”Misschien lopen alle nationalisten zaterdag 28 februari wel gezamenlijk in één mars. Dan is de eerste Pegida-demonstratie in Nederland” mijmert een woordvoerder van de extreemrechtse actiegroep Identitair Verzet in het NRC aan het begin van dit jaar. “Wij proberen aansluiting van gelukszoekers, neonazi’s en gekken te voorkomen” stelt Raffie Chohan van Pegida Nederland in augustus… Lees verder
Sinds november 2014 vinden er in Duitsland wekelijks Pegida demonstraties plaats. Pegida is een Duits acroniem voor Vaderlandslievende Europeanen tegen de Islamisering van het Avondland. Migranten, moslims, politici en de pers worden fel bekritiseerd door de activisten die zichzelf beschouwen als ‘nette en bezorgde burgers’. Wat is de Nederlandse bijdrage aan deze demonstraties? Wie is… Lees verder
Op 21 mei 2013 bezocht Geert Wilders de Schilderswijk in Den Haag. “Om te laten zien dat dit Nederland is, waar onze wetten en normen gelden”. De actiegroep Pro Patria wilde op 10 augustus 2014 een protestmars door de Schilderswijk houden, om te laten zien dat dit “nog steeds Nederlands grondgebied is, waar Nederlandse wetten… Lees verder
Waar radicaal- en extreemrechtse activisten twintig jaar geleden in een sociaal isolement verkeerden, is dat anno 2020 allang niet meer het geval, schrijft Nikki Sterkenburg, die op dit onderwerp promoveert. Met een nieuw uiterlijk en aangepaste boodschap halen hun standpunten zelfs het parlement. ‘We hebben gewoon gelijk gekregen.’
Nog ruim voor de intocht zijn voorstanders van Zwarte Piet overgegaan tot geweld. Hoe heeft het zover kunnen komen? En weet het verbond tussen hooligans en extreemrechts de gemoederen verder te verhitten?
Het Openbaar Ministerie wil Raffie Chohan (64) vervolgen voor haar anti-islam-uitspraken tijdens een Pegida-demonstratie in Utrecht. De eis: een geldboete van 1000 euro, voor ‘het aanzetten tot haat’. Chohan is een relatief nieuw gezicht in het radicaal-rechtse verzet. Wie is zij?
Dutch Self Defense Army (DSDA) noemen ze zichzelf. De club die haar wortels in Helmond heeft, is de nieuwste naam aan het (extreem)rechtse firmament. Vorige week vrijdag werden er nog vijf leden opgepakt toen ze Geert Wilders wilden bijstaan bij de start van zijn rechtszaak. In de auto lagen wapens en pepperspray.
Seit November 2014 finden in Deutschland wöchentliche PEGIDA-Demonstrationen statt. PEGIDA ist ein deutsches Akronym für Patriotische Europäer gegen die Islamisierung des Abendlandes. Migranten, Muslime, Politiker und die Presse werden durch deren Aktivisten massiv kritisiert, die sich selber als harmlose, besorgte Bürger betrachten. Worin besteht der niederländische Beitrag zu diesen Veranstaltungen? Wer ist Ed aus Holland, der als PEGIDA-Teilnehmer bereits häufig das Wort ergriffen hat? Wie ist sein Verhältnis zu Geert Wilders und welche Rolle spielen niederländische Neonazis in diesem Zusammenhang? Kurzum: wie sauber ist PEGIDA eigentlich?
De Nederlandse tak van Pegida staat onder grote invloed van de Duitse moederbeweging, die (vertaald) luistert naar de naam Europese Patriotten tegen de islamisering van het avondland. Dat stelt onderzoeker Willem Wagenaar van de Anne Frank Stichting.
Zo’n 120 mensen verwacht Constant Kusters van de Nederlandse Volksunie morgen te verwelkomen tijdens de demonstratie tegen IS en vóór het sluiten van de grenzen. De route van de demonstratie loopt dwars door de wijk Nieuwe Park.
De extreem-rechtse actiegroep Pro Patria, die een jaar geleden de Mars voor de Vrijheid organiseerde door de Schilderswijk, is definitief opgeheven. Dat zegt mede-initiatiefnemer Paul Peters in Elsevier.
De medestander van Geert Wilders bij de rechtse Duitse burgerbeweging Pegida handelt in ploertendoders, vlindermessen en honkbalknuppels.
De actiegroep Pro Patria heeft een demonstratie tegen fundamentalistische moslims morgen in Gouda afgezegd na bedreigingen. Dat meldt de extreem-rechtse organisatie op hun Facebookpagina.
Voorman Constant Kusters van de extreemrechtse partij: ‘We hadden plannen om in Gouda te demonstreren, maar toen bleek dat Pro Patria dat al ging doen. Nu Pro Patria is afgehaakt, pakken wij de handschoen op.’
Het Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) vraagt de burgemeester van Gouda met klem een demonstratie van Pro Patria (voor het vaderland) volgende week zaterdag te verbieden.
Pro Patria demonstreert tegen de komst van de nieuwe El Wahda-moskee in Gouda-Noord. Pro Patria is een nationalistische organisatie waarvan de leiding bestaat uit rechtsextremisten.
Pro Patria gaat opnieuw de straat op om actie te voeren voor de vrijheid van meningsuiting en tegen fundamentalistische moslims. De extreem-rechtse organisatie houdt op zaterdag 28 februari een “Mars voor de Vrijheid”, zo staat te lezen op de eigen Facebookpagina.
Onder de schuilnaam Pro Patria kondigt Identitair Verzet demonstraties aan. Eerst in Den Haag en later in Gouda. De Dutch Defence League is de medeorganisator, voorvrouw Raffie Chohan vraagt de vergunning aan. Uiteindelijk wordt alles afgeblazen, zogenaamd vanwege bedreigingen door moslims en linkse tegenstanders.
Identitair Verzet kondigt onder de schuilnaam Pro Patria een “Mars voor de Vrijheid!” aan door de Schilderswijk in Den Haag. Het is gericht tegen ‘de salafistische ISIS aanhang in de Schilderswijk en Transvaal’. Geert Wilders van de PVV roept op voor deelname aan deze demonstratie. Op internet reageren allerlei rechtsextremisten dat ze willen komen. Pro Patria mag van de gemeente op een vaste plek demonstreren, maar blaast de demonstratie hierop af. Enkele rechtsextremisten van Identitair Verzet duiken provocatief op bij een antifascistische demonstratie die wel door gaat in Den Haag, maar worden door de politie weggestuurd.
In de gemeenteraad van Den Haag wordt ’s avonds een spoeddebat gehouden over de demonstratie van Identitair Verzet/Pro Patria in de Schilderswijk. De burgemeester wil voorlopig geen demonstraties meer toelaten in deze wijk. Een raadslid van de PVV noemt het een laffe beslissing en stelt dat de burgemeester hiermee buigt voor “I.S. tuig, de islam en de jihad”. De motie van wantrouwen die door de PVV ingediend wordt, krijgt alleen steun van de eigen zes raadsleden.
In Den Haag organiseren Paul Peters en Floris Groeneveld van Identitair Verzet onder de schuilnaam Pro Patria een demonstratie tegen fundamentalistische islamieten en tegen de salafistische ISIS. Er zijn ongeveer tweehonderd deelnemers, maar die zijn niet allemaal op de hoogte van de extreemrechtse achtergrond van de organisatie. Het wordt de deelnemers verboden om pro- of anti-Israël leuzen te roepen. Een demonstrant met een Israëlische vlag en wordt aangevallen door enkele neonazistische mededemonstranten. De “Mars voor de Vrijheid” loopt door de wijken Transvaal en de Schilderswijk en stuit op veel tegengeluid. Er lopen demonstranten mee van de NVU, het ANS en ook hooligans van ADO Den Haag. De leuzen die geroepen worden zijn “Geen jihad in de straat” en “Wij zijn Nederland”. De sfeer is van tijd tot tijd grimmig en de politie moet telkens ingrijpen om botsingen met wijkbewoners en een grote groep moslimjongeren met ISIS-vlaggen te voorkomen. Vanwege de onrust en dreiging van een gewelddadige ontsporing van de demonstratie wordt de route omgelegd. Er worden enkele demonstranten gearresteerd. Ook zes tegendemonstranten worden opgepakt. Een opvallende deelneemster is Annabel Nanninga.
De volgende dag stelt Geert Wilders van de PVV Kamervragen over de demonstratie en de onlusten die teweeggebracht werden. Volgens Wilders ‘capituleert de overheid voor de islam en de verwerpelijke sharia die blijkbaar al in Den Haag heerst’.
In het voorjaar van 2021 is de actieve aanhang van georganiseerd extreemrechts bij voortduring klein en versnipperd, het aantal uitgevoerde acties bescheiden en de geweldsdreiging minimaal. Op internet is recent echter sprake van een veranderde dynamiek rond extreemrechts, die nieuwe
dreigingen met zich mee brengt. Daarnaast is er sinds enkele jaren een vermindering te
zien van de maatschappelijke en politieke weerstand tegen extreemrechts, extreemrechtse
opinies en organisaties.
Steeds openlijker
De afgelopen decennia heeft het online radicaal- en extreemrechtse landschap een vlucht genomen. Daarbij worden racistische en dehumaniserende uitingen niet enkel meer onder een pseudoniem in een hoekje van het internet gedaan op een webforum als Stormfront, maar steeds openlijker op sociale media gedeeld. Deze factsheet is opgesteld om meer inzicht te krijgen in deze online wereld en de betekenis voor de offline wereld. De online wereld vervult hierbij verschillende functies: rekruteren, aandacht genereren, mobiliseren, ideologie verspreiden, vinden van gelijkgestemden, ideologische rechtvaardiging, trollen en doxing, ondermijning van sociale cohesie en overheid en vermaak. Hoewel het online bereik van bekende fysieke (offline) radicaal- en extreemrechtse groepen relatief klein is en de geweldsdreiging al jaren gering is, is er wel een voortzetting zichtbaar van een eerder waargenomen ‘dreigcultuur’. Racistische en dehumaniserende berichten worden niet vanuit grote kanalen verspreid, maar eerder bottom-up door een netwerk van individuele gebruikers gedeeld. Deze toegenomen racistische commentaren en hate speech dragen bij aan verdere polarisatie en ondermijning van de sociale cohesie, met name wanneer het gaat om dehumanisering en het vergroten van de vijandigheid ten aanzien van groepen met een migratieachtergrond. Het online landschap is voortdurend in beweging. De informatie in de factsheet is een momentopname van september 2020. We actualiseren deze factsheet periodiek.
Uitkomsten van onderzoek laten steeds opnieuw in vele varianten en toonaarden zien dat de islam en moslims in Nederland maar moeilijk geaccepteerd worden. Dat komt onder meer naar voren in de resultaten van onderzoek naar discriminatie-ervaringen van Turks-Nederlandse en Marokkaans-Nederlandse jongeren en in de uitkomsten van onderzoek naar de mate van acceptatie van moslims. Veel jonge mensen van Turkse of Marokkaanse achtergrond hebben het gevoel niet bij de Nederlandse samenleving te horen. Ze voelen zich buitengesloten en afgewezen. Ze worden niet gezien als individuen, maar als Turken, Marokkanen of moslims d.w.z. als een afwijkende groep. Ze voelen zich anders behandeld op
vele terreinen van het dagelijks leven. Ze voelen zich vertekend weergegeven in de pers. Veel jonge mannen hebben te maken met etnische profilering door de politie. Zij noemen het ongunstige klimaat ten opzichte van etnische minderheden als de voornaamste reden waarom ze zich steeds meer identificeren met hun gemeenschap van herkomst en met hun geloof. Bij elkaar genomen geven de resultaten van de studie waarin dit naar voren komt een duidelijke indicatie dat ervaringen van discriminatie een rode draad vormen in het leven van deze jongeren. Eén zo’n vorm van discriminatie is islamofobie. Islamofobie manifesteert zich op verschillende terreinen en in veel sectoren van de samenleving, in ronduit gewelddadige praktijken en in gewone intermenselijke communicatie.
Dit onderzoeksverslag gaat over risico en bescherming in verband met discriminatoire incidenten bij moskeeën. Uit het boek ‘Islamofobie en Discriminatie’1 kwam al naar voren dat het bredere beeld van toenemende islamofobie in Nederland samenging met het vaker voorkomen van geweld en incidenten bij moskeeën. Het aantal geregistreerde gevallen liet een continuïteit zien met periodes waarin het piekte, afhankelijk van de omstandigheden. Dit was bijvoorbeeld het geval na de aanslagen op het WTC in New York op 11 september 2001 en na de moord op van Gogh in november 2004. In 2014 werden voor het eerst moskeeën zelf gevraagd naar hun ervaringen op dit gebied.2 Gecombineerd met de gegevens uit andere bronnen hadden we hiermee weliswaar geen compleet maar wel een aannemelijk beeld over discriminatoire agressie en geweld tegen moskeeën in Nederland. Dit beeld is samengevat als volgt. Van de naar schatting 475 moskeeën in Nederland heeft meer dan een derde (39 %) in de afgelopen tien jaar te maken gehad met één of vaak meerdere voorvallen van discriminatoire agressie en geweld. Vernieling, bekladding met discriminatoire leuzen, (pogingen tot) brandstichting, dreigbrieven en het ophangen van een varkenskop behoren tot de meest voorkomende incidenten. Een deel van deze moskeeën maakte zulke incidenten
minstens jaarlijks of zelfs vaker mee. 30% van de moskeeën heeft geen voorvallen van discriminatoire agressie en geweld meegemaakt. Van 29% van de moskeeën is niet bekend of zij dit soort ervaringen hebben gehad.
Deze rapportage laat zien dat het aantal racistische en antisemitische incidenten in 2014 is toegenomen ten opzichte van 2013. De verklaring voor de sterke toename van het aantal racistische incidenten is onduidelijk. Een mogelijke verklaring zou een verharding in het politieke en maatschappelijke klimaat kunnen zijn na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014. Het grote aantal aangiftes tegen Geert Wilders is echter niet meegenomen in deze rapportage. De toename van het aantal antisemitische incidenten is mogelijk te verklaren door de intensivering van het Israëlisch-Palestijns conflict in de zomermaanden van 2014. In die maanden vonden in Nederland meer antisemitische incidenten plaats. Door het kleine aantal incidenten kunnen we hier echter geen conclusies aan verbinden. Tegenover bovengenoemde toename staat een moeilijk te verklaren afname van het aantal racistische en antisemitische scheldincidenten. Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat het type scheldwoorden dat wordt gebruikt modegevoelig is, waardoor bepaalde scheldwoorden met antisemitische of racistische connotatie in 2014 minder werden gebruikt.
Drie andere punten vallen op in dit rapport. Het eerste is dat antisemitisch geweld en racistisch geweld plaatsvinden binnen een verschillende dynamiek. Het belangrijkste verschil is de aanleiding: bij antisemitisch geweld waren dit veel vaker antisemitische intenties dan dat bij racistisch geweld racistische intenties de aanleiding waren. Het tweede punt is dat, ondanks de stabiel kleine omvang van extreemrechtse formaties, we met enige terughoudendheid constateren dat het extreemrechts geweld licht lijkt toe te nemen. Het derde punt is dat het Openbaar Ministerie heeft aangegeven vanaf 2015 commune-delicten met discriminatoir aspect in haar registratie mee te nemen. Hierdoor verwachten we in 2016 een sterke verbetering van het inzicht in de afdoening van discriminatie-incidenten.
In het rapport ‘Monitor Moslim Discriminatie’ brengt Dr. Ineke van der Valk gegevens bijeen over de stand van zaken rond islamofobie en de discriminatie van moslims. Het aantal meldingen bij antidiscriminatie voorzieningen en de politie is laag, er verschijnen weinig berichten over in de media maar onderzoek naar discriminatie van moslims toont hoge waarden van zowel ervaren discriminatie als objectief gemeten discriminatie door de jaren heen.
Ineke van der Valk maakte voor het onderzoek gebruik van nationaal en internationaal onderzoek, data van antidiscriminatie-organisaties en uitkomsten van eigen empirisch onderzoek. Met name discriminatoire incidenten bij moskeeën en de situatie in het middelbaar onderwijs stonden in het onderzoek centraal.
In 2014 was Identitair Verzet de drijvende kracht achter de nieuwe gelegenheidsorganisatie Pro Patria, die in augustus in de Haagse Schilderswijk in aanraking kwam met sympathisanten van ISIS, maar ook met antifascisten en handhavers van de openbare orde. Een deel van deze rechts-extremisten stelt zich op als anti-islamisten en heeft ook deelgenomen aan soortgelijke betogingen in Duitsland. De AIVD voorziet een verschuiving van ‘klassiek’ rechtsextremisme naar anti-islami(s)tisch verzet, gepaard met groeiende actiebereidheid in kringen van Identitair Verzet en Pro Patria. Eind december 2014 is Pegida-Nederland opgericht, maar slechts (nog) als Facebook- en Twitterinitiatief.
Zichtbaar is dat diverse extreemrechtse groeperingen die al langer actie voeren tegen de ‘islamisering van Nederland’, de terroristische aanslagen in Parijs en Kopenhagen aangrijpen voor een verdere aanwakkering van de sentimenten en intensivering van acties. De extreemrechtse actiegroep Identitair (ID-)Verzet bezette op zaterdag 7 februari in Leiden korte tijd een moskee in aanbouw. De groep liet via de eigen Facebookpagina weten dat de actie het begin is van ‘een serie verzetsdaden tegen de islamisering van Nederland’. Ook het collectief Pro Patria, dat wil opkomen voor de ‘vrijheden van Nederlanders’ en pleit voor een hardere aanpak van jihadgangers en hun sympathisanten, blijft actief. Ook dit kan tegenreacties van diverse aard en omvang uitlokken. Hoewel noch van ID-verzet, noch van Pro Patria geweldsdreiging uitgaat, zorgen hun acties voor onrust en angst onder Nederlandse moslims.