AIVD jaarverslag 2015

Opmerking Kafka bij analyse AIVD over Pegida

De AIVD kan vanuit de mogelijkheden die ze heeft goed onderzoek doen naar rechtsextremisme in Nederland. Toch leidt dit onderzoek soms tot slechte analyses. Het duiden van de anti-islamitische protestbeweging Pegida is een voorbeeld van zo’n slechte (want een-dimensionale) analyse.

Volgens de AIVD wordt Pegida ongevraagd bijgestaan door rechtsextremisten, die uit zijn op confrontaties met antifascistische tegendemonstranten. Deze tegendemonstranten brengen Pegida in een negatief daglicht door foto’s van deze rechtsextremisten te verspreiden. De AIVD wekt op basis van deze analyse de suggestie dat Pegida geen extreemrechtse organisatie is.

De dienst slaat hier mee de plank mis omdat het voorbij gaat aan een aantal feiten die Pegida Nederland wel degelijk in de extreemrechtse hoek plaatsen.

– Pegida Nederland komt onder meer voort uit de Dutch Defense League. Een extreemrechtse organisatie die zich keert tegen ‘de EU, Islamisering en Sharia in Nederland’ en daarbij samenwerkt met verschillende andere extreemrechtse personen en organisaties.

– Vanaf de allereerste demonstratie werkt Pegida Nederland samen met activisten van extreemrechtse organisaties, die onderdeel uitmaken van de Pegida-organisatie. Aanvankelijk was dat Identitair Verzet, later Voorpost. Ook met de organisaties Demonstranten Tegen Gemeenten en het Nederlands Verbond gaat Pegida allianties aan.

– Een van de oprichters van Pegida Nederland betoogt in haar speech op de eerste demonstratie moslims te haten en te verachten. Ze doet vervolgens een ongebruikelijke stap door naar biologische verklaringen te zoeken voor haar ideeën over moslims. Ongebruikelijk, omdat biologische theorieën normaal gesproken het domein zijn van overtuigde neonazi’s. Het verbaast dan ook niet dat het Openbaar Ministerie een dag na het protest aankondigde om te onderzoeken of deze uitingen strafbaar zijn. Deze oprichtster is nog steeds actief bij Pegida.

– Pegida Nederland keert zich tegen de Islam en tegen migratie en plaatst zich door de gehanteerde toon en inhoud in het extreemrechtse spectrum. Dat een groot deel van de extreemrechtse beweging zich positief associeert met Pegida wekt dan ook geen verbazing, ze delen immers een politieke agenda. De aanwezigheid van het Pegida Nederland kader op een Voorpost demonstratie op 21 april 2016 in Middelburg valt buiten het onderzoeksgebied van de AIVD analyse over het jaar 2015. Maar het bevestigt wel het beeld van Pegida als extreemrechtse organisatie.

Bovenstaande feiten geven een completer beeld over Pegida dan de AIVD biedt. Er is geen sprake van een ongevraagde bemoeienis van extreemrechts met Pegida. Pegida is momenteel een belangrijke speler binnen de extreemrechtse beweging in Nederland.