensen niet te compromitteren. Smits voelt zich duidelijk verantwoordelijk voor de groep. De problemen die Smits stelt te hebben maken echter geen indruk op de andere leden. En het verantwoordelijkheidsgevoel wordt ook niet door iedereen gedeeld.

Sterker nog, vier dagen later doet Kay van Poppel (1999) uit Den Helder zo’n bedreiging nog eens dunnetjes over. “Ik ga sylvana siemons (sic) vermoorden met een glock 17”, schrijft hij. Een datum, tijd en plek noemt hij er ook nog bij. Deze bedreiging, die uitlekt en zo terechtkomt bij de politica en activiste Sylvana Simons, leidt tot de arrestatie van Van Poppel en logischerwijs tot aandacht van Justitie voor de DNSV. Zijn arrestatie leidt tot een sterke afname van de activiteit binnen deze groep.
In december 2020 eist het Openbaar Ministerie (OM) twee maanden cel wegens bedreiging met de dood. Tijdens de rechtszaak beweert Kay dat hij gedurende het voorarrest zijn extreemrechtse denkbeelden achter zich heeft gelaten. Iets wat de officier betwijfelt, omdat hij tijdens zijn detentie nog de Hitlergroet heeft gebracht. Dat de twijfels van de officier terecht zijn, blijkt wel uit het bericht dat hij kort na zijn vrijlating uit voorarrest plaatst op zijn Instagram-account.

Onder zijn pseudoniem ‘nazi_kay’ plaatst hij een afbeelding van een hakenkruis. Van Poppel is naar eigen zeggen “echt kanker gestoord” en van kleins af aan geobsedeerd door de Wehrmacht. Deze zaken zullen vermoedelijk niet snel gaan veranderen.
Terroristisch oogmerk
Na de arrestatie van Van Poppel volgt een rustige periode bij de DNSV. Na een maand of twee neemt Julius Smits het initiatief de groep nieuw leven in te blazen. Samen met een middelbare scholier uit Haarlem, tuigt hij een nieuwe structuur voor de communicatie op. Ook zoekt de DNSV internationale samenwerking, om de slagkracht en inspiratie van de groep op te krikken. Ze dopen de DNSV om tot National Socialist Dutch Movement (NSDM). “Als God het wil” schrijven ze, “zullen we globalisering vernietigen en onze landen weer groot maken”. Dat dit nog steeds gewapenderhand moet is niet veranderd. “Take up your arms and join the NSDM!” eindigen ze hun betoog. De radiostilte van de DNSV heeft de aandacht van Justitie niet weggenomen. Sterker nog, naar aanleiding van een ambtsbericht van de AIVD wordt er een gericht onderzoek naar een van de NSDM-leden ingezet.

Het betreft hier Fabio Iovanella (die zich ook Fabian van Wijngaarden noemt), die al eerder heeft laten weten in Polen vuurwapens te willen gaan halen. Iovanella geeft aan in meerdere extreemrechtse groepen op internet actief te zijn, waaronder het Amerikaanse The Base. Getuige de foto’s die hij plaatst grossiert hij in nazi-parafernalia. En naast zijn wens om vuurwapens te kopen noemt hij zichzelf aanhanger van Siege, een buitengewoon gewelddadige theorie uit de VS. Daarin wordt de noodzaak geschetst voor grootschalig en dodelijk politiek terrorisme om te zorgen dat het nationaalsocialisme de macht over kan nemen. Deze theorie is de laatste jaren populair geworden onder nazigroepen in de Verenigde Staten, zoals de Atomwaffen Division, FKD, The Base en Sonnenkrieg Division. Veelal op internet georganiseerde nazigroepen, die echter ook verantwoordelijk zijn voor verschillende, deels mislukte, terreuraanslagen. Deze groepen kennen ook in Europa aanhangers. Fabio suggereert onderdeel te zijn van dit netwerk.

In oktober 2020 wordt Iovanella in zijn ouderlijk huis aangehouden. Hij wordt verdacht van rechtsextremistische opruiing en misdrijven met een terroristisch oogmerk. Het OM stelt ook dat hij dat hij deel uitmaakt van extreemrechtse groepen “die online aanzetten tot rassenhaat en antisemitisme en geweldplegers verheerlijken”. Sinds oktober zit Iovanella in voorarrest. Begin 2021 zal deze zaak voor de rechter gebracht worden.
Grootspraak of reëel gevaar?
Extreemrechtse activisten, vooral die in het nazistische spectrum, hebben een hang naar geweld en naar vuurwapens. Hier heeft Kafka de afgelopen jaren verschillende keren op deze website over geschreven. De oriëntatie op wapens past binnen de ideologisch gedreven idee dat het gebruik van (dodelijk) geweld goed en noodzakelijk is. Toch wordt terroristisch gemotiveerd geweld vanuit de huidige extreemrechtse beweging vrijwel niet toegepast. De laatste keer was bijna vijf jaar geleden, door leden van Demonstranten Tegen Gemeenten. Zij zijn in 2016 op basis van terrorismewetgeving veroordeeld tot jarenlange gevangenisstraffen vanwege het gooien van brandbommen naar een moskee.

Het bezit van vuurwapens binnen de extreemrechtse beweging is een realiteit, maar lijkt voornamelijk een symbolische waarde te hebben. Om die reden grepen de AIVD en Justitie de afgelopen vijftien jaar lange tijd niet of in een laat stadium in bij groepen die zich voorbereidden op een gewapende strijd. Bij het nazistische Combat 18-kopstuk Arris de Bruin, een man met een zeer gewelddadig profiel, werd in 2007 pas opgetreden toen hij een granaatwerper probeerde te verwerven. In zijn woning had hij toen reeds een machinegeweer, munitie en andere (vuur)wapens in bezit. Vier jaar later blijken leden van het nazistische Ulfhednar zelfs te kunnen oefenen met vuurwapens voordat Justitie ingrijpt. In deze periode wordt bij het grote aantal activisten dat online te kennen geeft een gewapende strijd te willen voeren door Justitie meestal niets gedaan.
In 2018 komt daar verandering in. De leider van de extreemrechtse Anti Terreur Brigade blijkt twee alarmpistolen en een grote hoeveelheid munitie te hebben verzameld. Alhoewel hij, in tegenstelling tot de voorbeelden van Combat 18 en Ulfhednar nog niet in staat was hier dodelijk geweld mee uit te oefenen, is hij opgepakt en op basis van antiterreurwetgeving veroordeeld tot drie jaar cel. Een fiks zwaardere straf dan zijn politieke metgezellen in 2007 en 2011 hebben gekregen. Wanneer Fausto Lanser, een leider van Erkenbrand, op internet suggereert een vuurwapen te bezitten krijgt hij in 2018 politiebezoek. Zij treffen geen vuurwapen aan. En een beveiliger van de HTM die op de werkvloer extremistische verbale bedreigingen uitte overkomt hetzelfde als Lanser.

De politie komt hem thuis opzoeken en treft hier overigens wel verboden wapens en veel munitie aan. Deze man is veroordeeld tot een celstraf wegens bedreiging met een terroristisch misdrijf en verboden vuurwapenbezit.
Er bestaat een extreemrechtse terroristische geweldsdreiging. En in specifieke gevallen komt dat heel bedreigend over. Toch is deze dreiging volgens Justitie niet heel concreet, terwijl extreemrechtse betrokkenen wel vaker geconfronteerd worden met een stevige aanpak vanuit Justitie.
Een aantal DNSV-leden heeft hier nu mee te maken. Mogelijk heeft dit als effect dat voorbereidingen op een aanslag en ander politiek geweld een halt toe worden geroepen. Misschien is dit ook een afschrikwekkend voorbeeld voor de vele andere jonge mannen in Nederland die in vergelijkbare digitale groepen dezelfde soort uitingen plaatsen en ideeën uitwisselen. Op de DNSV-leden lijkt het tot op heden weinig effect te hebben. Na de arrestaties van Van Poppel en Iovanella volgt weliswaar een periode van enige terughoudendheid, maar die is tijdelijk van aard.
Verkiezingen, PVV en FvD
De voortdurende alarmistische roep vanuit partijen als de PVV en FvD dat Nederland ten onder dreigt te gaan aan immigratie en Islam, geeft deze jongeren de motivatie om hier hun eigen nazistische interpretatie op los te laten en actief te worden in een groep als de DNSV.
Mocht de komende verkiezing voor de Tweede Kamer niet brengen wat DNSV-leden ervan verwachten en hopen, een overwinning van de PVV en FvD, dan blijkt revolutionair geweld voor hen een legitieme optie. In deze context wordt binnen de DNSV gesproken over een staatsgreep en het “kapotschieten” van Jesse Klaver en Mark Rutte. Het uitvoeren van een staatsgreep valt buiten het vermogen van deze groep. Het doodschieten van politieke tegenstanders ligt eerder binnen het bereik van Julius Smits en zijn vrienden.
Update 3 december: Fabio Iovanella is veroordeeld tot twee jaar cel, waarvan 18 maanden voorwaardelijk, plus een taakstraf van 200 uur voor deelname aan een terroristische organisatie en opruiing tot terrorisme.
Update 3 januari: Kay van Poppel is veroordeeld tot vier maanden cel, waarvan twee voorwaardelijk.
Aanvulling 2 januari: Twitterdraadje van Kafka over de overeenkomst en verschillen tussen dit artikel en de uitzending van Nieuwsuur over hetzelfde onderwerp.