- Dromen van een ‘blanke’ wereld zonder joden
Zelden heeft een extreemrechtse actiegroep in Nederland in zo’n korte tijd zoveel naamsbekendheid gekregen als White Lives Matter Nederland (WLM). Tijdens de jaarwisseling projecteerde de groep met een laser racistische teksten op de Erasmusbrug in Rotterdam, de locatie van de (afgelaste en aangepaste) nationale vuurwerkshow. Deze show werd live op tv uitgezonden, wat de projectie een groot publiek verschafte. Internationale persaandacht was het gevolg. Maar wat doet WLM in Nederland? En wie zijn er bij deze groep betrokken?

“Waarom”, staat verzuchtend in het WLM handboek “heeft de pro-Blanke beweging weinig voortgang sinds 1940 geboekt?” “Het nationaalsocialisme”, mijmert WLM, was vroeger immers een beweging van “eervolle helden.” In het WLM-handboek, dat op het WLM-Telegram account wordt aangeboden, staat beschreven welke doelen de organisatie nastreeft (een “pro-blanke WERELD” met een minimaal 99% etnisch zuivere samenleving in westerse landen) en wie de vijanden zijn (“Joden & Marxisten”). Daarnaast worden lezers van dit manifest gemotiveerd om “legaal, vreedzaam en anoniem” stickers te plakken, spandoeken op te hangen en demonstraties te organiseren “om aan gedemoraliseerde Blanken te laten zien dat er iemand voor hen opkomt.” Met deze strategie, die “aantrekkelijk” is voor “buitenstaanders” verwacht WLM het door hen vastgestelde falen van de naoorlogse extreemrechtse beweging in Nederland teniet te doen. WLM rekent op een “overwinning” en op credits. “Nooit zullen wij vergeten, diegenen die het vuur aanstaken en in leven hielden” sluit het handvest plechtig af.
Wat doet White Lives Matter Nederland?

White Lives Matter is als reactie op Black Lives Matter in 2015 in de Verenigde Staten ontstaan, en sindsdien als concept door rechtsextremisten in andere landen gekopieerd. Alle WLM-activiteiten zijn naar eigen zeggen gericht op het aanwakkeren van een “Blank raciaal bewustzijn.” In Nederland is WLM een extreemrechtse groep die in coronatijd ontstaat en digitaal enige, vooral jonge aanhang weet te werven op een Telegram-kanaal, gestart in april 2021. De meeste activiteiten vinden ook online plaats. Maar vanaf de zomer van 2021 (als de tweede lockdown stopt) gaat WLM ook op straat acties uitvoeren. In een zonnig weekeinde van augustus 2021, op een internationaal uitgeroepen ‘officiële’ WLM-actiedag, vertrekt een handvol activisten naar het Nationaal Monument op de Dam in Amsterdam. Recht voor het oorlogsmonument, tussen de toeristen in, ontrollen ze hun WLM-spandoek, waar de activisten naar eigen “meer positieve dan kwade reacties” krijgen.

Drie weken later staat er een “flashmob” gepland in Utrecht, die vanwege een gebrek aan animo echter wordt afgelast. En in april 2022 is een kleine groep activisten demonstratief aanwezig in Hoorn. Net als in Amsterdam gebruikt WLM hier een beladen plek. Met hun White Lives Matter-spandoek posteren ze zich in de schaduw van het standbeeld van J.P. Coen, om even later te verkassen naar een andere plek in het centrum. “Become a hero”, staat er op hun uitgedeelde flyers, waarop de kreet “Join your local nationalists” voorbijgangers moet motiveren zich in te zetten voor de WLM-zaak.
Naast dit soort kleinschalige zelfstandige manifestaties is WLM aanwezig op demonstraties van andere organisaties. Wanneer Forum voor Democratie oproept in oktober 2021 in Amsterdam tegen de corona maatregelen te demonstreren, is WLM aanwezig “om een pro-blank bericht te delen.” In februari 2022 is WLM opnieuw aanwezig op zo’n soort demonstratie, ditmaal in Rotterdam.

Op de corona demonstraties, waar WLM aanwezig is, kan er contact worden gelegd met andere extreemrechtse organisaties. Bovendien hoopt WLM dat hun boodschap in vruchtbare aarde valt bij de massa aan mensen die op dit soort demonstraties te vinden is. WLM put inspiratie uit een analyse van de NCTV, waarin wordt gesteld dat honderdduizenden mensen in Nederland een fundamenteel wantrouwen hebben in de rechtsorde, waardoor ze vatbaar raken voor complottheorieën. WLM hoopt deze potentiële achterban op dit soort demonstraties te ontmoeten.
Maar het zijn niet alleen (potentiële) medestanders die WLM opzoekt. Ook tegenstanders krijgen aandacht van WLM. Op 1 mei 2022 staan twee WLM-activisten in Utrecht langs de route van een linkse antikapitalistische demonstratie. Met een protestbord en via een gesprek trachten zij de demonstranten tot nieuwe politieke inzichten te brengen. Twee weken later demonstreert WLM in Maastricht. Hier is te zien dat Limburg de meest actieve WLM-groep van Nederland heeft. Er zijn meer deelnemers dan elders in het land, maar de door WLM verwachtte twintig demonstranten wordt niet gered. Het beeld van een zeer extremistische en tegelijkertijd kleine organisatie blijft bevestigd.
Het gros van de activiteiten van WLM bestaat echter niet uit demonstraties, maar uit het plakken van stickers en in mindere mate het spuiten van graffiti.

In 2022 en 2023 weet WLM via hun Telegram-kanaal steeds meer mensen te motiveren racistische stickers en posters te verspreiden, die door heel het land in het straatbeeld verschijnen. In maart 2022 genereert het beplakken van verkiezingsposters in Utrecht en Rotterdam onrust en media-aandacht. In Landgraaf, waar WLM posters van de VVD aanpakt blijft onrust echter achterwege.
Daarnaast motiveert WLM hun Telegram-volgers racistische reacties op YouTube te plaatsen (en hebben daar sinds enige tijd zelfs een apart Telegram-kanaal voor) en organiseert WLM onder de noemer ‘active clubs’ hardloopsessies en bokstrainingen. Het sporten in de frisse buitenlucht, in plaats van het kijken naar “porno en Netflix” zou volgens WLM moeten leiden tot het ontstaan van de “echte sterke man.”
De laatste in het oog springende actie van WLM is het projecteren van de teksten op de Erasmusbrug in Rotterdam. Maar ook in 2023 worden er in verschillende steden nog steeds veel stickers geplakt.
Wie zit er achter White Lives Matter Nederland?

Zoals bij elke organisatie komen en gaan er mensen bij WLM. Maar een aantal activisten is opvallend vaak en over een langere periode te zien op de verschillende acties en bijeenkomsten van WLM. Een van hen is Daniel Smirnov (1988) uit Landgraaf. Van Maastricht tot Hoorn en van Rotterdam tot Kerkrade: Smirnov is aanwezig, vaak met een bodycam om de acties te filmen en later online te kunnen promoten. Deze promotie is een belangrijk onderdeel van de WLM strategie tot zichtbaarheid, waar Smirnov zijn verantwoordelijkheid voor neemt.
In de week voordat WLM met hun Rotterdamse laseractie bij het grote publiek bekend wordt, vindt er een generale repetitie plaats. Op een kantoorgebouw in Venlo worden de teksten geprojecteerd die op klokslag oudejaarsnacht op de Erasmusbrug te zien zijn. Het is niet verwonderlijk dat deze actie is voorbereid in Limburg. Daar huist de actiefste groep van WLM. Een prominente deelnemer op het WLM-Telegram kanaal die gebruik maakt van de schuilnaam ‘Derpman’ komt uit Parkstad Limburg. ‘Derpman’ kondigt op oudejaarsdag op Telegram aan dat hij “activisme gaat doen” en rekening houdt met een arrestatie.

Op oudejaarsdag is de laserbeamer verplaatst naar Rotterdam. Tijdens de reis vanuit Limburg wordt een tussenstop gemaakt op het station Zwijndrecht. Dat is de woonplaats van een andere fanatieke WLM-activist, John Abrossimow (1998). Abrossimow is samen met Smirnov aanwezig op een van de eerste WLM-acties, in augustus 2021 op de Dam in Amsterdam. Daarnaast zijn de heren een klein jaar later samen op een WLM-demonstratie in Hoorn en houden ze samen op hun demonstratie in Maastricht het spandoek vast. In de zomer van 2022 steekt Smirnov op een barbecue die WLM samen met de Dietse Volkspartij organiseert een Zuid-Afrikaanse vlag in de brand. Abrossimow kijkt toe. En in oktober 2022 zien we Abrossimow bij een gefilmde WLM-bokstraining in zijn woonplaats Zwijndrecht. In het promo-filmpje van deze training zien we hem met zijn bodycam sparren met een klein aantal geestverwanten.
Gezien het geringe aantal mensen dat actief is bij WLM, gecombineerd met de grote toewijding van Smirnov en Abrossimow, is het goed mogelijk dat zij ook betrokken waren bij de laserprojectie in Rotterdam.
“De ultieme eindstrijd”

WLM gaat voor niets minder dan “de overwinning.” Zodra die na het voeren van “de ultieme eindstrijd” wordt verklaard, laat WLM in hun handvest weten “zal het leven prachtig zijn als nooit tevoren.” Om dit doel te bereiken is WLM bereid langdurig te investeren in het opbouwen van een organisatie. Deze organisatie, die momenteel online vrij gestructureerd is en jaarlijks een aantal vastgestelde landelijke actiedagen heeft, zou in iedere regio hiërarchisch georganiseerde activisten moeten hebben “die autonoom en leiderloos kunnen opereren.” Het is niet moeilijk onderdeel te zijn van WLM. Als je aan sport doet en dit filmt, een paar racistische stickers plakt, of juist linkse stickers verwijderd dan hoor je er al bij. Dankzij dit laagdrempelige karakter boekt WLM enig succes in het laten verspreiden van racistische stickers. Tegelijkertijd is het goed zichtbaar dat zelfs het plakken van een sticker voor veel geïnteresseerden te veel moeite is.
Of de opbouw van WLM als organisatie doorzet is afhankelijk van veel factoren. Een daarvan is de maatschappelijke respons op hun acties. De brede afkeuring van de laseractie in Rotterdam en het daaropvolgende strafrechtelijke onderzoek zal voor een deel van de WLM-achterban afschrikkend werken. Het toejuichen van de laseractie door de jongerenafdeling van Forum voor Democratie en het instemmen met deze actie van Ongehoord Nederland-boegbeeld Raisa Blommestijn geeft de WLM-activisten echter moed. Ook de houding van Leefbaar Rotterdam, die als enige partij van de gemeenteraad weigerde een verklaring die de actie van WLM afwijst te ondertekenen, zal WLM als een hart onder riem interpreteren.
Het is opvallend dat FvD, Blommestijn en Leefbaar Rotterdam niet terug zijn gekomen op hun standpunten ten opzichte van de laseractie. Ook niet nadat het nazistische en antisemitische karakter van WLM uitgebreid in beeld was gekomen.
Naast deze ondersteuning vanuit FvD en Blommestijn, is er ook sprake van contacten en samenwerking met andere extreemrechtse groepen.
Er is in ieder geval sprake van nauwe contacten met andere extreemrechtse groepen uit Zuid-Limburg als Patriottische Jeugd Parkstad en Volksverzet. Maar er werd ook samen gebarbecued met de Dietse Volkspartij en contact gezocht en gevonden met Voorpost Nederland.
Waar andere extreemrechtse organisaties die in coronatijd op internet ontstaan zijn inmiddels weer zijn verdwenen of uitsluitend digitaal actief zijn, lijkt WLM de overstap naar de offlinewereld definitief gemaakt te hebben. Met het laagdrempelige karakter (stickers plakken) gecombineerd met het schokeffect van de Erasmusbrug-projectie is er vooralsnog een actieve kern, een redelijk constante aanhang en interesse en respect vanuit andere extreemrechtse organisaties zichtbaar.
Aanvulling 25 februari 2023
Op vrijdag 24 februari zijn Daniel Smirnov en John Abrossimow door de politie gearresteerd. Zie de links onderaan deze pagina en zie deze twitter-link.