Vijftien jaar gelden was het nieuw, flitsend en modern. Inmiddels beginnen ze tot de rafelranden van het internet te behoren: webfora. Digitale discussieplekken die meestal worden gekenmerkt door een bepaald thema of een bepaald type gebruiker. Inmiddels is die discussiefunctie in veel gevallen vervangen door nieuwe communicatievormen op internet, vooral door sociale media, door nieuwssites met reactiemogelijkheid en door weblogs. Maar er zijn nog steeds webfora actief, ook extreemrechtse, die vaak bevolkt worden door verschillende groepen PVV-aanhangers. En zo chaotisch als die fora vaak zijn, ze laten mooi zien waar het bij extreemrechts populisme in de kern om draait.
Ondanks het wat verouderde concept van webfora is het ontegenzeggelijk een bruisende boel bij de digitale PVV-aanhang. Ze houden zich op deze fora – kort samengevat – vooral bezig met het bijzonder vrij uiten van hun eigen mening. Bijzonder vrij en bijzonder luidruchtig. Maar vooral ook zonder verder ook nog naar elkaar of naar iemand anders te luisteren. En dat levert interessante taferelen op. Over veel is men het meestal wel eens (Wilders, moslims, linkse politiek). Daar hoeft dan ook niet echt over gediscussieerd te worden en worden forumberichten vooral met veel instemming en gejuich begroet. Maar zo nu en dan gaan de meningen uiteen en levert dat bij tijd en wijle ware digitale slachtvelden op. Want zoals bekend draait het bij extreemrechtse pleiters voor de vrijheid van meningsuiting vooral om de eigen vrije mening en vooral niet om die van anderen. Als het tijdens zo’n digitale slag op een pro-PVV-forum uit de hand loopt eindigt dat meestal op dezelfde voorspelbare manier. De beheerder van het forum blokkeert of verwijdert één of meerdere gebruikers. Die zijn vervolgens boos omdat hun Vrijheid van Meningsuiting niet gerespecteerd wordt. En wat doen die vervolgens? Die beginnen een nieuw forum waarop zij vervolgens weer heel hard en duidelijk hun eigen mening kunnen uiten. Totdat ze daar geconfronteerd worden met hen onwelgevallige meningen. Daar komt ruzie uit voort en dat levert weer blokkades en royementen op. Waaruit weer een nieuw forum voortkomt. Enzovoorts en zo verder. We nemen drie van dergelijke fora wat verder onder de loep: Het Pim Fortuyn Forum, het Forum voor de Vrijheid en het Forum voor Realisten/Noordland.
Het Pim Fortuyn Forum
Het Pim Fortuyn Forum is het oudste van deze drie fora. Eigenaar en beheerder van het forum, Arnold van der Veen Meerstadt, was een vroege Fortuyn-aanhanger en schopte het in 2004 tot regionaal aanspreekpunt voor de LPF. Het Pim Fortuyn-forum werd eind 2001 opgericht, Pim Fortuyn was net flink in opkomst, maar had nog geen eigen partij, zat op dat moment nog bij Leefbaar Nederland (1). Van der Veen Meerstadt was vrijwel vanaf het begin betrokken bij het forum en werd na enige tijd ook hoofdverantwoordelijke. Omdat hij dit forum de eerste jaren van het bestaan nauwelijks modereerde op extremistische uitingen, kwam het vol te staan met discriminerende en racistische berichten. Dat leverde hem uiteindelijk een justitieel probleem op. Hij werd gehoord door de politie naar aanleiding van een aantal racistische berichten. Uiteindelijk kon hij nipt aan vervolging ontkomen. Consequentie was wel dat hij daarna de moderatieteugels flink heeft aangetrokken. Al te extreemrechtse berichtenplaatsers werden vanaf dat moment aangepakt.
Behalve deze extremistische boodschappen werd het Pim Fortuyn Forum regelmatig geteisterd door flinke ruzies, met de daarbij behorende schorsingen en verbanningen. Die ruzies werden er met het strengere moderatiebeleid bepaald niet minder om. Deze twee ontwikkelingen leidden er uiteindelijk toe dat een deel van de berichtenplaatsers op het Pim Fortuyn Forum vond dat ze daar te weinig ruimte kregen voor hun eigen vrije mening, omdat zij steeds gekapitteld werden door het moderatiebeleid van de beheerder. Het ging hier vooral om het extreemrechtse deel van het Forum, waarvan de berichtenplaatsers vooral opvielen door racistische berichten en veel geschreeuw. Zij splitsten zich in februari 2007 af om een nieuw forum te beginnen: Het Forum voor de Vrijheid.
Het Forum voor de Vrijheid
Precies één jaar na de oprichting van de Partij voor de Vrijheid neemt deze van het Fortuyn-forum vertrokken groep Wilders-aanhangers het initiatief om het Forum voor de Vrijheid op te richten. Dit gebeurt onder leiding van Paul Kramer uit Arnhem. Kamer was op het Fortuyn-forum actief onder het pseudoniem ‘Paul Kersey’. Kramer viel in 2005 op, toen hij na de grove moord op een linkse activist uit Nijmegen op het Fortuyn-forum meerdere keren opriep om veel meer linkse activisten dood te schieten. (2)
Klaarblijkelijk is er ten tijde van de oprichting van het Forum voor de Vrijheid contact geweest met de PVV-fractie, want één van de oprichters meldt: ‘Wel wilde Fleur (Agema, noot Kafka) dat we duidelijk maakte dat wij dit op eigen initiatief gestart waren en zij daar geen inspraak of verantwoording in hadden. En dit heb ik ook bevestigt.’
Paul Kramer is tot op de dag van vandaag eigenaar en beheerder van het Forum voor de Vrijheid, al had het in 2010 weinig gescheeld of hij was ermee opgehouden. Na wat gedoe over dreigende rekeningen om copyrightschendingen en haperende software wilde Kramer het bijltje erbij neergooien. Op de achtergrond speelde daar ook een fikse ruzie mee. Kramer was namelijk flink teleurgesteld in de PVV-gedoogconstructie rond het kabinet-Rutte. En daar waren veel Wilders-aanhangers op het forum het niet mee eens. Daarom kreeg Kramer een aantal keer de volle laag. Maar na enige keren het forum van het internet te hebben gehaald en weer teruggebracht te hebben pakte hij het forum uiteindelijk toch weer op. Inmiddels was er op het forum – het wordt voorspelbaar – door al dit gedoe goed de pleuris uitgebroken en had een aantal deelnemers een forum-ban gekregen. En die begonnen vervolgens het Forum voor Realisten. Maar daar komen we zo op terug.
Een jaar na deze gebeurtenissen, in 2011, pleegde Anders Breivik zijn bomaanslag en massamoord op het Noorse eiland Utoya. Op het Forum voor de Vrijheid blijken een aantal Breivik-supporters rond te lopen. Amsterdammer Fred Renkema plaatste bijvoorbeeld (onder het pseudoniem ‘Niehielist’) een bericht: ‘In dat geval is de aanslag het enig juiste antwoord op een totalitaire linkse staat waar rechtse mensen monddood worden gemaakt.’Als je geen debat meer kan voeren met woorden dan maar met bommen. Hulde aan de aanslagpleger. By th way, ( voor de AIVD en Kafka, die ook meelezen) ik heb geen plannen voor een aanslag. Daar heb ik de balllen niet voor.’ Daarmee werd het Forum voor de Vrijheid korte tijd onderwerp van veel media-aandacht. Maar dat maakte uiteindelijk niet veel uit. De tekst is tot op dit moment gewoon te lezen op het forum.
Noordland / Forum voor Realisten
Zoals in de vorige paragraaf al geschreven werd door enkele van het Forum voor de Vrijheid verdreven en verdwenen PVV-aanhangers een nieuw forum opgericht: Het Forum voor Realisten. En daar werd het echt interessant. Want hier werd het moderatiebeleid niet ingegeven door gematigdheid, maar werden juist personen met een iets ‘gematigdere’ extreemrechtse mening verwijderd. Twee belangrijke figuren op dat forum werden Jan Peter Mante uit Zeist (oprichter van het forum, onder pseudoniem JPM) und Olaf Boss (1968) und Olaf Boss (pseudoniem “King George”) (3). Olaf Baas had zich op het Forum voor de Vrijheid al laten kennen als iemand met zeer extreme uitspraken. Zo schreef hij in 2010: ‘Moslims zijn schapenmoordenaars. Oog om oog tand om tand maar eens een keer? Een Moslimpje de keel doorsnijden? Ik zeg: Doen!’
Maar dat was niet alles. Het Forum voor Realisten, dat na een korte machtsstrijd met royementen over en weer werd omgedoopt in ‘Noordland’, ontwikkelde zich tot een hangplek van zeer extremistische Wilders-aanhangers, maar vooral ook van antisemieten en Holocaustontkenners. Verbazingwekkend genoeg bleef Olaf Baas, een groot Wilders-fan, maar ook een Israël-supporter daar aanvankelijk ook actief, zonder tegen al het antisemitisme en alle Holocaust-ontekenningen te ageren. Maar uiteindelijk, na een aantal digitale verhuizingen is het Noordland-forum inmiddels alleen nog maar toegankelijk voor een harde kern van Jodenhaters. Van King George/Olaf Baas is, na aanvankelijke enthousiaste deelname, inmiddels geen spoor meer terug te vinden.
In het klein
Na dit korte overzicht willen we nog een keer inzoomen vanaf het forum-niveau naar een individuele gebruiker. Geen opvallende of cruciale gebruiker. Maar juist eentje die eigenlijk zo’n beetje in de middenmoot zit. Een gebruiker die vanuit deze middenmoot erg mooi de inhoudelijke ontwikkeling van deze fora laat zien. Want afgezien van alle ruzies en scheuringen worden er natuurlijk ook allerlei politieke statements geplaatst op deze fora. Het gaat hier om ‘Mercator’, pseudoniem van Christiaan Wouters, een in Heerlen woonachtige Belg en PVV-aanhanger. Wouters speelde binnen deze fora geen grote rol van betekenis. Hij is een soulmate van King George/Olaf Baas en was net als hij actief op het Forum voor de Vrijheid als op het Realisten-forum. Op die fora praat hij in grote lijnen mee met de goegemeente: haat tegen moslims, haat tegen links en af en toe springt hij, zoals veel andere forum-leden ook doen, eens flink uit de band. Zo wordt er in een discussiedraad bediscussieerd of de Partij voor de Vrijheid niet zou moeten pleiten voor een vrijer vuurwapenbezit. Om zijn bedoelingen impliciet duidelijk te maken vertelt Wouters hier aan de ene kant dat hij al sinds 1999 legaal in het bezit is van handvuurwapens en aan de andere kant dat dat recht beslist niet voor moslims in Nederland zou mogen gelden. Ook laat hij zich expliciet racistisch uit, noemt bijvoorbeeld Saoedi-Arabië en Egypte ‘apenlanden’. Niet heel uitzonderlijk, dergelijke extremistische uitspraken worden er op deze fora meer gedaan. Wat dat betreft volgt Wouters de gemiddelde norm van deze fora. Wanneer hij op het Forum voor Realisten gaat posten, doet hij daar ook weer alleraardigst mee. Net als een fiks aantal anderen, die op het Forum voor de Vrijheid nog niet voldoende vrij hun mening konden uiten, ontpopt hij zich op deze plek als Holocaustontkenner: Er zijn volgens Wouters geen Joden vergast in de Tweede Wereldoorlog. Hij kan het weten, omdat hij een keer in Auschwitz is geweest en geen gaskamers heeft gezien. Verder stelt hij dat Joden, net als Moslims, niet in Europa thuishoren.
Orde in de chaos
En dan als laatste punt, een wat bredere uitgezoomde blik op wat we tot nu toe beschreven hebben. Dit korte overzicht van de geschiedenis van uit elkaar voortkomende webfora en een kleine schets van enkele gebruikers levert een helder beeld op: chaos, ruzie en versplintering. Maar dat beeld doet de realiteit tekort. Je zou namelijk denken dat we hier te maken hebben met een stel zeurpieten, navelstaarders en ruziezoekers. Dat is natuurlijk ook wel zo, maar tegelijkertijd is er wel iets meer aan de hand. Deze fora staan symbool voor waar het bij extreemrechts populisme in de kern om draait. Er wordt namelijk op deze fora, maar ook door serieuze extreemrechtse populisten als Wilders en de PVV, met grote kracht en overtuiging geroepen dat er meer vrijheid, inspraak en democratie moet worden gecreëerd. Het eigen volk wordt namelijk door de politieke elite monddood gemaakt en verraden. Het belangrijkste element in die tirade is dat de Vrijheid van Meningsuiting niet geldt voor de eigen groep. Wanneer de PVV-aangang de mond open doet staan de overheid en haar gesubsidieerde paladijnen klaar om met het strafrecht of desnoods met geweld deze meningen de grond in te trappen. Dat geluid herkennen we van de hier boven beschreven fora, maar ook van partijen als de PVV. Maar daarmee houdt de vergelijking niet op, want wat gebeurt er als er vervolgens op die fora onwelgevallige meningen worden geventileerd: we hebben al gezien dat er dan digitaal wordt gescholden, gemept, geblokkeerd en geroyeerd. En dat is precies wat er gebeurt wanneer extreemrechtse populistische partijen het voor het zeggen krijgen (vergelijk de FPö in Oostenrijk, Berlusconi in Italië of Fidesz in Hongarije): dan blijkt die zo gewenste vrijheid van meningsuiting beperkt te zijn tot voor de eigen groep welgevallige meningen. Onwelgevallige meningen van anderen moeten worden verboden, verbannen, verscheurd of verbrand. Want die meningen zijn geen meningen van het eigen volk en hoeven dus ook niet meer gehoord te worden.
Noten
- – Fortuyn werd in februari 2002 geroyeerd door Leefbaar Nederland, na een interview waarin hij pleitte voor het afschaffen van het strafrechtelijk discriminatieverbod. Daarna begon hij zijn eigen partij, de Lijst Pim Fortuyn (LPF).
- – Ook het PVV-Statenlid Monica Nunes, waar we in 2012 aandacht aan besteedden was behalve op het Stormfront-forum, ook op dit forum actief. Ze maakte zich echter op het Forum voor de Vrijheid niet erg populair, omdat ze ook bij de nazi’s van Stormfront actief was.
- – Grappig om te melden is dat Olaf Baas als ‘King George’ op alle drie de behandelde fora een redelijk invloedrijke veelposter is geweest. Maar op dit moment (maart 2013) op het Pim Fortuyn Forum tijdelijk geroyeerd is wegens ruzie maken, van het Forum voor de Vrijheid verbannen is wegens ruzie maken en van het Noordland-forum helemaal is weggevaagd. Maar ook dat probleem is opgelost. Olaf Baas is namelijk actief geworden op weer drie andere ‘vrije menings’-fora.
Dit artikel is eerder verschenen in Alert!
