Samenvatting Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland 44

Voorstelbaarheid rechts-terrorisme
Hoewel jihadisme de bepalende dreigingsrichting is voor Nederland, zijn nieuwe aanslagen uit rechts-terroristische hoek eveneens voorstelbaar, mede gelet op de stroom van haat jegens moslims en asielzoekers die vooral op het internet waarneembaar is. Er zijn echter geen aanwijzingen voor nieuwe aanslagen uit deze hoek. De afgelopen DTN-periode werden voor het eerst in de Nederlandse rechtsgeschiedenis personen met een rechts-extremistische achtergrond voor terrorisme veroordeeld. In februari 2016 werd door hen een brandbom gegooid naar een moskee in Enschede. De voorstelbare dreiging uit deze hoek komt hoofdzakelijk van gewelddadige eenlingen of kleine, snel geradicaliseerde groepjes.

(…)

Rechts -terrorisme en links-terrorisme
Diverse westerse landen hebben te kampen met een significante dreiging vanuit rechts-terroristische hoek. Hierbij zijn asielzoekers, moslims en joden de meest gekozen doelwitten. De aanslag op een islamitisch cultureel centrum in Quebec in januari 2017 door een 27-jarige man kostte aan zes personen het leven. De aanslag in Canada illustreert dat ernstige geweldsdreiging vanuit rechts-terroristische hoek vooral komt van (ongekende) gewelddadige eenlingen. Binnen het rechts-terrorisme is een aanslag door een eenling een klassieke modus operandi die vooral in de VS actief wordt aangemoedigd.

(…)

5. Extremisme, radicalisering en polarisatie
Extreemrechts (activisme, binnen de wet) en rechts-extremisme (buitenwettelijk)
De laatste jaren zijn de pijlen van extreemrechtse en rechts-extremistische groepen en personen in Nederland vooral gericht op de islam en moslims, asielzoekers en ideologische
tegenstanders. Deze focus wordt in belangrijke mate bepaald door de toename van het aantal asielzoekers in 2015 en de structurele terroristische dreiging van jihadisten. Gelet op de stroom van haat tegen moslims en asielzoekers die vooral op het internet waarneembaar is, blijft er een omvangrijke voedingsbodem bestaan voor potentieel nieuw geweld door eenlingen of door kleine, snel geradicaliseerde groepjes zoals de groep die een aanslag pleegde op een moskee in Enschede (februari 2016).
In aanloop naar de Sinterklaasintocht in Maassluis op 12 november 2016 was er informatie dat rechts-extremisten de gewelddadige confrontatie wilden zoeken met extreemlinkse en anti-Zwarte Piet actievoerders. Opvallend is tevens de oprichting van de xenofoob-nationalistische groepering Erkenbrand. Deze groepering tracht mee te liften op het succes van de alt-right beweging in de Verenigde Staten. Voor het eerst in decennia is daarmee in Nederland een extreemrechtse groepering actief waarvan een groot aantal sympathisanten hoger opgeleid is. In sommige gevallen lijkt de dreiging uit deze hoek soms groter dan die daadwerkelijk is. De eerder aangekondigde burgerwachten zoals die van Soldiers of Odin of DSDA zijn niet tot nauwelijks actief in de openbare ruimte. Wel zijn zij op het internet actief aanwezig, waar diverse personen openlijk instemmen met hun denkbeelden.

(…)

Polarisatie
De verkiezingsperiode is zonder grote incidenten verlopen. Deze periode was op voorhand risicovol omdat er, bovenop het gepolariseerde klimaat, sprake kon zijn van verhit publiek en politiek debat waarbij het gevoel kan ontstaan dat gewelddadige actie vereist is om een gepercipieerd gevaar te stoppen. Dit laatste heeft zich niet voorgedaan in de verkiezingsperiode. Veel van de heftige debatten in Nederland centreren zich rondom de islam, Turkije, de Europese Unie en de nieuw aangetreden Amerikaanse regering.
In aanloop naar de verkiezingen in Nederland viel in de afgelopen DTN-periode kritiek op de uitspraak in de rechtszaak tegen PVV-voorman Wilders op. Wilders werd in december 2016 schuldig bevonden aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. De uitspraak leidde op sociale media tot felle debatten tussen voor- en tegenstanders van de
veroordeling. Het op voorhand uitsluiten van partijen als mogelijke regeringscoalitiepartner, leidde in aanloop naar de verkiezingen eveneens tot veel debat tussen voor- en tegenstanders. Tegenstanders beschouwen deze uitsluiting als ondemocratisch. Een andere trend is de populariteit van populistische partijen in verschillende westerse landen die zeer kritisch staan tegenover de islam en migranten. Het al genoemde inreisverbod van de nieuwe Amerikaanse regering was aanleiding voor demonstraties, onrust en angstgevoelens onder verschillende groepen Nederlanders, onder wie moslims. Gewelddadige incidenten met mogelijk een anti-moslimmotief bij moskeeën en islamitische scholen
voeden deze onrust verder.