“Rechts moet een mars door de instituties maken, om zo de macht over te nemen in de wetenschap en het onderwijs”. Het zijn de woorden van FVD-voorman Thierry Baudet, die inmiddels weerklank vindt op verschillende universiteiten. Rechtse studentenpartijen, zoals de Vrijmoedige Studentenpartij (VSP), timmeren behoorlijk aan de weg. Men wil de onderwijsinstellingen ‘bevrijden van linkse censuur en indoctrinatie’. Geen identiteitspolitiek, diversity officers en cancelcultuur. Kortom de VSP staat voor een zelfbenoemd ‘anti-woke’-geluid met een stevig rechts-conservatieve agenda.
Een glimp van het anti-woke-geluid valt te horen in een filmpje op X (voorheen Twitter) waarin Marlon Uljee, oprichter van de VSP, en Tom de Nooijer, perschef van de partij en presentator bij Ongehoord Nederland, lacherig en semi-nonchalant enkele vragen van de universiteitskrant Ad Valvas belachelijk maken. De krant heeft het over het ‘Cis Hetero Man-perspectief’ en Uljee poogt het met gegrinnik uit te spreken als ‘Kis’. In andere filmpjes van de partij maakt men de doelen van world sustainable development goals belachelijk, alsmede het overschakelen naar vegetarische kantines.
Gender
Op enkele universiteiten verspreidde de VSP ook stickers met het opschrift: “Er zijn maar twee genders”. Volgens Uljee en Lobke Jegen – inmiddels gekozen als afgevaardigde van de VSP in de centrale studentenraad en de faculteitsraad ‘Rechtsgeleerdheid’ in Leiden – waren de stickers niet bedoeld om te intimideren. In een interview met de Leidse universiteitskrant Mare verduidelijkt Uljee zijn verhaal met een anekdote waaruit blijkt dat hij iemand een keer ‘per ongeluk’ heeft gemisgenderd. Echter, Uljee vertelt er niet bij dat hij het meerdere keren deed en vervolgens ook met Ongehoord Nederland opnamen heeft gemaakt van die persoon. De persoon in kwestie is daardoor zodanig geïntimideerd dat hij maanden niet naar de universiteit is geweest. In navolging van ‘Er zijn maar twee genders’ wist de Rotterdamse studentenpartij Liberi Erasmi het voor elkaar te krijgen om het aantal genderneutrale toiletten op de universiteit te verminderen. Een opvallend raadslid van Liberi Erasmi is Jaron Buitelaar die op bijeenkomsten van Voorpost en de Jongerenorganisatie Forum voor Democratie (JFVD) is gesignaleerd. In ‘23 protesteerde hij tegen het voorleesuurtje van een dragqueen in Rotterdam.
Bezuinigingen
De Vrijmoedige Studentenpartij steunt de bezuinigingen op het hoger onderwijs en hebben wel een oplossing waar ze het geld vandaan kunnen halen. In een opiniestuk van Lloyd-Leonard Opdam (coördinator en lijsttrekker van de VSP in Utrecht) kan het bedrag van de bezuinigingen weg worden gehaald bij klimaat en andere ‘woke-waanzin’. “Er zijn mogelijkheden voor aanzienlijke besparingen door ‘woke’-projecten stop te zetten die de afgelopen jaren de academische wereld zijn binnengeslopen. Projecten als dekolonisatie-initiatieven, diversity offices, genderneutrale voorzieningen, ‘Climate Taskforces’, veganistische kantines, pride-evenementen, en de SDG’s leggen niet alleen een financiële maar ook een morele druk op universiteiten“, aldus Opdam. Het zijn de thema’s waar extreemrechtse organisaties en politieke partijen en de leden van de VSP elkaar vinden. En dat is niet zo verwonderlijk, want er bestaat een overlap tussen deze drie.
Extreemrechts
In een interview met het Leidse blad Mare vertelt Marlon Uljee dat de VSP geen moeite heeft met leden die betrokken zijn, of zijn geweest, bij extreemrechtse organisaties. Zo is de verkozen VSP-facultiteitsraadkandidaat in Utrecht, Frank van Breukelen, ook fractievoorzitter van Forum voor Democratie (FVD) in de Provinciale Staten van Utrecht.
Van Breukelen duikt ook regelmatig op bij de extreemrechtse organisatie Groot-Nederlandse Studenten Vereniging (GNSV) en hij zal de voorzitter worden van de nog op te richten Utrechtse afdeling van de vereniging. Bram van de Kerk is lid van de faculteitsraad in Utrecht en ook hij heeft een geschiedenis binnen de GNSV en de extreemrechtse Geuzenbond. In maart 2025 was hij aanwezig op een demonstratie van de Nationalistische Studenten Vereniging in Gent waar men pleitte voor remigratie van buitenlanders. Daarnaast was hij afgelopen december aan het helpen bij het inpakken van kerstpakketten van de stichting Hart voor Eigen Volk van Voorpost. Twee andere GNSV’ers zijn de Leidse VSP-kandidaten Arie (Wacho) Karkalasev en Vosmar Leijnse. Leijnse was zelfs een van de oprichters van de GNSV en een belangrijke activist van de Geuzenbond.
Overlap
Het gezicht van de Vrijmoedige Studentenpartij in Utrecht wordt onder andere bepaald door Manon Vianen. Vianen is al geruime tijd vriendin van JFVD-oprichter Freek Jansen en zij is diverse keren gesignaleerd op JFVD-bijeenkomsten. Thomas de Groot, kandidaat voor de VSP op de Vrije Universiteit, was zelfs even raadslid voor FVD in Dijk en Waard. Een andere opvallende naam op de kandidatenlijst van de VSP in Leiden is Tristen Strijkert.
Hij ontving op het JFVD congres in 2018 een De Cohn Bendit-wisselbeker en een stapel boeken van Thierry Baudet en Theo Hiddema. Dit als reactie op zijn middelbare schooldocent die hem een boekje over opkomend fascisme had gegeven vanwege zijn lidmaatschap van de JFVD. In zijn korte toespraak zegt Strijkert dat er meer connectie bestaat tussen GroenLinks en fascisme dan tussen JFVD en fascisme. Strijkert is daarnaast al jaren lid van het bestuur van Young Clintel. Deze jongerenafdeling van lobbyorganisatie Clintel wil jongeren informeren over klimaatverandering en zaait continue scepsis over het ontstaan en de gevolgen van klimaatverandering. Ook de voorzitter van de Jonge Fortuynisten, Stef Kleine Staarman, is betrokken bij de VSP. Hij was in 2025 verkiesbaar voor de VSP aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, maar is niet gekozen. Kleine Staarman stond ook kandidaat voor Belang van Nederland, een off-shoot van Forum voor Democratie onder leiding van Wybren van Haga.
Bestuur
Niet alleen de kandidaten hebben een overlap naar rechtse partijen of conservatieve organisaties. Ook VSP bestuursleden hebben deze verbintenis. Oprichter en voorzitter Marlon Uljee stond in 2022 kandidaat voor FVD in de gemeenteraad van Almere. Daarnaast verscheen Uljee ook op bijeenkomsten van de JFVD en staat hij vrolijk handenschuddend op de foto met Ian Goethals van de extreemrechtse organisatie Katholiek Vlaams Hoogstudenten Verbond. Tom de Nooijer, de perschef van de VSP, is presentator bij Ongehoord Nederland. Hij is fractievoorzitter van Christelijk Verbond Oldebroek in Oldebroek. De Nooijer moest eerder bij de jongerenafdeling van de SGP opstappen omdat hij het middelpunt was van racistische rel en zijn bewondering voor Thierry Baudet niet onder stoelen of banken schoof. De Utrechtse coördinator van de VSP en de man voor de internationale contacten is Lloyd-Leonard Opdam. Hij voerde onder andere campagne voor JA21, een afsplitsing van FVD. Daarnaast is Opdam actief bij activiteiten van de conservatief-rechtse organisatie Nieuwrechts.nl. Laura Oorschot, VSP-coördinator in Amsterdam, begon haar carrière als kandidaat-raadslid voor de VVD in Amstelveen. Ze was presentator voor Blckbx TV, een online zender voor ‘alternatief nieuws’, maar heeft daar in april 2025 ontslag genomen als protest tegen het ontslaan van oprichter Flavio Pasquino. Inmiddels werkt zij voor Lighthouse TV, de nieuwe zender van Pasquino.
Een andere opvallende link is het feit dat de VSP een artikel heeft aangeleverd voor het partijblad van de JFVD; De Dissident. In nummer 4 mag het bestuur vertellen over hun strijd en is er ook een oproep om lid te worden van de VSP te lezen.
Ingrijpen
Het succes van de VSP tijdens de universiteitsverkiezingen moet toch met enige nuances bekeken worden. Een van de redenen waarom de VSP veel zetels won in 2024 was de lage opkomst, soms maar 10% van de stemmen. Met een paar honderd toegewijde mensen heb je al snel een mooie uitslag. Een hogere opkomst bij de verkiezingen 2025 aan de Vrije Universiteit in Amsterdam zorgde ervoor dat het aantal zetels van de VSP werd gehalveerd, van vier naar twee. (Overigens ging één van die zetels naar het broertje van Eva Vlaardingerbroek: Reinout) . Een andere reden was het ontbreken van tegenkandidaten, zoals op sommige faculteiten het geval was.
Waar de VSP wel in geslaagd is, is het creëren van een platform waar complottheorieën en extreemrechtse gedachtes geventileerd kunnen worden. De VSP is bijvoorbeeld ook naar de “alternatieve universiteit van oa Willem Engel geweest in de Ardennen. Ook hun verkozen kandidaten hebben toch enige invloed, want op sommige dossiers kunnen deze partijen gewoon aanschuiven bij de minister van onderwijs. En met de huidige regering zou wel eens gewicht aan de mening van de VSP gegeven kunnen worden. De door Baudet bewierookte ‘rechtse mars door de instituties’ krijgt langzaam vorm en het zou daarom mooi zijn als universiteitsbesturen eindelijk eens ingrijpen om het extreemrechtse gedachtegoed een halt toe te roepen.
Post Script
De verkiezingen in Groningen leverde helemaal geen zetels op voor de VSP. Aan de UvA was er ook geen zetel voor Tom de Nooijer of anderen in de studentenraad. Wel zijn er twee zetels in faculteitsraden van de UvA binnengehaald. In Leiden scoorde de VSP 1 zetel in de studentenraad en twee zetels in faculteitsraden waarvan er eentje voor Arie (Wancho) Karkalasev. In Utrecht leed de VSP verlies en heeft nog maar 1 zetel in handen, die wordt bezet door Lloyd-Leonard Opdam. Ook hier heeft extreemrechts een zetel in een faculteitsraad gekregen; Bram van de Kerk zal voor het tweede jaar actief zijn voor de VSP.
