Van actie tot zelfverwezenlijking: routes van toetreding tot radicaal- en extreemrechts

Op de Haagse Hoefkade stond op 10 augustus 2014 een groep radicale moslims
uit de Schilderswijk tegenover de anti-IS-demonstratie van het gelegenheidscollectief
Pro Patria (‘Voor het vaderland’). Vooraf draaide de geruchtenmachine
op volle toeren. Zo zou Pro Patria een koran willen verbranden, andersom
zouden radicale moslims uit de Schilderswijk brandbommen naar de demonstratie
van Pro Patria willen gooien.1
Aan beide zijden weet niemand meer wie de geruchten verspreidde,
maar het leidde ertoe dat de groepen in het hart van de Schilderswijk lijnrecht
tegenover elkaar kwamen te staan. Pro Patria scandeerde leuzen als ‘Geen
jihad in onze straat’. Het andere kamp gooide meegebrachte bakstenen en
doopte de rel om tot ‘de slag om de Schilderswijk’.2
De Mobiele Eenheid besloot dat Pro Patria moest afbuigen, wat de stoet
van ongeveer 150 mensen uiteindelijk na veel protest deed.3 De groep bestond
onder meer uit bekende radicaal- en extreemrechtse activisten, Vlaamse
nationalisten,
ADO-fans die net terugkwamen van een verloren thuiswedstrijd
tegen Feyenoord, Assyrische christenen, bezorgde burgers en een handjevol
Koerden, die allemaal meeliepen onder de vlag van een anti-IS-demonstratie.
Vanwege de komst van een aantal bekende gezichten uit het radicaal- en
extreemrechtse milieu kondigde Pro Patria vooraf strenge regels aan: geen
extreemrechtse uitingen en alleen Nederlandse vlaggen.
Hoewel de stoet had moeten afbuigen, claimde mede-initiator Paul Peters
van Pro Patria een overwinning, zo vertelde hij toen ik hem driekwart jaar
later voor Elsevier Weekblad sprak. De toenmalige Haagse burgemeester Jozias
van Aartsen (VVD) had immers de uit de hand gelopen demonstratie van Pro
Patria aangegrepen om voorlopig op grond van de openbare orde demonstraties
in de Schilderswijk te verbieden. En dus konden radicale moslims ook niet
meer in de wijk demonstraties ontplooien – waarbij ze en passant de Islamitische
Staat aanmoedigden.