Eind januari 2004 maakte de Amsterdammer Wim Beaux bekend de Nieuwe Nationale Partij te verlaten en sloot hij zich aan bij de NNP-afsplitsing “Nationale Alliantie”. Daarmee begon Beaux aan zijn vijfde extreemrechtse partij sinds hij in 1980 lid werd van de Centrumpartij. In deze 23 jaar is Beaux’ politieke carrière allesbehalve over rozen gegaan. Vlak na… Lees verder
Zaterdag 13 januari 2001 werd Henk Ruitenberg voor de tweede keer in zijn politieke carrière verkozen tot voorzitter van een extreem-rechtse partij. Was hij medio jaren negentig nog voorzitter van de CP’86, inmiddels is hij de leider van de NNP. Ruitenberg bracht de extreme vleugel van het Nederlandse fascisten-landschap iets waar grote behoefte aan was:… Lees verder
Hans Janmaat verschijnt de laatste tijd regelmatig in de media. Omdat hij niet meer als gevaar gezien wordt, vinden allerlei televisieprogramma’s het amusant om hem als voormalig enfant terrible van de vaderlandse politiek te portretteren. Inderdaad stellen zijn Centrumdemocraten (CD)niets meer voor. Het laatste partijblad is in oktober 1998 verschenen en na het verkiezingsverlies in… Lees verder
Enige tijd voor de gemeenteraadsverkiezingen van 1998 zijn enkele actieve fascisten besprekingen begonnen over de toekomst van extreem-rechts in Nederland. Betrokken waren onder andere de Volksnationalisten Nederland (VNN), een aantal CD’ers en Voorpost. Ook Wim Vreeswijk van het Nederlands Blok was even van de partij. Enerzijds verwachtte men een ernstig verlies bij de verkiezingen en… Lees verder
De Nieuwe Nationale Partij (NNP) doet alleen aan de gemeenteraadsverkiezingen in Breda mee. De partij is in juli 1998 opgericht door de Volksnationalisten Nederland (VNN), afvallige CD’ers en niet-partij-gebonden rechts-extremisten. Namens de VNN waren vooral Marcel Hoogstra en Marc de Boer bij de oprichting betrokken. Voorzitter wordt ex-CP’86-bestuurslid Egbert Peree (1924), secretaris het voormalige VNN-bestuurslid… Lees verder
Naast Utrecht wilde het Nederlands Blok ook in Friesland mee gaan doen. De beoogde lijsttrekker Hendrik Sybrandy kreeg zijn zaakjes echter niet op tijd rond. Met grote moeite wist hij uiteindelijk 28 ondersteuningsverklaringen te verzamelen, twee te weinig dus. Daarnaast verzuimden twee kandidaten een schriftelijke verklaring af te leggen waarin zij akkoord gingen met hun… Lees verder
In 1980 begint Egbert Perée (1924) zijn extreem-rechtse carrière bij het uiterst rechtse ‘Referendum Nederland’. Dit is een groepering die zich voornamelijk bezighoudt met het aflopen van inspraakavonden en het sturen van ingezonden brieven. Referendum Nederland heeft maar één boodschap: ‘Buitenlanders Eruit!’. Als contactadres gebruikt Perée de postbus van de Nationale Partij Nederland, een voorloper… Lees verder
In de vijfde rapportage Monitor racisme en extreem-rechts staan de jaren 2001 en – waar mogelijk – 2002 centraal. De aanslagen op de Verenigde Staten van 11 september 2001 en de moord op Pim Fortuyn op 6 mei 2002 zijn van grote invloed geweest op het totale beeld van deze verslagperiode. Beide gebeurtenissen hebben diepe sporen achtergelaten op de interetnische verhoudingen in Nederland. Deze sporen zijn terug te vinden in de vijfde rapportage. Het gaat om vragen als: stijgt of daalt het aantal racistische gewelddadigheden in Nederland? Welke extreem-rechtse politieke partijen zijn verdwenen en welke daarvoor in de plaats gekomen? Neemt het aantal discriminatiezaken dat bij het Openbaar Ministerie terechtkomt toe of af? En wat voor zaken worden daar aangebracht en in welke mate leiden die tot veroordelingen? Het initiatief tot het project Monitor racisme en extreem-rechts is medio jaren negentig door de Leidse Universiteit genomen. Het monitorproject wordt tegenwoordig gezamenlijk uitgevoerd door de Universiteit Leiden en de Anne Frank Stichting. Deze rapportage kwam tot stand met steun van de Directie Integratie en Coördinatie Minderhedenbeleid van het Ministerie van Justitie.
Lees verder in de monitor
Is er in ons land sprake van toenemend of afnemend racistisch geweld? Hoe is het gesteld met de tolerantie in Nederland? Heeft het lokale beleid tegen horecadiscriminatie succes of houdt het aantal klachten aan? Voor de beantwoording van dit soort vragen is het van groot belang dat er periodiek monitoronderzoek plaatsvindt naar de verschijningsvormen van rassendiscriminatie en extreem-rechts. Dit belang is medio jaren negentig door de Leidse Universiteit onderkend en aldaar is het project Monitor racisme en extreem-rechts ontwikkeld. Thans wordt het project uitgevoerd door de Leidse Universiteit in samenwerking met de Anne Frank Stichting en met steun van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Monitoronderzoek is inmiddels een internationaal erkend instrument voor het waarnemen van racisme en discriminatie, en het ontwikkelen van beleid hiertegen. In 1999 ging in Wenen het Europese Waarnemingscentrum tegen Racisme
en Xenofobie van start. Het Weense waarnemingscentrum tracht via nationale monitorcentra de ontwikkelingen in de Europese Unie te volgen en te analyseren. Het project Monitor racisme en extreem-rechts vormt een belangrijke bron voor toelevering van gegevens aan het Europese waarnemingscentrum. In de Europese richtlijn van 29 juni 2000 voor gelijke behandeling van personen op grond van ras of etnische afstamming is eveneens een monitorbepaling opgenomen: na de totstandkoming van de nationale regelgeving in (uiterlijk) 2003 dient met ingang van 2005 elke vijf jaar verslag gedaan te worden over de effectiviteit van deze nationale maatregelen.
Lees verder in de monitor
With extreme right parties in government in Austria and Italy, and Jean-Marie Le Pen contesting the run-off in the 2002 presidential elections in France, few people will dispute their continuing relevance in the politics of Western Europe. Indeed, ever since the first small electoral successes of parties like the Centrumpartij in the Netherlands or the Front National in France in the early 1980s, the extreme right has been the most discussed group of parties both in and outside of the scholarly community. Thousands of newspaper articles and hundreds of pieces of scholarly work have been devoted to extreme right parties, predominantly describing their history, leaders or electoral successes, as well as proclaiming their danger. Remarkably little serious attention has been devoted to their ideology, however. This aspect of the extreme right has been considered to be known to everyone. The few scholars that did devote attention to the ideology of the contemporary extreme right parties have primarily been concerned with pointing out similarities with the fascist and National Socialist ideologies of the pre-war period. If the similarities were not found, this was often taken as ‘proof ’ that the extreme right hides its (true) ideologies, rather than as a motivation to look in a different direction.
The Extreme Right has always been weak and fragmented in the Netherlands. It lacked an
ideological tradition as well as a solid social base. A landowning aristocracy no longer played
a significant role in Dutch politics in the nineteenth century – power had shifted to a patrician
bourgeoisie already in the Dutch Republic (1588-1795). Moreover, the Dutch did not have to
deal with a national question that could have given rise to a nationalist movement with
extremist tendencies. It is true, reactionary anti-democratic forces did emerge in the late
nineteenth century, but they were divided between Liberal, Catholic and Calvinist parties.
Only has survived until today, the Reformed State Party (Staatkundig Gereformeerde Partij ,
SGP). This party has come to accept democracy in practice, but not in theory. It would like to
replace universal suffrage by ‘organic suffrage’, i.e. give the right to vote only to (male)
heads of households.3 However, it is not a nationalist, racist or xenophobic party.4 Since 1925
it has occupied two or three seats in parliament.
Hoe intolerant zijn de autochtone Nederlanders jegens allochtonen? Al bijna
25 jaar peilt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) de publieke opinie over
allochtonen en publiceert daar geregeld over. Eind jaren tachtig, begin jaren
negentig zien we een lichte verharding van het opinieklimaat, maar volgens het
SCP zijn er over het algemeen weinig veranderingen. Ongeveer 80% van de
bevolking vindt dat autochtonen en allochtonen gelijke behandeling moeten
hebben bij verdelingsvraagstukken, zoals bij huisvesting en werkgelegenheid.
Ongeveer 13% van de autochtone bevolking staat afwijzend tegenover
allochtonen. Ongeveer 50% van de autochtone bevolking is tegen immigratie
gekant.
Wat dit laatste betreft vond het NIPO in 1998 een andere uitkomst:1 niet de
helft, maar driekwart van de autochtone Nederlanders is tegen verdere
immigratie gekant. Er is – volgens het NIPO – een groeiend draagvlak voor
immigratiebeperking terwijl tegelijkertijd het vertrouwen in integratie en
aanpassing van allochtonen afneemt. Het NIPO vond deze trend aan de hand
van opiniepeilingen in de jaren 1993, 1995 en 1998.
Eind 1999 bleek uit ander NIPO-onderzoek dat eenderde van de Nederlanders
gekant is tegen het verlenen van asiel aan politieke of economische
vluchtelingen.2 Tweederde van de Nederlanders ondersteunde wel het beleid
van de overheid om politieke vluchtelingen die in hun eigen land vrezen voor
hun leven asiel te geven. Ongeveer de helft van de ondervraagden vond dat
asielzoekers overlast geven. Verder dacht zo’n veertig procent dat asielzoekers
gemiddeld crimineler zijn dan Nederlanders.
Lees verder in de monitor