Met het verschijnen van de eerste uitgave van het tijdschrift Alert! in 1997 verscheen ook de eerste ‘Onder de Loep’, het artikel dat onderzoeksgroep Kafka verzorgt. Na 15 jaar en bijna 60 afleveringen is het tijd voor een terugblik. Een kritische terugblik: hebben we het al die tijd gedaan zoals we wilden? Hadden de artikelen… Lees verder
Zaterdag 13 januari 2001 werd Henk Ruitenberg voor de tweede keer in zijn politieke carrière verkozen tot voorzitter van een extreem-rechtse partij. Was hij medio jaren negentig nog voorzitter van de CP’86, inmiddels is hij de leider van de NNP. Ruitenberg bracht de extreme vleugel van het Nederlandse fascisten-landschap iets waar grote behoefte aan was:… Lees verder
Michiel Alexander Bos (1967) is bijna tien jaar actief op de uiterst rechter flank van de Nederlandse politiek. Hij begon zijn carrière bij de CD en de CP’86 en houdt zich tegenwoordig voornamelijk bezig met het in kaart brengen van zijn politieke tegenstanders. In 1989 is Michiel Bos lid van de CD van Janmaat. Hij… Lees verder
Vandaag moesten de voormalige bestuursleden Wim Beaux (voorzitter) en Marc de Boer (secretaris) van de extreem-rechtse partij Volksnationalisten Nederland (VNN) zich melden bij de politierechter in Den Haag. Het Openbaar Ministerie was van mening dat zij zich schuldig hadden gemaakt aan discriminatie door publicaties op de homepage van de VNN. De politierechter veroordeelde beiden tot… Lees verder
In het weekeinde van 21 Mei heeft Voorpost het meest mislukte Pinksterkamp uit haar geschiedenis gehouden. Was het bestuur van Voorpost Nederland zelf van plan hier het hoogtepunt van 1999 van te maken, anti-fascisten dachten hier anders over en wisten het één en ander grondig te verpesten. Twee jaar geleden werd het Voorpost pinksterkamp voor… Lees verder
Enige tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen van 1998 zijn enkele actieve fascisten besprekingen begonnen over de toekomst van extreem-rechts in Nederland. Betrokken waren onder andere de Volksnationalisten Nederland (VNN), een aantal CD’ers en Voorpost. Ook Wim Vreeswijk van het Nederlands Blok was even van de partij. Enerzijds verwachtte men een ernstig verlies bij de verkiezingen en… Lees verder
De Nieuwe Nationale Partij (NNP) doet alleen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Breda mee. De partij is in juli 1998 opgericht door de Volksnationalisten Nederland (VNN), afvallige CD’ers en niet-partij-gebonden rechts-extremisten. Namens de VNN waren vooral Marcel Hoogstra en Marc de Boer bij de oprichting betrokken. Voorzitter wordt ex-CP’86-bestuurslid Egbert Peree (1924), secretaris het voormalige VNN-bestuurslid… Lees verder
Marcel Hoogstra en Marc de Boer Ditmaal een artikel over niet één, maar twee rechts-extremisten. Niet omdat deze heren individueel niet interessant genoeg zouden zijn voor een beschouwing, maar omdat hun beider handel en wandel zo nauw met elkaar verweven is. We hebben het hier over Marcel Hoogstra en Marc de Boer, in extreem-rechtse kringen… Lees verder
Is er in ons land sprake van toenemend of afnemend racistisch geweld? Hoe is het gesteld met de tolerantie in Nederland? Heeft het lokale beleid tegen horecadiscriminatie succes of houdt het aantal klachten aan? Voor de beantwoording van dit soort vragen is het van groot belang dat er periodiek monitoronderzoek plaatsvindt naar de verschijningsvormen van rassendiscriminatie en extreem-rechts. Dit belang is medio jaren negentig door de Leidse Universiteit onderkend en aldaar is het project Monitor racisme en extreem-rechts ontwikkeld. Thans wordt het project uitgevoerd door de Leidse Universiteit in samenwerking met de Anne Frank Stichting en met steun van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Monitoronderzoek is inmiddels een internationaal erkend instrument voor het waarnemen van racisme en discriminatie, en het ontwikkelen van beleid hiertegen. In 1999 ging in Wenen het Europese Waarnemingscentrum tegen Racisme
en Xenofobie van start. Het Weense waarnemingscentrum tracht via nationale monitorcentra de ontwikkelingen in de Europese Unie te volgen en te analyseren. Het project Monitor racisme en extreem-rechts vormt een belangrijke bron voor toelevering van gegevens aan het Europese waarnemingscentrum. In de Europese richtlijn van 29 juni 2000 voor gelijke behandeling van personen op grond van ras of etnische afstamming is eveneens een monitorbepaling opgenomen: na de totstandkoming van de nationale regelgeving in (uiterlijk) 2003 dient met ingang van 2005 elke vijf jaar verslag gedaan te worden over de effectiviteit van deze nationale maatregelen.
Lees verder in de monitor
In de kaart van extreem-rechts in Nederland is in vergelijking met 1999 niet veel
veranderd. De wereld van extreem-rechts is verdeeld in politieke partijen,
organisaties en groeperingen.
Partijen zijn de Centrumdemocraten, de Nieuwe Nationale Partij (NNP) en het
Nederlands Blok. De NNP is het meest actief en probeert met ‘nette’ slogans
aanwas te vinden. De NNP ontstond toen na de scheuring binnen CP’86
extreem-rechts uiteen dreigde te vallen.
Organisaties zijn Voorpost en het Landelijk Actieplatform voor Nationalistische
Studenten (LANS). In Voorpost zijn vooral ex-leden van CP’86, zoals Marcel
Ruter, Tim Mudde, Marc de Boer en Marc Hoogstra, actief. CP’86 werd in 1998
verboden.
Neo-nazi groepen zijn het Actiefront Nationale Socialisten (ANS), de
Fundamentalistische Arbeiderspartij (FAP) en de Nederlandse Volks Unie (NVU,
het Nationaal Offensief en de nieuwe loot aan de stam: het Stormfront. Het
Nationaal Offensief bestaat overigens nauwelijks nog. De meest bekende neonazi
in Nederland is nog steeds Constant Kusters.
Lees verder in het jaaroverzicht
With extreme right parties in government in Austria and Italy, and Jean-Marie Le Pen contesting the run-off in the 2002 presidential elections in France, few people will dispute their continuing relevance in the politics of Western Europe. Indeed, ever since the first small electoral successes of parties like the Centrumpartij in the Netherlands or the Front National in France in the early 1980s, the extreme right has been the most discussed group of parties both in and outside of the scholarly community. Thousands of newspaper articles and hundreds of pieces of scholarly work have been devoted to extreme right parties, predominantly describing their history, leaders or electoral successes, as well as proclaiming their danger. Remarkably little serious attention has been devoted to their ideology, however. This aspect of the extreme right has been considered to be known to everyone. The few scholars that did devote attention to the ideology of the contemporary extreme right parties have primarily been concerned with pointing out similarities with the fascist and National Socialist ideologies of the pre-war period. If the similarities were not found, this was often taken as ‘proof ’ that the extreme right hides its (true) ideologies, rather than as a motivation to look in a different direction.
Hoe intolerant zijn de autochtone Nederlanders jegens allochtonen? Al bijna
25 jaar peilt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) de publieke opinie over
allochtonen en publiceert daar geregeld over. Eind jaren tachtig, begin jaren
negentig zien we een lichte verharding van het opinieklimaat, maar volgens het
SCP zijn er over het algemeen weinig veranderingen. Ongeveer 80% van de
bevolking vindt dat autochtonen en allochtonen gelijke behandeling moeten
hebben bij verdelingsvraagstukken, zoals bij huisvesting en werkgelegenheid.
Ongeveer 13% van de autochtone bevolking staat afwijzend tegenover
allochtonen. Ongeveer 50% van de autochtone bevolking is tegen immigratie
gekant.
Wat dit laatste betreft vond het NIPO in 1998 een andere uitkomst:1 niet de
helft, maar driekwart van de autochtone Nederlanders is tegen verdere
immigratie gekant. Er is – volgens het NIPO – een groeiend draagvlak voor
immigratiebeperking terwijl tegelijkertijd het vertrouwen in integratie en
aanpassing van allochtonen afneemt. Het NIPO vond deze trend aan de hand
van opiniepeilingen in de jaren 1993, 1995 en 1998.
Eind 1999 bleek uit ander NIPO-onderzoek dat eenderde van de Nederlanders
gekant is tegen het verlenen van asiel aan politieke of economische
vluchtelingen.2 Tweederde van de Nederlanders ondersteunde wel het beleid
van de overheid om politieke vluchtelingen die in hun eigen land vrezen voor
hun leven asiel te geven. Ongeveer de helft van de ondervraagden vond dat
asielzoekers overlast geven. Verder dacht zo’n veertig procent dat asielzoekers
gemiddeld crimineler zijn dan Nederlanders.
Lees verder in de monitor
Extreem-rechts werd in de verkiezingen van 1998 vrijwel volledig weggevaagd.
Na de gemeenteraadsverkiezingen blijkt extreem-rechts nog 2 van de 88 zetels
te hebben behouden: 1 voor de CD in Rotterdam-Schiedam en 1 voor het
Nederlands Blok in Utrecht. Bij de parlementsverkiezingen van mei verliest de
enige vertegenwoordiger van extreem-rechts de Centrum Democraten zijn drie
zetels. Dit neemt niet weg dat alle extreem-rechtse organisaties genoemd in het
overzicht van 1998 nog steeds bestaan en – de een meer dan de ander – actief
zijn, uitgezonderd CP’86 dat in november 1998 werd verboden.
Dr. J. van Donselaar gaat in zijn derde monitorrapport dat deze maand verschijnt
uitgebreid in op de kaart van extreem-rechts in Nederland. Extreem-rechtse
partijen zijn de Centrumdemocraten, de Nieuwe Nationale Partij (NNP) en het
Nederlands Blok, De CD nam in 1999 aan de Europese verkiezingen deel met
een gecombineerde lijst: de CD/Conservatieve Democraten. De Conservatieve
Democraten was een poging van CD-leider Janmaat om onder een nieuwe naam
de CD weer nieuw leven in te blazen. De NNP probeert met ‘nette’ extreemrechtse
slogans het extreem-rechtse kader onder zich te verenigen. De NNP
ontstond toen na de scheuring binnen CP’86 extreem-rechts uiteen dreigde te
vallen.
Lees verder in het jaaroverzicht
De extreem-rechtse partijen verliezen bij de gemeenteraadsverkiezingen van
maart 1998 vrijwel al hun zetels. In Rotterdam behoudt de CD 1 zetel en in
Utrecht gaat er één zetel naar het Nederlands Blok. De Centrumdemocraten
doen in 25 gemeenten mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. In 1994 deed
de CD in 45 gemeenten mee en haalde toen 77 zetels. Deze zetels werden niet
allemaal bezet; bovendien verloor in die periode de CD ook zetels doordat leden
overstapten naar andere partijen of een eigen fractie oprichtten.
Hoewel de politieke kracht van extreem-rechts verwaarloosbaar is, doen
verschillende leden van de partijen ook in 1977 van zich spreken. Nog steeds
zijn het vooral de buitenlanders die het moeten ontgelden. Sporadisch worden er
antisemitische uitlatingen gedaan. Omdat extreem-rechts het nazi-gedachtegoed
wil uitdragen, is een aantal zaken hieronder toch opgenomen.
Verontrustend is het gebruik van internet door extreem-rechtse groeperingen in
het buitenland. In Nederland zijn racistische uitlatingen weliswaar verboden,
maar zolang dat in andere landen niet ook het geval is, valt er moeilijk tegen
buitenlandse sites, waarop buitenlandse racisten hun ‘materiaal’ aanbieden, op
te treden.
Eén van de personen uit deze hoek die geen blad voor de mond neemt, is
Constant Kusters. CIDI zet een aantal strafzaken tegen hem in gang.
Lees verder in het jaarrapport