Hoe een groepje jongeren op internet in enkele maanden radicaliseert In mei 2020 vormt zich op Instagram en Telegram een groep jongemannen onder de naam ‘De Nationale Storm Vereniging’. Enkele tientallen mannen zijn hier tot nog toe kortere of langere tijd betrokken. Inmiddels heet de groep ‘National Socialist Dutch Movement’, staat één deelnemer voor de… Lees verder
Inlichtingenexperts waarschuwen de Nederlandse overheid voor het groeiende gevaar van rechtsextremisme. In gesloten chatgroepen delen jonge jongens steeds hardere nazipropaganda. Ze verheerlijken terreuraanslagen zoals die op moskeeën in Christchurch waarbij tientallen doden vielen. Extremisten zijn op zoek naar ‘school shooters’, gefrustreerde pubers die worden doordrenkt met haat tegen joden, moslims en seksuele minderheden. Ze delen informatie over wapens en over potentiële doelwitten. In sommige landen staan zulke groepen al op terreurlijsten. In Nederland niet. Heeft de overheid voldoende zicht op deze nieuwe dreiging?
Zembla duikt in het netwerk van haat, de donkere online wereld waar hedendaagse nazi’s dromen van een rassenoorlog.
Twee jonge mannen moeten vandaag voor de rechter komen, omdat ze in verband worden gebracht met The Base, een rechts-extremistische terroristische organisatie. Hun Siege-cultuur roept op tot een rassenoorlog.
Extreem-rechts – Twee leden van de extreem-rechtse beweging The Base komen voor de rechtbank. Ze riepen op tot geweld tegen niet-witte mensen.
Extremisme. Volgens Amerikaanse onderzoekers wordt de neonazistische beweging Feuerkrieg Division geleid door personen in Nederland.
After a long term, intensive investigation into an international neo-Nazi terrorist network calling itself the Feuerkrieg Division (FKD), we have compiled a detailed report which provides an overview of the network’s ideology, history, structure, membership, activity, and legal entanglements.
Extreemrechts lijkt bezig aan een voorzichtige opmars in Nederland. Deze
speelt zich met name online af en onderscheidt zich daarom op belangrijke
punten van het ‘traditionele’, op fysieke ontmoetingen geënte extreemrechts.
Er zou zelfs sprake zijn van een “geheel nieuwe generatie rechtsextremisten”
(Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland, nr. 53, 54).
Er zijn meerdere factoren die dit tot een zorgwekkende ontwikkeling maken.
Allereerst kan online radicalisering zich heel snel voltrekken. Vanwege de
anonimiteit die het computerscherm biedt, zijn conversaties binnen chatgroepen
veelal extremer dan in de fysieke sfeer, waarbij nieuwkomers in
dergelijke groepen zich razendsnel conformeren aan de groepsmores – zonder
daarbij te beseffen dat sommige uitspraken voortkomen uit overdrijvingen en/
of stoerdoenerij (Wagenaar, 2021).
Daarnaast biedt het internet toegang tot internationale netwerken, die na
verwijdering vaak weer onder een andere naam opduiken (Hart et al. 2021).
Dit heeft ertoe geleid dat het huidige extreemrechts in Nederland sterk internationaal
georiënteerd is, waarbij vooral de invloed van extreemrechts vanuit
de Verenigde Staten is toegenomen. Dit komt bijvoorbeeld terug in de steun
voor de zogeheten internationale accelerationistische netwerken, waarin wordt
gesproken over zaken zoals het ontketenen van een rassenoorlog door middel
van terroristische aanslagen. Een paar honderd Nederlandse jongeren zouden
onderdeel uitmaken van dergelijke netwerken. De NCTV meldde onlangs dat
het gevaar van een aanslag in Nederland in het geval van extreemrechts met
name in deze hoek schuilt (Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland, nr. 56).
Bij de uitzending ‘Netwerk van haat’ van 9 september 2021 heeft Zembla een extreemrechts woordenboek gepubliceerd als hulpmiddel de “taal, tekens en beelden” te kunnen herkennen.
In 2008 heeft Kafka een symboliekbrochure gepubliceerd. Die is hier te vinden.
Interessante stukjes over extreemrechts, buiten het speciale hoofdstuk op blz 80-91:
Right-wing (RW) terrorism
In 2020, three EU Member States experienced four terrorist
incidents motivated by right-wing extremism. One terrorist
attack using firearms was committed in Germany and
resulted in the death of nine people;8 another attack plot in
Germany was disrupted. A failed attempt to attack a public
institution occurred in Belgium, while one plot was foiled in
France.
At least three of the four perpetrators were nationals of the
country in which the attack took place or was planned, and
one of them was female.
In 2020, 34 individuals were arrested in eight EU Member
States on suspicion of involvement in right-wing terrorist
activity. Where the offence leading to arrest was reported,9
the most frequent offences were membership of a
terrorist group and attack planning and preparation, often
accompanied by possession of weapons. The suspects
were predominantly male, with an average age of 38, and
nationals of the country in which they were arrested.
The perpetrator of the completed right-wing terrorist
attack in Hanau (Germany) was motivated by racist and
xenophobic ideas, but does not seem to have referred to
previous right-wing attacks like the one in Christchurch (New
Zealand) in 2019, or taken part in transnational right-wing
online communities.10
Arrests of suspects planning to commit terrorist or extremist
attacks were made in several EU Member States in 2020. It
is concerning to note the increasingly young age of suspects
– many of whom were minors at the time of arrest. Most
are linked to transnational violent online communities with
varying degrees of organisation.
These online communities espouse the ‘leaderless
resistance’ concept of the SIEGE culture and accelerationist
ideas. Such ideologies promote the view that attacks by
individuals or small groups, rather than large organisations,
are required to accelerate the anticipated breakdown of
society. This can be used to justify lone-actor attacks, like
those observed in 2019.
Right-wing terrorism and extremism continued
to comprise a very heterogeneous set of
ideologies, political objectives and forms of
organisation, ranging from lone individuals linked
to extremist online communities to hierarchical
organisations. Violent Neo-Nazi and white
supremacist groups were dismantled and/or
banned in several EU Member States, including
Germany and Spain. Their stated aim was to
attack those whom they considered ‘non-whites’,
including people of Jewish or Muslim faith, to
destroy the democratic order, and to create new
communities based on racist ideology. Some of
these groups financed their activities through
criminal means, including drug trafficking.
Combat training and access to weapons are
factors increasing the capabilities of rightwing
extremists to commit acts of violence.
Right-wing extremists often own, and in many
cases collect weapons, and they tend to have
an increasing interest in paramilitary training,
sometimes outside the EU, for example in
Russia.
In 2020 enhanced public awareness of climate
and ecological crises led right-wing extremists
to increasingly promote eco-fascist views.
According to eco-fascism, these crises can be
attributed to overpopulation, immigration and
the democratic systems’ failure to address them.
Video games and video game communication
applications were increasingly used in 2020
to share right-wing terrorist and extremist
propaganda, in particular among young people.
Right-wing extremists continued to use a variety
of online platforms, from static websites to
social media and messenger services.
In the EU, Turkish ultranationalists were
involved in confrontations with critics of
Turkish government policies, including Kurdish
protesters.
(…)
Among right-wing extremists also, COVID-19 was observed
to accelerate the trend of spreading propaganda online,
rather than offline. EU Member States noted an increase
in transnational right-wing activities online, while in-person
contact was limited by COVID-19 restrictions on movement.
…
Right-wing extremists exploited COVID-19 to
support their narratives of accelerationism and conspiracy
theories featuring anti-Semitism, and anti-immigration and
anti-Islam rhetoric. Left-wing and anarchist extremists also
incorporated criticism of government measures to combat
the pandemic into their narratives.
(…)
The level of activity concerning explosiverelated
attacks linked to right-wing terrorism
or extremism did not increase further
compared to 2019 and the identified trends.
The methods still included the commission
of arson and explosive attacks with simple
improvised incendiary devices (IIDs) or IEDs
constructed with readily available materials. In
addition, some incidents once more showed
that right-wing terrorists were still interested in
and capable of manufacturing more complex
HMEs, such as TATP and nitroglycerine.
(…)
Right-wing extremists discussed methods to use
COVID-19 as a weapon: close contact, airborne and fomite
transmissions were suggested as sources of contamination
targeting minorities, politicians, police officers and
medical staff. Shipping of contaminated products was
also suggested. Taking advantage of the COVID-19 crisis,
right-wing extremists further suggested attacks on critical
infrastructure, governmental facilities and the use of cyanide
to contaminate drinking products.
(…)
Links to larger criminal networks appear to be less common.
Nevertheless, an overlap between organised crime groups
and right-wing extremists, in particular with regard to
weapons procurement and drug trafficking, has been
observed. In January 2020 in Mallorca, for example, Spain
arrested 16 members of United Tribuns Nomads Spain,
the Spanish chapter of an international organisation linked
to drug trafficking and sexual exploitation of women. Part
of the group’s proceeds in Spain was used to finance its
members’ activities in violent right-wing extremist groups,
including football hooligans and neo-Nazi groups38. Also
in Spain, a transnational group trafficking in weapons,
including military weapons, was dismantled in late 2020. The
group was providing weapons to drug trafficking networks in
southern Spain. Three individuals were arrested, including a
German citizen who was linked to right-wing extremist and
neo-Nazi networks and had at his home a collection of Nazi
objects, uniforms and flags.
(…)
Organisations can rely on their members for funding
activities. Violent right-wing extremist organisations in
Finland and Sweden, for example, finance their activities
mainly through membership fees and donations from their
members and supporters. Poland observed that, in addition
to collections from members, right-wing extremist groups
fund their activities through legal private businesses run
by members or by selling nationalist paraphernalia.
(…)
RIGHT-WING TERRORISM
The number of convictions for right-wing terrorism
increased in 2020 (11) compared to 2019 (6). In Germany,
eight German nationals appeared before the Higher Regional
Court of Dresden on charges of participation in a terrorist
organisation and, in one case, leadership of a terrorist
organisation. Five of the defendants were also charged with
other offences of breach of the peace and grievous bodily
harm. The court determined that, in September 2018, the
defendants set up an extremist, right-wing orientated chat
group with the aim of initiating a violent overthrow of the
existing social order. They had planned demonstrations
to take place on the 4 October National Day in Berlin and
considered using firearms. A few days before that, a trial run
took place in the Schlossteichinsel area of Chemnitz, during
which five members of the group were arrested. Further
planning by the defendants was revealed, partly from data
saved on their mobile phones. On 24 March 2020, the court
found all eight defendants guilty. The leader of the group
was sentenced to five years and six months’ imprisonment,
while the other seven defendants were given prison
sentences between two years and three months and three
years and nine months.
In Lithuania, on 18 September 2020 the Vilnius Regional
Court sentenced one defendant to a prison term of two
years and four months after it established that the man,
who belonged to the right-wing extremist group Feuerkrieg
Division (FKD, ‘Fire War Division’), attempted to commit an
act of terrorism. On 5 October 2019, he placed an improvised
explosive device (IED) at a building but it failed to explode.
He was also convicted of holding explosives for terrorist
purposes and a firearms-related offence.
(…)
The average prison term for separatist and right-wing
terrorism-related offences in 2020 was six years, and for
left-wing terrorism-related offences it was five years. This
average is higher than the average for right-wing terrorismrelated
offences (three years) and separatist terrorismrelated
offences (four years), and lower than the average for
left-wing terrorism-related offences in 2019 (19 years).
Het dreigingsniveau wordt op basis van DTN 54 vastgesteld op niveau 3. Een terroristische aanslag in Nederland is voorstelbaar. Er zijn op dit moment in Nederland personen die radicaliseren of sterk geradicaliseerd zijn en een dreiging (kunnen) vormen. Momenteel zijn er geen aanwijzingen dat personen in Nederland een aanslag voorbereiden. Wel is het voorstelbaar dat een eenling overgaat tot het plegen van aanslag. De afgelopen jaren zijn aanslagen in Europa veelal door islamistische en jihadistische alleenhandelende daders gepleegd, bij wie extremistisch gedachtegoed soms gepaard kan gaan met psychosociale of psychiatrische problemen. De aanslagen in Frankrijk en Oostenrijk in het najaar van 2020 passen in het beeld van de dreiging die kan uitgaan van individuen. Het dreigingsniveau is gebaseerd op de onderstaande elementen.
CIDI registreerde in 2020 135 antisemitische incidenten in Nederland. Hiermee zijn we terug op hetzelfde niveau als de door ons geregistreerde anti-Joodse incidenten in 2018. 2019 was wat aantal gemeten incidenten betreft een triest dieptepunt in de jaarlijkse CIDI-monitor, die dit jaar voor de 37e keer verschijnt.
Helaas zagen we het afgelopen jaar het aantal volgers van complottheorieën ernstig toenemen, zowel op sociale media als daarbuiten. Niet zelden worden Joden aangewezen als veroorzaker en/of belanghebbende bij het coronavirus. Het is goed te zien dat antisemitismebestrijding op de politieke agenda is gekomen, zowel landelijk als in sommige gemeentes. Er is nog veel werk te doen, maar de ingeslagen weg stemt hoopvol.
De laatste jaren zijn er nieuwe vormen van rechts–extremisme ontstaan. Deze zijn veelal
gestoeld op bestaande ideeën, maar zijn ook aangepast aan ontwikkelingen, zoals de
opkomst van het internet. In de vorige publicatie van NTA (‘NTA, De nieuwe generatie
extreemrechts en haar online schaduw’) 1 beschreven we hoe extreemrechts via het internet
zijn boodschap verspreidt en nieuwe mensen bij de ideologie betrekt. In deze publicatie
zoomen we in op de meest extreme stromingen van extreemrechts: de nieuwe generatie
rechts–extremisten. Deze hangen veelal “accelerationisme” aan; het geloof dat als er een
strijd moet komen tegen vijanden, deze beter vandaag dan morgen kan uitbreken.
Aanslagen hebben als doel deze strijd aan te wakkeren.
Rechts-extremisme
In Europa, en ook in Nederland, is een rechts-terroristische aanslag door een eenling voorstelbaar. Hoewel de Nederlandse rechts-extremistische offline scene wordt gekenmerkt door fragmentatie, zwak leiderschap, persoonlijke animositeit en het ontbreken van een consistente organisatievorm, kan de dreiging van een (internet-)eenling komen. Verder lijkt in Nederland enige resonantie van de terroristische aanslag in Christchurch te bespeuren bij enkele individuen. Zij worden niet zozeer gedreven door vastomlijnde rechts-extremistische ideeën, maar winden zich vanuit een mix van persoonlijke grieven en psychische problemen al langer op over maatschappelijke ontwikkelingen in de samenleving en de politiek in het bijzonder.
(…)
Rechtsterrorisme
De rechts-terroristische aanslag in Christchurch heeft wereldwijd meerdere daders geïnspireerd, zoals in El Paso, Oslo, Halle en Hanau. Ook in Nederland is een rechtsterroristische aanslag door een eenling voorstelbaar. Deze inschatting is vooral gebaseerd op de mogelijkheid dat een Nederlandse (internet)eenling radicaliseert en tot een rechtsextremistische geweldsdaad overgaat. Het Nederlandse extreemrechtse en rechts-extremistische organisatorische landschap is gefragmenteerd, groepen zijn marginaal en niet gewelddadig en er zijn geen aansprekende leiders die grote groepen weten te mobiliseren. Juist hierin schuilt een gevaar wat betreft de dreiging die uitgaat van eenlingen omdat ze ongeorganiseerrd (online) kunnen radicaliseren.
(…)
De dreiging vanuit rechts-extremistische hoek neemt toe, rechts-terroristische aanslagen worden online verheerlijkt en vormen een inspiratiebron voor gelijkgestemden.
(…)
Wereldwijde rechts-extremistische internetgemeenschap
De laatste jaren is een toename van rechts-extremistisch geweld te zien in verschillende Europese landen, zoals Groot-Brittannië en Duitsland. In Duitsland vonden bijvoorbeeld drie aanslagen plaats in de afgelopen negen maanden (de moord op Lübcke, Halle en Hanau). Kenmerkend voor de huidige rechtsextremistische aanslagplegers is dat zij geen lid meer zijn van een neonazistische groepering, maar zich vaak onderdeel lijken te voelen van een wereldwijde internetgemeenschap. Verheerlijking van dergelijke aanslagen op rechtsextremistische fora vormt een inspiratiebron voor gelijkgestemden. Het narratief, dat op internationale online fora wordt gebezigd, is mede geïnspireerd door de antisemitische en racistische periodiek Siege, dat in de jaren tachtig in de Verenigde Staten verscheen. Dit gedachtegoed heeft ook enkele sympathisanten onder Nederlandse rechtsextremisten, waardoor een dergelijke copycat-aanslag ook in Nederland voorstelbaar is.
Confrontaties tussen rechts- en links-extremisten
In de afgelopen jaren zijn tegenstellingen en confrontaties tussen extreemrechtse en extreemlinkse groepen in landen als de Verenigde Staten en Duitsland meer aan de oppervlakte gekomen. Het gepolariseerde politiek klimaat in de Verenigde Staten klinkt mede door op internationale extremistische online kanalen die ook door Nederlanders worden gebruikt.
(…)
Extremisme, radicalisering en polarisatie
Manifestaties van rechts-extremisme in Nederland zijn gering in het straatbeeld, in de omvang van geweldsincidenten, in organisatie, in financiering en in geweldsbereidheid. Ook is de groep Nederlandse rechts-extremisten die internationaal online actief is beperkt.
Rechts-extremisme in Nederland
In tegenstelling tot landen als Duitsland, Frankrijk, België, Groot-Brittannië en Italië kent Nederland weinig extremistische organisaties en weinig activisten. In Nederland is al jarenlang sprake van een klein aantal extremistische geweldsincidenten per jaar. De zichtbaarheid van rechts-extremisten op straat is marginaal. De Nederlandse rechts-extremistische scene is wat betreft aantallen, organisatiestructuren, financiering en geweldsbereidheid onvergelijkbaar met de ons omringende landen.
De Wutbürger
Er zijn recent twee rechtszaken gestart die meer licht werpen op de aantrekkingskracht die de terroristische daad in Christchurch en de drijfveren daarachter op individuen in de Nederlandse samenleving kunnen uitoefenen. De profielen van de verdachten in deze rechtszaken zijn anders dan die van de aanslagpleger in Christchurch en diens epigonen. Het gaat hier niet om jonge mannen die mede via internet zijn geradicaliseerd, maar om oudere mannen waarvan de ideologische achtergrond lijkt te stroken met het Duitse begrip Wutbürger: woedende (systeemhatende) burgers die niet zozeer worden gedreven door vastomlijnde rechtsextremistische ideeën, maar zich vanuit een mix van persoonlijke grieven en psychische problemen al langer opwinden over maatschappelijke ontwikkelingen in de samenleving in het algemeen en in de politiek in het bijzonder. Vaak moeten vluchtelingen en moslims het ontgelden, omdat die het ‘eigene’ van de Nederlands samenleving zouden bedreigen.
Online rechts-extremisme
Uit de recent gehackte database van het fascistische en neonazistische besloten webforum IronMarch blijkt dat een kleine groep van Nederlandse rechts-extremisten internationaal online actief was en zocht naar rechts-extremistische content. Dit forum wordt gelinkt aan internationale Neonazistische (online) groeperingen, zoals Atomwaffen Division en Feuerkrieg Division, en kende in een periode van zeven jaar tussen de tien tot vijftien gebruikers die uit Nederland lijken te komen. Niet zozeer het aantal Nederlanders, maar vooral het gebezigde apocalyptische en gewelddadige ‘Siege-narratief’, waaraan ook Nederlandse jongeren zich laven is verontrustend.