Op 21 mei 2013 bezocht Geert Wilders de Schilderswijk in Den Haag. “Om te laten zien dat dit Nederland is, waar onze wetten en normen gelden”. De actiegroep Pro Patria wilde op 10 augustus 2014 een protestmars door de Schilderswijk houden, om te laten zien dat dit “nog steeds Nederlands grondgebied is, waar Nederlandse wetten en regels gelden”. Wilders, de PVV en verschillende extreemrechtse actiegroepen begeven zich soms letterlijk en figuurlijk op hetzelfde terrein. Wat voor groep is Pro Patria? En hoe verhoudt zij zich tot de PVV?
Hij ergert zich al weken kapot aan de aanwezigheid van radicale moslims in zijn stad. En aan de lakse houding van de politie en burgemeester, laat Patrick Schouten eind juli aan het Algemeen Dagblad weten. “Het is nu tijd dat ook de autochtone Nederlandse bevolking haar stem laat horen.” Met een groep van zo’n vijftien vrienden heeft hij daarom de beweging Pro Patria (Voor het Vaderland) opgericht, om een protestmars door de Schilderswijk te organiseren.
Patrick Schouten blijkt een pseudoniem van de beruchte activist Paul Peters te zijn. En Pro Patria is een gelegenheidsformatie die voortkomt uit de extreemrechtse actiegroep Identitair Verzet. Ondanks het relatief gematigde karakter dat Pro Patria uit wilde stralen bestaat over de protestmars bij de burgemeester Van Aartsen tevoren enige zorg.
“Wie zich verdiept in de antecedenten van de organisatoren en hun aanhang, zal begrijpen waarom. Besloten werd de route aan te passen”, legde Van Aartsen uit. Ondanks de zorg en de aangepaste route loopt de protestmars van Pro Patria uit de hand. Enerzijds omdat jongeren in de Schilderswijk zich geprovoceerd voelen door deze mars en de confrontatie opzoeken en daarbij van harte worden ondersteund en opgestookt door extremistische moslimjongeren. Anderzijds vanwege de ruime aanwezigheid van extreemrechtse activisten bij Pro Patria. Een deel hiervan heeft veel actie ervaring en een hoge geweldbereidheid. Dit blijkt een opruiende werking te hebben op het verloop van de mars. Wanneer de mars in het zicht van de opgefokte jongeren in de Schilderswijk komt proberen de rechtsextremisten met geweld door de politieafzetting heen te breken om de door hen gewenste confrontatie aan te gaan. In de chaos die dan ontstaat besluit een aantal andere activisten met geweld een Israëlische vlag van mede demonstrant en voormalig PVV-raadslid Paul ter Linden af te pakken. Hierbij wordt Barry Kluft, activist van de Autonoom Nationaal Socialistisch Nederland gearresteerd. Het meedragen van deze ‘Joodse’ vlag is hem een doorn in het oog en bovendien vooraf door Pro Patria verboden.
Het zijn niet alleen aanwezige personen en incidenten waaruit het extreemrechtse karakter van Pro Patria blijkt. De centrale leus ‘Geen jihad in onze straat’ die tijdens de mars wordt gebruikt is ontstaan naar aanleiding van ‘Zonder Jihad Straat’ campagne van het Vlaams Belang in 2007. Alleen extreemrechtse groepen hebben deze leus tot nog toe gehanteerd. Net als de meegevoerde prinsenvlag een gebruik is dat vrijwel geheel voorbehouden is aan extreemrechts. Daarnaast blijken de ordedienstleden en politie- en perswoordvoerders allemaal (voormalig) activisten van Voorpost en Identitair Verzet te zijn. Een centrale rol in de organisatie van deze mars is weggelegd voor Paul Peters (als Patrick Schouten) en Gertrud Bossdorf, die voor deze gelegenheid gebruik maakt van het pseudoniem Helena de Vries.
Wie niet sterk is moet slim zijn
Waar is al die geheimzinnigheid rondom de identiteit van Pro Patria nu eigenlijk goed voor? Al in 2012, bij de oprichting van Identitair Verzet (de organisatie die zich nu opeens Pro Patria noemt) bestaat er geheimzinnigheid rondom de achtergrond van deze organisatie. Als de identiteit van het voornaamste lid, Paul Peters bekend raakt volgt onvermijdelijk een besmetting vanwege zijn eigen bezwaarde heden en verleden. Peters is al ruim 18 jaar actief
binnen de extreemrechtse wereld, ook in de radicale delen hiervan. Het grootste opzien heeft hij gebaard met de vernieling van een Joodse begraafplaats. Samen met anderen sloeg hij grafzerken kapot en schilderde op tientallen andere zerken hakenkruisen en nazileuzen als ‘Jude Raus’ en ‘Wir sind zuruck’. Twee jaar geleden was hij in Duitsland aanwezig op de neonazistische demonstratie ‘Tag der Deutsche Zukunft’. Deze informatie staat een nette uitstraling van Identitair Verzet in de weg. Daarom hebben de Identitairen bij de mars in Den Haag een nieuwe strategie gevolgd. Door een gelegenheidsnaam te gebruiken en ander pseudoniem aan te nemen moet een ‘nette’ uitstraling worden gecreëerd. In combinatie met het relatief gematigde karakter dat Pro Patria aanneemt is het gelukt 150 tot 200 deelnemers voor de mars te trekken. Een veel grotere en diversere groep dan het besmette Identitair Verzet had kunnen mobiliseren. Het is overigens niet de eerste keer dat Peters deze tactiek hanteert.
Wanneer Voorpost in september 2009 een ‘protestmars tegen straatterreur’ in een probleemwijk in Gouda wil lopen, gebruikt hij dezelfde truc. Onder zijn pseudoniem Peter Visser meldt hij de mars bij de politie aan onder de naam ‘Gouda’s Glorie’. Deze strategie werkte in Gouda minder goed dan in Den Haag. Ongeveer 50 mensen nemen deel, waarvan het overgrote deel ‘eigen aanhang’.
Identitair Verzet loves PVV
De truc van Peters in Gouda werkte minder goed dan in Den Haag, ondanks dat het over een vergelijkbaar onderwerp ging. Enerzijds omdat de betrokkenheid van Voorpost van tevoren bekend raakte. Daarnaast bestond er destijds geen actuele geruchtmakende internationale ISIS context zoals in Den Haag wel het geval was. Anderzijds vanwege de toegenomen invloed van de PVV in het bepalen van de inhoud en toon van het maatschappelijk debat over moslims.
De PVV hamert sinds 2006 vrijwel onophoudelijk op de positie van moslims en de Islam in de Nederlandse samenleving. Dit heeft geleid tot een grotere acceptatie van het discrimineren van moslims en van het welwillender tegemoet treden van extreemrechtse initiatieven als Pro Patria. De laatste jaren hebben de PVV en Identitair Verzet zich vaak geprofileerd op dezelfde onderwerpen: Islam, Europa en pedofilie. Hierbij functioneert Identitair Verzet als de radicale actiegroep van de PVV. Ze pikken PVV-onderwerpen op en voeren vervolgens radicale en provocerende acties. Achteraf stelt de PVV Kamervragen en maakt zich druk in de Haagse raad om hun acties te dekken. Enkele voorbeelden.
Al in 2008 vroeg de PVV om sluiting van de Islamitische school Ibn Ghaldoun. Na het schandaal met de examenfraude op deze school, in het voorjaar van 2013 zette de PVV deze wens publicitair kracht bij. Identitair Verzet voegt vervolgens de daad bij het woord door in juni 2013 kettingsloten om de hekken van deze school te hangen. Peters licht de actie onder zijn pseudoniem Peter de Graaf toe: ”Met deze actie voeren wij de taak van de gemeente en de overheid uit: deze school moet achter slot en grendel”.
Op 28 maart 2014 worden bij een schietpartij tijdens een overval op een juwelier in Deurne twee daders gedood. Een derde betrokkene ontkomt, maar diens identiteit zou wel bekend zijn bij leden van de Marokkaanse gemeenschap in Eindhovense wijk Gestel. Reden voor de PVV om Kamervragen te stellen. En reden voor Identitair Verzet om net weer een stapje verder te gaan. Zij organiseren een actie in Gestel. Met een groep van 125 Identitair Verzet sympathisanten willen zij Marokkanen huis aan huis gaan aanspreken om “de ‘derde dader’ van de overval in Deurne aan te geven”. Een dag voor de actie annuleert Identitair Verzet de actie, naar eigen zeggen op verzoek van de juwelier.
Op 10 augustus 2014 kan Pro Patria haar protestmars door de Schilderswijk niet afmaken. Een dag later, op het moment dat al publiekelijk bekend is dat dit een extreemrechtse actiegroep betreft, neemt Wilders het via Kamervragen voor Peters en zijn kornuiten op. Als Pro Patria besluit op 20 september een zelfde mars te gaan houden laat Wilders weten het “tijd te vinden voor een opstand”. Hij roept iedereen op zich aan te sluiten bij de volgende mars van Pro Patria. Dat deze gelegenheidsformatie bestaat uit extreemrechtse actievoerders deert hem blijkbaar niets. Drie dagen later, tijdens een spoeddebat in de Haagse gemeenteraad herhaalt Léon de Jong namens de PVV de oproep tot aansluiting.
PVV loves Identitair Verzet?
In september 2013 is Identitair verzet met anderen aanwezig op een grote PVV-manifestatie in Den Haag tegen het kabinet Rutte II. Na afloop proberen de activisten van Identitair Verzet met succes om PVV-aanhangers en ADO-hooligans naar een linkse demonstratie op te laten trekken. Door snel ingrijpen van de politie wordt een grote confrontatie voorkomen. Wilders vertelt na afloop in de Tweede Kamer niets van extreemrechtse deelname aan zijn manifestatie te willen weten. D66-leider Pechtold, die hem over deze aanwezigheid ondervraagt wordt door Wilders uitgescholden. Inmiddels is het voor eenieder meer dan duidelijk wat voor organisatie Pro Patria is, maar roepen Wilders en de PVV desondanks bewust op voor de protestmars van deze extreemrechtse actievoerders. De mars is inmiddels door de burgemeester van Den Haag verboden. Pro Patria heeft aangekondigd dit verbod bij de bestuursrechter aan te zullen vechten. Wanneer de demonstratie door de bestuursrechter wordt toegelaten is het zeer waarschijnlijk dat zich nog meer extreemrechtse activisten bij aan zullen sluiten dan nu al het geval was. Leden van de NVU, Voorpost, en het Vlaams Belang zijn in grotere getale te verwachten.
Als de PVV haar steun niet intrekt gaan zij op 20 september voor het eerst echt een samenwerking aan met extreemrechtse actievoerders en neonazi’s. Tot nog toe werkten zij figuurlijk zij-aan-zij. Straks ook letterlijk. Een jaar na het statement van Wilders dat hij niets met extremisten te maken wil hebben verliest die opmerking steeds meer geloofwaardigheid. In een interview met HP/De Tijd in 2004 zei Wilders “Ik zit hier juist om te voorkomen dat er rassenrellen uitbreken. Maar ik wil er dus wel iets aan toevoegen. Mocht het ooit tot rellen komen, wat ik dus echt niet wil, dan hoeft daarvan niet bij voorbaat een negatieve werking uit te gaan. Met die rellen schudt de samenleving de politiek wakker en dwingt haar alsnog daadkrachtig in te grijpen, voordat het echt te laat is en er misschien een revolte uitbreekt.”. Misschien lijken Identitair Verzet en de PVV wel meer op elkaar dan we hadden gedacht.