Home » Politieke partijen » Nederlands Blok » Exit Wim Vreeswijk

Exit Wim Vreeswijk

Bij het Komitee Utrecht tegen Racisme en Fascisme (KURF) is het feest. Na 14 jaar verdwijnt de lokale extreem-rechtse partij dan eindelijk van het toneel. Wim Vreeswijk en zijn Nederlands Blok kregen bij de herindelingsverkiezingen van 8 november maar anderhalf procent van de stemmen en dat was niet genoeg voor een zetel. Het KURF wijdt het verlies onder meer aan Vreeswijks zwakke optreden als raadslid.

Je kunt je afvragen of het functioneren van Wim Vreeswijk veel invloed heeft gehad op het kiesgedrag van de Utrechters. Natuurlijk had hij zich sterker kunnen manifesteren in de raad, maar daarmee had hij zich net zo goed nog onmogelijker kunnen maken. De controverse die hij met racistische of rechtse uitspraken had opgeroepen had ook contraproductief kunnen werken, zoals Janmaat meermalen ondervonden heeft. Ervan uitgaande dat veel Blok-stemmers vanuit xenofobie of onvrede op de partij gestemd hebben, kun je toch wel stellen dat de kiezers in het verleden op Vreeswijk stemden om het symbool waarvoor hij stond en niet om zijn daadwerkelijke daden in de raad. Daarmee heb je ook direct een mogelijke eerste reden voor zijn verdwijnen. Het stemmen op een extreem-rechtse partij om een signaal af te geven aan de politiek is de laatste jaren sterk afgenomen. De CD is vrijwel al haar zetels kwijtgeraakt en nieuwe extreem-rechtse partijen krijgen geen enkele voet aan de grond.

Een ander belangrijk aspect bij de gemeenteraadsverkiezingen in Utrecht is de aanwezigheid van diverse protestpartijen. Als je als Utrechter ontevreden bent over het functioneren van “de politiek” of de regeringspartijen, dan kon je terecht bij de SP, bij Leefbaar Utrecht of bij één van de kleine splinterpartijtjes als Zuilen Vooruit, Burger en Gemeenschap of de Stadspartij Utrecht. Ontevreden ouderen of ex-KNIL’ers konden zelfs terecht bij de Algemene Senioren Partij in lijstcombinatie met de Vrije Indische Partij. Deze lijst had nota bene een ex-Nederlands Blokker op de kandidatenlijst staan. Kortom; het Blok had bij deze verkiezingen veel concurrentie wat betreft de proteststemmen. En dan is het voor de ontevreden Utrechter toch leuker om op de recalcitrante Henk Westbroek te stemmen dan op de stoffige Wim Vreeswijk.

Hiernaast was het Nederlands Blok zelf ook niet in staat om zich te profileren. De meeste potentiële stemmers weten wel dat je voor vreemdelingenhaat en strengere regels op het Blok moet stemmen, maar veel verder gaat het toch niet. De belangrijkste insteek van de folders die de partij in grote getale verspreidde was dat Vreeswijk al sinds 1986 in de raad zit en dat ze voor een “Leefbare Stad” zijn. Verder had men nog wat vage punten als “Afschaffing hondenbelasting ivm. inbraakpreventie” en “Afschaffing ‘avondklok’ voor ouderen”, maar daarmee scoor je toch ook niet echt. Het verkiezingsprogramma van het Nederlands Blok was sowieso onleesbaar en in de media was Vreeswijk ook afwezig. De kiezers konden op deze manier hun mening over mogelijke verkiezingsitems amper bij het Blok terugvinden en hierdoor viel de partij af als optie.

Wim Vreeswijk