Extreemrechtse burgerwacht
Deze week werd bekend dat in mei een extreemrechtse terreurverdachte is gearresteerd. Een 43-jarige man uit Gelderland zou een aanslag op moslims hebben voorbereid. Wie is deze man? Bij welke organisaties was hij actief? En is de terreurdreiging uit extreemrechtse hoek serieus te nemen? ‘Bom schematische tekening’, ‘loop uitboren’ en ‘hitman’. Zomaar een aantal zoekopdrachten… Lees verder
Op 24 september 2015 twittert Geert Wilders voor het eerst een om in verzet te komen tegen de komst van vluchtelingen: ‘Geen azc! Geen azc! #kominverzet’. Twee weken later bestormt een groep gemaskerde mannen een vluchtelingenopvang in Woerden met vuurwerk. Eind van diezelfde maand breekt de pleuris uit in Steenbergen, een dorp op de grens… Lees verder
Geheime dienst AIVD is bezorgd over de opleving van rechts-extremistische clubs in Nederland. Zo’n groep is ‘United We Stand’ uit Oost-Groningen.
De Amerikaans-Nederlandse freelancejournalist Kevin P. Roberson (32) heeft dinsdagochtend aangifte gedaan van mishandeling. Hij werd afgelopen zaterdag door een man aangevallen tijdens een anti-Zwarte Piet-demonstratie bij de Jaarbeurs in Utrecht, waar het Zapp Sinterklaasfeest plaatsvond.
Tientallen mensen protesteerden vandaag tegen het asielzoekerscentrum in de Groningse plaats Oude Pekela. Ze zijn boos, want asielzoekers vallen de lokale inwoners lastig. Bovendien worden ze voorgetrokken door de gemeente. ‘Als zij gaan pinnen, komen er wél flappen uit de automaat.’
De man die afgelopen weekend gewond werd aangetroffen in het centrum van Winschoten is niet mishandeld door leden van de groep Soldiers of Odin. Dat laten de politie, het Openbaar Ministerie en de gemeente Oldambt weten in een gezamenlijke verklaring.
D66 in het Limburgs Parlement maakt zich grote zorgen over de burgerwachtbeweging Soldiers of Odin die ook in Zuid-Limburg actief zou zijn.
PvdA-Kamerlid Marcouch heeft Kamervragen gesteld over de actie van Soldiers of Odin dit weekend in Winschoten. Hij vindt dat zulk gedrag niet in Nederland past en noemt de werkwijze van de groep walgelijk. “Het kan niet zo zijn dat deze mensen voor eigen rechter gaan spelen.”
De groep Soldiers of Odin (SOO) heeft naar eigen zeggen afgelopen zondag in Groningen een criminele asielzoeker overgedragen aan de politie. De man heeft volgens de burgerwachtbeweging vrouwen in Winschoten lastiggevallen. De politie vond op de plek van de melding een man die in elkaar was geslagen.
Interview met woordvoerder Onderzoeksgroep Kafka, vanaf 8.40 minuut.
De zeer omstreden Scandinavische burgerwacht Soldiers of Odin heeft in Nederland voet aan de grond gezet. De beweging, die zegt te jagen op asielzoekers die criminele feiten plegen, liet zich dit weekend gelden in Winschoten. PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch stelt Kamervragen over de organisatie.
De Soldiers of Odin (SOO) bestaat uit enkele tientallen leden in Nederland. Dat schat de antifacistische onderzoeksgroep Kafka in. ‘Hoeveel Groningers dat zijn, is voor mij nog onduidelijk’, zegt Jaap van Beek van Kafka.
Burgerwachtbeweging Soldiers of Odin is ook in Zuid-Limburg actief. De groep staat erom bekend te jagen op criminele asielzoekers.
Soldiers of Odin staat sinds dit weekend volop in de belangstelling. Zondag droeg de groep naar eigen zeggen een asielzoeker over aan de politie. Hij zou vrouwen hebben lastig gevallen. Wie zijn de Nederlandse ‘Soldaten van Odin’?
Sinds kort is het omstreden Soldiers of Odin actief in Nederland. Deze ‘burgerwacht’ uit extreem-rechtse hoek zegt zich in te zetten voor een veiligere omgeving en kwam afgelopen weekend in Winschoten al in actie.
De van oorsprong Finse burgerwacht jaagt op ‘criminele vluchtelingen’ en wil zo het ‘veiligheidsgevoel op straat verhogen door in te grijpen in dreigende situaties en deze vervolgens bij de politie te melden’.
De Soldiers of Odin (SOO) is een geweldloze organisatie, die niet extreemrechts is en gewoon als burgerwacht te werk gaat. Dat zegt Ronald Kiewiet, voorman van de Groningse afdeling van de SOO tegen RTV Noord.
Voorman Ronald Kiewiet van de Groningse afdeling van Soldiers of Odin, een zelfbenoemde burgerwacht, ontkent dat hij neonazi is. De onderzoeksgroep Kafka beschuldigt hem daar juist wel van.
De antifascistische onderzoekers van Kafka volgen de Soldiers of Odin (SOO) sinds februari, toen de burgerwacht in Nederland werd opgericht. Volgens Jaap van Beek komen bijna alle leden uit de neonazistische hoek.
Volgens de in Kerkrade wonende leider en oprichter van Soldiers of Odin Netherlands is zijn club juist tegen geweld. Daarmee reageert hij op de negatieve publiciteit die is ontstaan rond de burgerwachtbeweging. „Ik heb de Nederlandse afdeling in februari dit jaar opgericht om iets goeds te doen”, zegt Ragnor, wat zijn bijnaam is. „Naast Limburg zijn er inmiddels chapters in nog zes provincies. Met in totaal zo’n 100 leden, waarvan 25 in Kerkrade”, zegt hij.
Een beweging van burgers met een nationalistische ondertoon, die het recht in eigen hand neemt. Een beknopte karakterschets van de Soldiers of Odin (SOO), in de praktijk gebracht afgelopen weekend in Winschoten. De burgerwachtbeweging is ook in Zuid-Limburg actief. Wie of wat is SOO eigenlijk?
Leden van burgerwachtbeweging Soldiers of Odin zijn niet betrokken geweest bij incidenten of misstanden in de gemeente Kerkrade.
Burgerwachtbeweging Soldiers of Odin is ook in Zuid-Limburg actief. De groep staat erom bekend te jagen op criminele asielzoekers.
Een club die zichzelf de ‘Soldiers of Odin’ noemt, heeft afgelopen weekend een asielzoeker uit Pekela aan de politie overgedragen, omdat hij vrouwen in het centrum van Winschoten zou hebben lastiggevallen. Dat schrijven ze op hun Facebookpagina.
De snel groeiende Scandinavische burgerwacht Soldiers of Odin heeft nu ook in Nederland een afdeling geopend. De groep die jaagt op asielzoekers die criminele feiten plegen liet zich dit weekend gelden in Winschoten.
Soldiers of Odin, een uit Finland overgewaaide burgerwacht met extreem-rechtse sympathisanten, heeft voor het eerst in Nederland opgetreden. De organisatie zegt een asielzoeker uit Winschoten, die vrouwen zou lastigvallen, aan de politie te hebben uitgeleverd.
Burgerwacht “Soldiers of Odin” (SOO) mishandelde mogelijk een van het lastig vallen van vrouwen verdachte asielzoeker, een bewoner van het asielzoekerscentrum in Oude Pekela. De politie maakt geen melding van een onderzoek naar mogelijke mishandeling.
De PvdA in de Tweede Kamer stelt Kamervragen over het optreden van de groep ‘Soldiers of Odin’, in Winschoten. Kamerleden Tjeerd van Dekken en Ahmed Marcouch stellen de vragen aan de ministers van Veiligheid en Justitie en Binnenlandse Zaken.
De groep Soldiers of Odin (SOO) heeft naar eigen zeggen afgelopen zondag in Groningen een criminele asielzoeker overgedragen aan de politie. De man heeft volgens de burgerwachtbeweging vrouwen in Winschoten lastiggevallen. De politie vond op de plek van de melding een man die in elkaar was geslagen.
‘Na een klopjacht van een uur’ heeft burgerwacht Soldiers of Odin zondag in Winschoten een mishandelde man ‘overgedragen’ aan de politie. Het zou gaan om een asielzoeker die in Winschoten vrouwen lastig viel.
Op zondagmiddag is er een Sinterklaasintocht in Utrecht. Een Afro-Amerikaanse journalist wordt hier belaagd en schrijft: “Leden van Soldiers of Odin en Pegida zijn aanwezig bij de intocht in Utrecht. Een van hen heeft mijn camera kapot gemaakt. Hij is hierna aangehouden door de politie. Ik ben onderweg naar het bureau om aangifte te doen“. De journalist zegt ook leden van Identitair Verzet en de NVU van de aanval te verdenken. Op een video wordt Dennis de Vries herkend, die inderdaad betrokkenheid heeft (gehad) bij al deze clubs. Het is onduidelijk of hij iets met de vernieling te maken heeft.
Een krant maakt melding van een pamflet van de Soldiers of Odin die deze week in Pijnacker is verspreid.
De neonazigroep KNN organiseert een korte manifestatie in Oude Pekela onder het motto “Gemeente Pekela is het zat!“. Dit is een actie tegen “het wangedrag van inwoners van het AZC”. Ze geven voorbeelden van diefstal, aanranding en bijten door een asielzoeker. Er komen veertig mensen opdagen maar daarvan is slechts een enkeling uit Oude Pekela afkomstig. De KNN schrijft dat ze rond de tachtig handtekeningen heeft kunnen verzamelen. Die wil de KNN aan de lokale politiek presenteren. Andere neonazigroepen roepen hun achterban ook op om hier heen te komen. Dit zijn De Nationalist uit Ravenstein en de Brass Knuckle Brotherhood. Marcel Flink spreekt het gezelschap toe. Ook de groep UWSH toont interesse in deze actie. Iemand draagt een Keltisch Kruisvlag in bloedvlagkleuren mee en er zijn spandoeken met teksten als “Vaderlandsliefde is geen racisme” en “Wees niet passief word actief!“. Een krant die over deze manifestatie schrijft meldt dat er een afdeling van Soldiers of Odin is opgericht in Oude Pekela. Op 23 september beslist de gemeente Pekela het aantal bewoners van het AZC snel te verminderen van 500 naar 200 personen. De aanleiding is de onrust rondom het AZC.
De PvdA stelt Kamervragen over de extreemrechtse burgerwacht Soldiers of Odin vanwege berichten over een jacht op een asielzoeker in Winschoten op 17 juli jongstleden. De Kamerleden vragen om informatie over deze groep. Ze vinden het ongehoord dat gangachtige bendes in uniform een straatpatrouille houden en burgers die zich, in hun ogen verkeerd gedragen, op gaan jagen. Ze vragen of Soldiers of Odin een asielzoeker heeft mishandeld.
Deze zondag komt er een melding binnen bij politie dat een man vrouwen lastigvalt in de binnenstad van Winschoten. Als ze er aankomen treffen ze een man aan die in elkaar is geslagen. De man is asielzoeker en hij zou opgejaagd zijn door de extreemrechtse burgerwacht van Soldiers of Odin. Hier is de neonazi Ronald Kiewiet bij als voorman van deze burgerwacht. Ze hebben een klopjacht van een uur op de asielzoeker gehouden, maar zouden niet verantwoordelijk zijn voor de mishandeling.
Bij een woning in Oss wordt een rustige demonstratie gehouden door ongeveer tweehonderd mensen. De woning zou bestemd zijn voor vier mannelijke vluchtelingen. Er ligt een spandoek voor het pand met de dreigende tekst “We Are Coming Soldiers of Odin”. Er waren al eerder flyers opgehangen in de wijk en er is een sociale mediapagina en een handtekeningenactie gestart tegen asielzoekers in de wijk. Op pamfletten die op de ramen van de woning zijn geplakt staat: “Eigen kinderen eerst”.
De afgelopen jaren heeft het extremistische landschap in Nederland zich sterk ontwikkeld. Waar in de publieke beeldvorming de nadruk lang heeft gelegen op het jihadisme, zijn de laatste jaren andere vormen van extremisme sterker op de voorgrond getreden. Sinds de uitbraak van de coronapandemie in 2019 zijn toenemende verharding en verdeeldheid van het maatschappelijke en politieke debat zichtbaar. Antioverheidssentimenten worden explicieter publiekelijk geuit, bijvoorbeeld in relatie tot het corona- en stikstofbeleid. Bovendien lijken meer mensen online te radicaliseren onder invloed van complotdenkers en/of radicaal- en extreemrechtse groeperingen.
Steeds openlijker
De afgelopen decennia heeft het online radicaal- en extreemrechtse landschap een vlucht genomen. Daarbij worden racistische en dehumaniserende uitingen niet enkel meer onder een pseudoniem in een hoekje van het internet gedaan op een webforum als Stormfront, maar steeds openlijker op sociale media gedeeld. Deze factsheet is opgesteld om meer inzicht te krijgen in deze online wereld en de betekenis voor de offline wereld. De online wereld vervult hierbij verschillende functies: rekruteren, aandacht genereren, mobiliseren, ideologie verspreiden, vinden van gelijkgestemden, ideologische rechtvaardiging, trollen en doxing, ondermijning van sociale cohesie en overheid en vermaak. Hoewel het online bereik van bekende fysieke (offline) radicaal- en extreemrechtse groepen relatief klein is en de geweldsdreiging al jaren gering is, is er wel een voortzetting zichtbaar van een eerder waargenomen ‘dreigcultuur’. Racistische en dehumaniserende berichten worden niet vanuit grote kanalen verspreid, maar eerder bottom-up door een netwerk van individuele gebruikers gedeeld. Deze toegenomen racistische commentaren en hate speech dragen bij aan verdere polarisatie en ondermijning van de sociale cohesie, met name wanneer het gaat om dehumanisering en het vergroten van de vijandigheid ten aanzien van groepen met een migratieachtergrond. Het online landschap is voortdurend in beweging. De informatie in de factsheet is een momentopname van september 2020. We actualiseren deze factsheet periodiek.
Dit rapport is een quickscan van de gemeente Arnhem naar extreemrechts. Dit onderzoek maakt
duidelijk in welke vormen extreemrechts zich al dan niet manifesteert in Arnhem (zowel online als
offline). Aanleiding voor dit onderzoek zijn twee recente ontwikkelingen die een reactie van extreemrechtse actoren teweeg hebben gebracht (en eventueel in de toekomst kunnen brengen): de aanhouding van een aantal terrorisme verdachten (2018) en het openen van een AZC (2016). Dit
onderzoek is een kwalitatief onderzoek met een deel literatuurstudie en een deel antropologisch
veldonderzoek. Belangrijk om hierbij te vermelden is dat dit geen diepgaand onderzoek naar dit
fenomeen is (verspreid over een langere onderzoeksperiode). Het is wel een eerste aanzet om inzicht te krijgen in welke extreemrechtse actoren aanwezig zijn in Arnhem en in welke mate zij actief zijn.
Voor u ligt de actualisering van de ‘factsheet extreemrechts in Nederlandse gemeentes’ uit oktober 2018, waarin een actueel beeld wordt geschetst van de in Nederland actieve extreemrechtse organisaties. Deze factsheet moet inzicht geven in de omvang, regionale spreiding, betekenis en betrokkenheid bij geweldsincidenten van de verschillende extreemrechtse organisaties in Nederland.
De samenstelling van de lijst met organisaties en de gepresenteerde feiten over deze organisaties zijn verzameld in het kader van het Monitorproject Racisme, Antisemitisme en Extreemrechts Geweld in Nederland.
De NCTV heeft over de rechts-extremistische geweldsdreiging gepubliceerd sinds de verschijning van het eerste Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland (DTN) in 2005. Hierbij wordt breed gekeken
naar alle dreigingsontwikkelingen die in potentie kunnen leiden tot terroristisch geweld. De geschiedenis, maar ook de actualiteit, toonden aan dat terroristisch geweld niet beperkt blijft tot
jihadisme. Ook in de Nationale Contraterrorisme Strategie 2016-2020 staat dat rechts-extremisme de bijzondere aandacht heeft van de NCTV.1 Het rechts-extremisme raakte niettemin in de
beeldvorming vaak ondergesneeuwd door het jihadisme. Dit is in belangrijke mate ook begrijpelijk omdat de jihadistische geweldsdreiging, in ieder geval in Nederland, het laatste decennium de
bepalende factor is geweest in het dreigingsbeeld terrorisme.
De NCTV publiceerde om deze reden de laatste jaren ook diverse fenomeenstudies op het vlak van jihadisme (bijvoorbeeld ‘Minderjarigen bij ISIS’ uit 2017). Nieuwe binnenlandse en buitenlandse gebeurtenissen en ontwikkelingen op het vlak van rechts-extremisme en rechts-terrorisme zorgen ervoor dat het fenomeen de laatste jaren aan relevantie heeft gewonnen voor het dreigingsbeeld.
Deze zesde rapportage antisemitisme, racisme en extreemrechts geweld in Nederland, doet verslag van deze feiten in het jaar 2016, en de ontwikkelingen ten opzichte van de jaren daarvoor. De rapportage is tot stand gekomen in opdracht van de Anne Frank Stichting. De Anne Frank Stichting beheert het Anne Frank Huis en brengt haar levensverhaal wereldwijd onder de aandacht ter bezinning op de gevaren van antisemitisme, racisme en discriminatie en het belang van vrijheid, gelijke rechten en democratie. De Stichting stelt zich onder meer ten doel voorlichting te geven en educatieve activiteiten te verzorgen over discriminatie en mensenrechten, ter bevordering van het goed functioneren
van een open, pluriforme, democratische samenleving. Een belangrijk doel van deze rapportage is input leveren voor de educatieve activiteiten van de Anne Frank Stichting. Verder dient het als periodieke rapportage aan de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en de Europese Unie (EU).
Voor u ligt de actualisering van de ‘factsheet extreemrechts in Nederlandse gemeentes’ uit maart 2017, waarin een actueel beeld wordt geschetst van de in Nederland actieve extreemrechtse organisaties. Deze factsheet moet inzicht geven in de omvang, regionale spreiding, betekenis en betrokkenheid bij geweldsincidenten van de verschillende extreemrechtse organisaties in Nederland. De samenstelling van de lijst met organisaties en de gepresenteerde feiten over deze organisaties zijn verzameld in het kader van het Monitorproject Racisme, Antisemitisme en Extreemrechts Geweld in Nederland.
Voorstelbaarheid rechts-terrorisme
Hoewel jihadisme de bepalende dreigingsrichting is voor Nederland, zijn nieuwe aanslagen uit rechts-terroristische hoek eveneens voorstelbaar, mede gelet op de stroom van haat jegens moslims en asielzoekers die vooral op het internet waarneembaar is. Er zijn echter geen aanwijzingen voor nieuwe aanslagen uit deze hoek. De afgelopen DTN-periode werden voor het eerst in de Nederlandse rechtsgeschiedenis personen met een rechts-extremistische achtergrond voor terrorisme veroordeeld. In februari 2016 werd door hen een brandbom gegooid naar een moskee in Enschede. De voorstelbare dreiging uit deze hoek komt hoofdzakelijk van gewelddadige eenlingen of kleine, snel geradicaliseerde groepjes.
(…)
Rechts -terrorisme en links-terrorisme
Diverse westerse landen hebben te kampen met een significante dreiging vanuit rechts-terroristische hoek. Hierbij zijn asielzoekers, moslims en joden de meest gekozen doelwitten. De aanslag op een islamitisch cultureel centrum in Quebec in januari 2017 door een 27-jarige man kostte aan zes personen het leven. De aanslag in Canada illustreert dat ernstige geweldsdreiging vanuit rechts-terroristische hoek vooral komt van (ongekende) gewelddadige eenlingen. Binnen het rechts-terrorisme is een aanslag door een eenling een klassieke modus operandi die vooral in de VS actief wordt aangemoedigd.
(…)
5. Extremisme, radicalisering en polarisatie
Extreemrechts (activisme, binnen de wet) en rechts-extremisme (buitenwettelijk)
De laatste jaren zijn de pijlen van extreemrechtse en rechts-extremistische groepen en personen in Nederland vooral gericht op de islam en moslims, asielzoekers en ideologische
tegenstanders. Deze focus wordt in belangrijke mate bepaald door de toename van het aantal asielzoekers in 2015 en de structurele terroristische dreiging van jihadisten. Gelet op de stroom van haat tegen moslims en asielzoekers die vooral op het internet waarneembaar is, blijft er een omvangrijke voedingsbodem bestaan voor potentieel nieuw geweld door eenlingen of door kleine, snel geradicaliseerde groepjes zoals de groep die een aanslag pleegde op een moskee in Enschede (februari 2016).
In aanloop naar de Sinterklaasintocht in Maassluis op 12 november 2016 was er informatie dat rechts-extremisten de gewelddadige confrontatie wilden zoeken met extreemlinkse en anti-Zwarte Piet actievoerders. Opvallend is tevens de oprichting van de xenofoob-nationalistische groepering Erkenbrand. Deze groepering tracht mee te liften op het succes van de alt-right beweging in de Verenigde Staten. Voor het eerst in decennia is daarmee in Nederland een extreemrechtse groepering actief waarvan een groot aantal sympathisanten hoger opgeleid is. In sommige gevallen lijkt de dreiging uit deze hoek soms groter dan die daadwerkelijk is. De eerder aangekondigde burgerwachten zoals die van Soldiers of Odin of DSDA zijn niet tot nauwelijks actief in de openbare ruimte. Wel zijn zij op het internet actief aanwezig, waar diverse personen openlijk instemmen met hun denkbeelden.
(…)
Polarisatie
De verkiezingsperiode is zonder grote incidenten verlopen. Deze periode was op voorhand risicovol omdat er, bovenop het gepolariseerde klimaat, sprake kon zijn van verhit publiek en politiek debat waarbij het gevoel kan ontstaan dat gewelddadige actie vereist is om een gepercipieerd gevaar te stoppen. Dit laatste heeft zich niet voorgedaan in de verkiezingsperiode. Veel van de heftige debatten in Nederland centreren zich rondom de islam, Turkije, de Europese Unie en de nieuw aangetreden Amerikaanse regering.
In aanloop naar de verkiezingen in Nederland viel in de afgelopen DTN-periode kritiek op de uitspraak in de rechtszaak tegen PVV-voorman Wilders op. Wilders werd in december 2016 schuldig bevonden aan groepsbelediging en het aanzetten tot discriminatie. De uitspraak leidde op sociale media tot felle debatten tussen voor- en tegenstanders van de
veroordeling. Het op voorhand uitsluiten van partijen als mogelijke regeringscoalitiepartner, leidde in aanloop naar de verkiezingen eveneens tot veel debat tussen voor- en tegenstanders. Tegenstanders beschouwen deze uitsluiting als ondemocratisch. Een andere trend is de populariteit van populistische partijen in verschillende westerse landen die zeer kritisch staan tegenover de islam en migranten. Het al genoemde inreisverbod van de nieuwe Amerikaanse regering was aanleiding voor demonstraties, onrust en angstgevoelens onder verschillende groepen Nederlanders, onder wie moslims. Gewelddadige incidenten met mogelijk een anti-moslimmotief bij moskeeën en islamitische scholen
voeden deze onrust verder.
Uitkomsten van onderzoek laten steeds opnieuw in vele varianten en toonaarden zien dat de islam en moslims in Nederland maar moeilijk geaccepteerd worden. Dat komt onder meer naar voren in de resultaten van onderzoek naar discriminatie-ervaringen van Turks-Nederlandse en Marokkaans-Nederlandse jongeren en in de uitkomsten van onderzoek naar de mate van acceptatie van moslims. Veel jonge mensen van Turkse of Marokkaanse achtergrond hebben het gevoel niet bij de Nederlandse samenleving te horen. Ze voelen zich buitengesloten en afgewezen. Ze worden niet gezien als individuen, maar als Turken, Marokkanen of moslims d.w.z. als een afwijkende groep. Ze voelen zich anders behandeld op
vele terreinen van het dagelijks leven. Ze voelen zich vertekend weergegeven in de pers. Veel jonge mannen hebben te maken met etnische profilering door de politie. Zij noemen het ongunstige klimaat ten opzichte van etnische minderheden als de voornaamste reden waarom ze zich steeds meer identificeren met hun gemeenschap van herkomst en met hun geloof. Bij elkaar genomen geven de resultaten van de studie waarin dit naar voren komt een duidelijke indicatie dat ervaringen van discriminatie een rode draad vormen in het leven van deze jongeren. Eén zo’n vorm van discriminatie is islamofobie. Islamofobie manifesteert zich op verschillende terreinen en in veel sectoren van de samenleving, in ronduit gewelddadige praktijken en in gewone intermenselijke communicatie.
Voor u ligt de eerste actualisering van de ‘factsheet extreemrechts in Nederlandse gemeentes’, waarin een actueel beeld wordt geschetst van de in Nederland actieve extreemrechtse organisaties. Deze factsheet moet inzicht geven in de omvang, regionale spreiding, betekenis en betrok- kenheid bij geweldsincidenten van de verschillende extreemrechtse organisaties in Nederland. De samenstelling van de lijst met organisaties en de gepresenteerde feiten over deze organisaties zijn verza- meld in het kader van het Monitorproject Racisme, Antisemitisme en Extreemrechts Geweld in Nederland . De keuze om bepaalde organisaties wel en niet op te nemen volgt de defnitie en afbakening die binnen dat project wordt gehanteerd. Deze factsheet is in opdracht van de Expertise-unit Sociale Stabiliteit (ESS) van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geschreven. De verant- woordelijkheid voor de inhoud ligt bij de auteur.
Ook bleek opnieuw dat rechtsextremistische ideologie als inspiratie kan dienen. De terrorist die in München 9 mensen doodde, handelde naar voorbeeld van de Noorse extreemrechtse terrorist Anders Breivik.
(…)
In het huidige gepolariseerde klimaat rond de themas islam, asiel, integratie, Europa en Turkije bestaat er daarnaast een kans op gewelddadige incidenten van extreemrechts en extreemlinks. In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in maart 2017 is hogere polarisatie voorstelbaar in Nederland. In campagnetijd is er ook meer dan anders het risico van een mogelijke gewelddaad door een eenling.
(…)
De aanslag in München in juli 2016 laat zien dat ook rechtsextremistisch gedachte goed individuele aanslagplegers kan inspireren. In Nederland is het afgelopen jaar een opleving te zien van extreemrechtse denkbeelden, mede door het gepolariseerde debat over onder meer islam en asielzoekers. Extreemrechts geïnspireerde gewelddaden, zoals eerder dit jaar in Enschede, blijven daarmee in Nederland voorstelbaar.
(…)
Daarnaast kunnen er meer aanslagen worden gepleegd door individuen die als lone actor dan wel met enige logistieke steun van ISIS-leden handelen. ISIS slaagt erin met minimale inspanning maximaal geweld en angst in Europa te veroorzaken. Het ´merk ´ ISIS profiteert daarbij zelfs van niet-jihadistische aanslagen. De aanslag in München in juli 2016 werd door een rechtsextremist gepleegd. Het publiek vatte de aanslag aanvankelijk op als het zoveelste jihadistisch geïnspireerde geweldsincident
(…)
Extreemrechts en rechts-extremisme
Door het teruglopen van het aantal asielzoekers krijgt extreemrechts in Nederland minder gelegenheid voor actie. Ernstige gewelddadige gebeurtenissen van rechtsextremistische signatuur – zoals de brandbomaanslag in februari 2016 op een moskee in Enschede – hebben de afgelopen periode niet plaatsgevonden. Wel vonden er nog steeds bekladdingen en vernielingen plaats bij asielzoekerscentra en bij huizen van statushouders. Het teruglopen van actie betekent echter niet dat de afkeer van vluchtelingen en moslims daadwerkelijk is verdwenen in Nederland, integendeel. De haat tegen de islam, vluchtelingen en de Nederlandse politiek is nog steeds volop zichtbaar, vooral op het internet. Ook in real life sprongen sommige acties in het oog. In het vorige DTN werd al geschreven over de oprichting van burgerwachten met een extreemrechtse achtergrond. De afgelopen periode werd ook de Nederlandse versie van Soldiers of Odin opgericht. Leden van deze zogenoemde burgerwacht maakten in juli 2016 jacht op een vluchteling die in Winschoten vrouwen lastig zou hebben gevallen. Extreemrechts gemotiveerde ernstige geweldsdreiging kan vooral komen uit de hoek van ongekende gewelddadige eenlingen, zoals bleek bij de terroristische aanslag in München in juli door een volger van Anders Breivik. In tijden van heftige polarisatie in de maatschappij kunnen gewelddadige eenlingen zich gesterkt voelen om een (terroristische) geweldsdaad te begaan.
(…)
Hoewel confrontatiegeweld niet de ernstige vormen kent als in Duitsland zien we dit fenomeen het laatste jaar ook weer meer in Nederland. Hierbij speelt vooral extreemlinks een actieve rol. De focus lag het afgelopen jaar op het verstoren en onmogelijk maken van demonstraties van de anti-islamgroep Pegida Nederland, waar vaak rechts-extremisten op af komen. Links-extremisten pogen bij deze tegendemonstraties geweld uit te lokken en schromen de inzet van vuurwerk of rookbommen niet.