De kandidatenlijst van de CD in Zuid-Holland geeft een haast vertrouwd beeld: Janmaat als lijstduwer en verder allemaal mensen die al langer bij de CD rondlopen. Dat het nu zittende Statenlid Pieter de Jong geen kandidaat is heeft ongetwijfeld iets met zijn hoge leeftijd (82 jaar) te maken. Op de lijst staan elf kandidaten, twee vrouwen en negen mannen. De meesten (zes) komen uit Rotterdam, drie komen er uit Den Haag en twee uit Schiedam dat tegen Rotterdam aan ligt. Extreem-rechts is altijd al sterk vertegenwoordigd geweest in de regio Rotterdam. De leeftijd van de CD-kandidaten varieert van 39 tot 69, wat een gemiddelde van ongeveer 44 geeft.
De lijsttrekker is ook meteen de oudste op de lijst, Gerardus Franciscus (Gerard) Rieff (1930) uit Rotterdam. Deze gepensioneerde gevangenisbewaarder loopt al erg lang mee in extreem-rechtse kringen en is oorspronkelijk afkomstig uit de rechtse PvdA-afsplitsing DS’70. Al in 1982 staat hij voor de Centrumpartij (CP) kandidaat bij de parlements- en gemeenteraadsverkiezingen. Pas na een overstap naar de CD en heel wat verkiezingspogingen later wordt hij in 1990 in de Rotterdamse gemeenteraad gekozen. Omdat hij in 1994 herkozen wordt is hij in totaal acht jaar volksvertegenwoordiger geweest. Zelfs de CD is niet tevreden over zijn prestaties in de raad. In 1994 wordt hij vervangen als fractievoorzitter wegens ‘verregaande passiviteit’. Volgens Janmaat zegt hij bijna niets in de raadzaal. Eind 1993 doet hij nog wel een poging en gaat tekeer tegen illegalen en drugsverslaafden. Als andere raadsleden dan aan hem vragen wat voor oplossingen hij voor de problematiek rondom verslaafden in gedachten heeft, staat hij met zijn mond vol tanden.

In het Rotterdamse afdelingsbestuur is Rieff bij zowel CP als CD de financiële man. Vanaf zeker 1983 is hij penningmeester van CP-Rotterdam en als hij bij de CD gekomen is wordt hij in 1986 ook daar de penningmeester. In november 1994 neemt hij zitting in het landelijke CD-bestuur en staat daar momenteel ook als penningmeester te boek.
Rieff is lid van de schietvereniging Lisse van de CD en eindredacteur van het Rotterdamse kringblad.
Ook zijn vrouw Pietje (Nel) Rieff-van der Pol (1943) staat kandidaat. Zij is net als haar man sinds begin jaren tachtig actief voor de Centrumpartij. Zij heeft ook altijd een actieve rol binnen de kring Rotterdam gespeeld en weet het in 1994 te schoppen tot interim-voorzitter van deze kring.
Op de tweede plaats staat de voormalige Haagse taxichauffeur Johannes (Jan) Stoops (1931). In 1989 verschijnt hij op het CD-toneel als bestuurslid van de kring Den Haag en kandidaat bij de Europese verkiezingen. Hij was al tijdlang lid van zowel CP als CD maar trad nooit op de voorgrond. Stoops carrière lijkt een beetje op die van Rieff, al heeft hij aanmerkelijk minder pogingen nodig om in 1990 in de raad verkozen te worden. Ook Stoops zit hier tot 1998 en weet weinig zinnigs te zeggen. Pas vanuit de schaarse artikelen die de man schrijft kunnen we een beetje een beeld van hem krijgen. In 1989 schrijft hij in een partijblad over de drugscriminaliteit: ‘Antilliaanse jeugdige criminelen snijden bij hun doorgaans oudere slachtoffers pezen door om hun achtervolging onmogelijk te maken’. Verder geeft Stoops vooral het beeld van een saaie grijze man.
Naast het echtpaar Rieff is er nog een trouwe Rotterdammer vertegenwoordigd. Wilhelmus Gerardus Maria Theresia (Wim) van Ginneke (1950) staat kandidaat. Ook hij is in het begin van de jaren tachtig actief geworden en is altijd een Janmaat-aanhanger geweest. Hij is net als Rieff van 1994 tot 1998 raadslid in Rotterdam (als fractievoorzitter). In de raad maakt hij zich bij de andere partijen bijzonder impopulair door zijn tirades tegen buitenlanders. Maar ook zijn collega’s van de CP’86 zijn niet dol op hem. Van Ginneke laat het niet na om zich constant te distantiëren van zijn radicale bloedbroeders. In 1996 krijgt hij zelfs ruzie met Janmaat wanneer deze hem uit zijn functie van fractievoorzitter ontheft omdat hij heeft ingestemd met een integratieproject voor allochtonen bij de politie Rotterdam. Ook zijn vriendin is niet blij met zijn politieke activiteiten, waardoor hij sinds 1998 tijdens verkiezingen op onverkiesbare plaatsen staat.

De aanwezigheid van Adrianus (Ad) Bierhuizen (1959) op de CD-lijst is opmerkelijk te noemen. In de zomer van 1998 was hij namelijk betrokken bij de oprichting van de concurrerende NNP en sprak hij zich openlijk uit over aansluiting bij andere partijen. Hij vond dat de CD opgeheven moest worden omdat de partijnaam door randfiguren en rechtszaken niet meer te zuiveren was. Het Nederlands Blok en de VNN benaderde hem en zelf zat hij aan een overstap naar de AOV en vooral Nederland Mobiel te denken. Kennelijk beviel het hem uiteindelijk toch het best bij de partij waarvoor hij al sinds 1994 in de Schiedamse gemeenteraad zit.
Vorig jaar kreeg Bierhuizen landelijke bekendheid toen hij als enig CD-raadslid herkozen werd. De Schiedammer zegt dat hij ‘uit teleurstelling’ lid geworden is van de partij. Hij had last van een Turks koffiehuis in zijn straat en de politiek deed niets met zijn klachten. Toen kwam de CD en daar kreeg Bierhuizen wel een kans.
Hij vind zichzelf wel rechts, maar geen racist of extreem-rechts. Ooit had hij een Surinaamse vriendin en hij is niet tegen de multi-culturele samenleving en allochtonen. Bovendien gaat hij er prat op dat men hem nog nooit op een foute uitspraak heeft kunnen betrappen. Dit is ook niet zo verwonderlijk, op commissievergaderingen verscheen hij zelden of nooit en tijdens de raadsvergaderingen zweeg hij of maakte een opmerking die doorgaans kant noch wal raakte. Wat hij dan precies bij de CD doet die de multi-culturele samenleving wil ‘afschaffen’ en zich tegen de opvang van asielzoekers keert is niet helemaal duidelijk. Of toch, Bierhuizen vind dat nota bene de VVD niet genoeg tegen economische vluchtelingen doet; ‘bij de VVD blijft het bij praten, en dat terwijl zij in een positie zitten om er iets aan te doen’.
Verder staat zware jongen Gerard J.A. van der Spek (1948) weer op de lijst. Van der Spek is sinds 1991 betrokken bij de CD en staat jarenlang kandidaat bij elke verkiezing in zijn regio. Van 1994 tot 1998 is hij raadslid in Delft. Hij wordt in 1995 als lid geschorst en in 1997 besluit de CD hem niet meer te kandideren wegens jarenlange destabiliserend werken en demoralisering. Nog geen jaar later verschijnt Van der Spek alweer als lijsttrekker in Delft en Rotterdam en nu mag hij de CD dus weer vertegenwoordigen bij de Provinciale Statenverkiezingen. Dat de CD enige moeite met Van der Spek heeft is zeer begrijpelijk. Hij heeft in Engeland vastgezeten wegens smokkel van honderd kilo hasj, is in Den Haag gearresteerd geweest wegens aanslagen op migrantendoelen en had jarenlang een knokploeg in Delft om kraakpanden te ontruimen. Ook heeft hij met enige regelmaat anti-fascisten en linkse politici bedreigd. Onlangs kwam Van der Spek nog in het nieuws toen hij een actie-comité oprichtte voor twee zwakbegaafde Nederlanders die in Turkije veroordeeld zijn wegens drugssmokkel. Hij bood hun wanhopige familieleden aan de ruiten van de Turkse ambassade in te gooien met een steen waar een petitie voor hun vrijlating aan vast zou zitten. De familieleden verbraken geschrokken alle banden met Van der Spek.

Ook Dick Antonius (Daan of Niek) Meijer (1954) is een ex-raadslid. Hij zat in de Leidse raad van 1994 tot 1998. Dit is opmerkelijk omdat Meijer al sinds jaar en dag in Rotterdam woont. Daarnaast is hij eigenlijk veel te radicaal voor de CD. Hij is afkomstig uit de NVU en heeft altijd zeer goede banden met de nazi-vleugel van de CP’86 rond Martijn Freling onderhouden. Meijer zal ook niet snel in Leiden gaan wonen. In 1996 werd hij door marktkooplieden in de gracht gegooid, nadat hij leden voor de CD probeerde te werven. Ook zijn pogingen om handtekeningen voor zijn partij te werven kwamen onlangs tot een gewelddadig einde toen zijn assistenten door anti-fascisten werden weggejaagd.
Ook het echtpaar Johannes Gerardus Hendrikus (Hans) Janmaat (1934) en Wilhelmina Berendina (Wil) Janmaat-Schuurman (1943) staan op de lijst. Beiden zijn al sinds het ontstaan van de CD praktisch alleenheersers. Janmaat en Schuurman zaten tot 1998 voor de partij in de Tweede Kamer. Ze zijn zo bekend dat we nu niet te diep op ze in zullen gaan.
Over de laatste twee kandidaten is weinig te melden. J.J. (Jan) Moll (1931) was in 1998 kandidaat bij verschillende verkiezingen en van Johannes Leendert (Hans) de Graaff (1948) geldt dat hij in 1994 en 1998 kandidaat voor de CD was bij de gemeenteraadsverkiezingen in Schiedam.
De Ondersteuners
Zuid Holland is in vier kieskringen opgedeeld. Dit zijn Leiden, Rotterdam, Dordrecht en Den Haag. Omdat de CD al zitting in de Staten heeft kan zij kiezen voor een centrale inlevering. Men moet dan een, voor elke kieskring identieke, kandidatenlijst bij het Hoofdstembureau in Den Haag inleveren, en dat heeft men ook gedaan. Deze vier identieke kandidatenlijsten moeten wel door tenminste dertig kiesgerechtigde inwoners van elke kieskring ondersteund worden. Totaal heeft men in Zuid Holland dus minimaal 120 handtekeningen nodig. Dat zijn er uiteindelijk 131 geworden. Alleen in de kring Rotterdam is het de CD vrij makkelijk gelukt om het aantal te halen. In Dordrecht kostte het wat meer tijd, maar is dit ook zonder allerlei noodsprongen gelukt. In de kringen Den Haag en Leiden heeft men handtekeningen moeten ronselen onder daklozen en verslaafden om de CD-lijst voldoende ondersteund te krijgen. Vooral in Leiden is dit op grote schaal gebeurd.
Onze inschatting is dat er 35 à 45 handtekeningen in ruil voor een geldbedrag gezet zijn, 10 tot 15 in Den Haag en 25 tot 30 in Leiden.
Bij deze 131 mensen zitten zeker 20 vrouwen en 43 mannen. Van 68 mensen is het geslacht bij ons onbekend. 79 van hen zetten al eens eerder een handtekening of zijn bekende rechts-extremisten, 52 van hen waren hiervoor onbekend. Bij dit beeld spelen natuurlijk ook de ronselpraktijken een rol.
Kieskring Dordrecht
In Dordrecht leek het er even op dat het de CD niet zou gaan lukken om de benodigde dertig handtekeningen te verzamelen. Uiteindelijk heeft men toch nog 34 mensen bereid gevonden de partij de steunen. Hierbij is vrijwel zeker geen beroep gedaan op daklozen of verslaafden. Slechts zes ondersteuners waren onbekenden en vier daarvan zijn familieleden van al bekende extreem-rechtse personen. De 28 anderen hebben al eens eerder een steunhandtekening gezet of zijn op andere manieren bij extreem-rechtse partijen betrokken geweest. Uit de regio die ten westen van Rotterdam ligt komt precies de helft van alle handtekeningen: tien uit Schiedam, zes uit Vlaardingen en nog eentje uit Delft maakt zeventien. Ten zuidoosten van Rotterdam liggen Zwijndrecht en Dordrecht die respectievelijk vier en elf CD-steuners leveren. De resterende twee handtekeningzetters wonen in Oud-Beijerland. Van zestien van deze mensen is het geslacht bij ons onbekend, verder zijn het vijf vrouwen en dertien mannen.
Een bekende CD’er uit Zwijndrecht is Jan Cornelis van der Kooi (1926). Hij zit van april 1994 tot oktober 1997 voor de partij in de gemeenteraad. Zijn voortijdige vertrek uit de raad wordt mede veroorzaakt door ziekte. Omdat hij niet wordt opgevolgd gaat de zetel voor de CD verloren. In zijn raadsperiode heeft hij overigens maar matig gepresteerd. Hij had weinig kennis van de politiek, snapte niets van voorstellen of begrotingen en stemde vaak voor als hij tegen was. Hij probeerde de CD als een gewone acceptabele partij de presenteren, maar de overige raadsleden wisten wel beter. In maart 1996 moet hij toegeven dat hij achter Janmaats woorden ‘eigen volk eerst’ en ‘vol is vol’ staat.
Jan van der Kooi komt oorspronkelijk uit libertarische kringen. Deze libertariërs zijn voor absolute vrijheid op vooral economisch gebied (erg kapitalistisch dus). Van der Kooi is begin jaren tachtig de voorzitter van de kring Rotterdam van het Libertarisch Centrum. Ook is hij dan vice-voorzitter van de Burgerpartij voor Recht en Veiligheid, een uiterst rechtse bundeling van allerlei fascistische en extreem-rechtse splinterpartijtjes. Begin 1994 blijkt hij bij de CD te zitten en wordt de lijsttrekker bij de gemeenteraadsverkiezingen.
Ook de tweede Zwijndrechtse kandidaat van 1994 zet nu zijn handtekening. A.J. Beijersbergen (1915) is een oudere man die ook tot raadslid gekozen wordt. Hij zit wel zijn hele raadsperiode uit die eindigt met het verlies in 1998. Als er in 1995 een bankoverval gepleegd is vraagt hij aan de lokale krant De Dordtenaar: jullie schrijven toch wel dat het weer zwarten waren hè?’. Ook Beijersbergen staat achter het ‘eigen volk eerst’-principe.
M. Smit (1923) uit Zwijndrecht is in 1994 de zesde kandidaat, maar wil Jan van der Kooi in 1997 niet opvolgen in de raad. Smit zette vorig jaar zijn steunhandtekening voor de Volksnationalisten Nederland (VNN) en nu dus voor de CD.
Twee Vlaardingse CP’86-ers hebben de weg naar de CD gevonden. In 1998 zetten R.A. Blum en K.L. de Ruiter uit Vlaardingen hun steunhandtekeningen voor deze radicale partij, die dan volledig in nationaal-socialistisch vaarwater gekomen is. De CD mag nu op hun steun rekenen.
Maarten van Mil uit Delft zet nu voor het tweede opvolgende jaar zijn krabbel. In januari helpt hij de neo-nazi Ed Polman met het ronselen van steunverklaringen onder daklozen in Leiden. Als anti-fascisten hem hierom belagen trekt hij een mes om zich te verdedigen (zie verder naar beneden bij Leiden).
De Dordrechter Cor J. van Gils (1954) is al langer bij de CD betrokken. Vanaf 1990 staat hij diverse malen kandidaat en hij is een tijdje gemeenteraadslid in zijn woonplaats. Van Gils wordt in 1997 veroordeeld wegens uitkeringsfraude. Hij had zijn raadsvergoeding niet opgegeven en kreeg hiervoor 750,- boete en twee weken voorwaardelijke celstraf. Dit was hem overigens al eens eerder overkomen toen hij zwart bijkluste als schilder.
Opmerkelijk is de handtekening van L.E.B. (Bert) Heidekamp (1938) uit Zwijndrecht. Hij is de lokale NNP-voorzitter van het district Dordrecht. Vanaf 1995 is hij actief voor de CD en kandidaat bij de Statenverkiezingen in Zuid Holland. In 1996 stort hij ƒ 5,- op de girorekening van Kafka ter kennismaking met onze nieuwsbrief. Blijkbaar is hij geïnteresseerd in het reilen en zeilen van zijn anti-fascistische opponenten. Vorig jaar was Heidekamp de lijsttrekker van de VNN in Zwijndrecht en kandidaat in Rotterdam. Hij wordt niet gekozen. Opmerkelijk dus dat hij nu ook zijn handtekening op de CD-lijst zet. De NNP doet naar buiten alsof allerlei CD’ers naar hen overgelopen zijn en zet zich tegen Janmaat en consorten af, maar in de praktijk wordt er toch nog samengewerkt.
Dit geldt in mindere mate ook voor Michiel (Chiel) Koning (1918) uit Dordrecht. Elkaar tegensprekende berichten zeggen dat hij wel en niet bij de oprichting van de NNP betrokken geweest zou zijn en dus bij de CD weg zou zijn. Zijn handtekening nu bewijst in ieder geval dat hij de CD nog niet los gelaten heeft. Deze beruchte huisjesmelker is jarenlang één van de belangrijkste sponsors van de partij met donaties van meerdere tienduizenden guldens. Begin jaren tachtig was hij voorzitter van clubs als Vereniging tot Behoud van het Nederlandse Volk en de Vrije Democraten. Kort hierna duikt hij op bij de Centrumpartij en eind jaren tachtig bij de CD. Hij staat bij talloze verkiezingen kandidaat met als resultaat dat hij in 1990 in de Dordtse gemeenteraad verkozen wordt en hier tot 1998 zal blijven zitten. Koning is al meerdere malen veroordeeld voor discriminatie en racisme en is vanaf eind 1994 de penningmeester van het hoofdbestuur van de CD.
Vreemd is ook de handtekening van Robbert J. Veldman (1955) uit Schiedam. Veldman is lid van de orthodox-christelijke Volle Evangelie Gemeenten en kwam voorheen uit Haarlem. Begin jaren tachtig was hij korte tijd actief bij de Centrumpartij al vertrouwden ze hem daar niet helemaal. In de tweede helft van de jaren tachtig is Veldman voorzitter van de Vereniging tegen de Wetsverachting en de Normvervaging (VTWN), een rechts-christelijk clubje uit Haarlem. Met de VTWN voert Veldman actie tegen het Zuid-Afrikaanse ANC en onderhoudt hij goede contacten met de ambassade van dat land. Ook vorig jaar zette hij zijn steunhandtekening voor de CD. Een saillant detail is nog dat de VTWN een tweemans-project was van Robbert Veldman en Teus Vreugdenhil. Vreugdenhil staat momenteel kandidaat voor de RPF/GPV/SGP-lijst in Noord Holland en zit sinds 1994 in de Haarlemse gemeenteraad. De RPF’er heeft hier een sleutelrol gespeeld in een rel in 1996. De Haarlemse CD-fractie wilde een motie steunen tegen een bouwproject. Deze motie was echter ingediend door GroenLinks en beide fracties wilden niets met elkaar te maken hebben wegens hun wederzijdse aversie. Na enige wandelgangenpolitiek trok GroenLinks de motie in, waarop Vreugdenhil hem in kon dienen. Nu konden zowel de CD als GroenLinks de motie, ogenschijnlijk zonder samen te werken, ondersteunen. De raad was echter niet blind en dit één-tweetje leide tot grote verontwaardiging. Vrijwel de hele GroenLinks fractie moest vervolgens van haar achterban opstappen.
Kieskring Rotterdam
Ook in deze kring heeft de CD, naar onze inschatting, geen ronselpraktijken nodig gehad om aan de handtekeningen te komen. Van de vijf nieuwkomers op de lijst wonen er vier op eenzelfde adres als een bekendere rechts-extremist of zijn hier familie van. In totaal heeft men 32 handtekeningen weten te verzamelen. Twintig van de CD-steuners zijn al langer bekend in extreem-rechtse kringen en zeven van hen sinds de verkiezingen van vorig jaar. Er is dus maar één handtekeningzetter echt onbekend en niet te plaatsen. De CD’ers komen uit diverse wijken waarbij er geen oververtegenwoordiging van een bepaalde buurt te zien is. Van dertien van hen is het geslacht bij ons onbekend en hetzelfde aantal is man. Zeker zes vrouwen hebben de lijst getekend.
De eerste interessante ondertekenaar is Johannes (John) de Keijne (1961). Hij zat in 1981 al bij de oude Centrumpartij (CP) en zit medio jaren tachtig voor hen in de Rotterdamse deelgemeenteraad van Charlois. Na het faillissement van de CP in 1986 stapt hij over naar de CD. Ook hij staat weer erg vaak op kandidatenlijsten en belandt in 1991 opnieuw in de deelraad van Charlois. Van 1994 tot 1998 zit hij in de stedelijke gemeenteraad van de havenstad. Keijne is ook diverse malen afdelingsbestuurslid van CP en CD geweest.

Ook Mike van der Pligt (1973) en Tammo (Ton) Koolhof (1930) zitten van 1994 tot 1998 in een Rotterdamse deelgemeenteraad en wel in IJsselmonde. Van der Pligt wil na zijn installatie echter direct uit de CD-fractie stappen. Hij bedenkt zich en wordt vervolgens fractievoorzitter. Eind 1997 gaan er weer geruchten dat hij uit de CD-fractie wil stappen. Hij zou zich bij de CP’86 aan willen sluiten. In maart 1998 is Van der Pligt echter weer trouw de lijsttrekker voor de CD maar wordt dus niet meer herkozen. Koolhof staat al vanaf 1990 regelmatig op verkiezingslijsten. en is voorzitter van de afdeling Rotterdam.
Het volgende Rotterdamse raadslid (1994-1998) dat nu tekent is Ronald Adriaan van Londen (1951). Hij is zeker van 1992 bij de CD betrokken en wou in 1998 geen kandidaat voor de CD meer staan omdat hij buiten de raad meer geld kon verdienen.
Het kan niet op met de voormalige raadsleden want ook M.P. Verstraten (1940) is weer van de partij. Hij zat vanaf april 1997 een jaartje in Feijenoord in de deelraad. Hij had al een jaar eerder geïnstalleerd kunnen worden, maar kwam toen niet opdagen.
Van een heel ander kaliber is Freerk Hijlke Siebren Falkena (1942). Hij is vanaf begin jaren negentig lid van de CP’86 en in 1994 ook van de CD. Hij zette al meermalen zijn handtekening voor de CD. Falkena valt op door zijn geschriften met vreemde filosofieën over metafysica en de racist Jozef Rulof. Hij geeft medio jaren negentig diverse wereldvreemde brochures uit die vol staat met anti-semitistische hersenkronkels. Voor één van deze brochure wordt hij eind 1998 veroordeeld tot enkele duizenden guldens boete. Zo schreef hij over de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog: ‘Maar hoe komt het nu dat dit en in het bijzonder de Jodenvervolging in de bijbel geprofeteerd konden worden? (…) Vanwege de karmische schuld van het Joodse volk aan de kruisiging. De Jodenvervolging was nodig om de Joden van hun schuld te bevrijden. Christelijk gezien heeft Hitler de Joden een dienst bewezen. (…) Hitler diende echter niet alleen de Joden, maar de hele wereld.’ Falkena schreef ook artikelen in de extreem-rechtse Belgische bladen Gwenved (Bretoens voor ‘blanke wereld’) en Teksten, Kommentaren en Studies (TeKoS, een nieuw-rechts blad).
Ook K. Klijnoot uit Rotterdam tekent voor de CD, net als vorig jaar overigens. Toen was er echter meer aan de hand: Klijnoot zette tegelijkertijd een handtekening op de lijst van de Volksnationalisten Nederland (VNN) en de CD voor de deelraad in IJsselmonde. Iets wat volgens de Kieswet verboden is, je mag immers maar één partij steunen.
Ed Renirie (1910) is een oude man uit Rotterdam die in 1986 al kandidaat voor de CD was. Daarvoor zat hij bij de Centrumpartij. Bij die verkiezingen in 1986 pleegt hij fraude met de handtekeningenlijst en wordt hiervoor veroordeeld. Renirie was nog even bestuurslid van de Stichting Autochtoon Nederland en steunde vorig jaar de CD ook bij verkiezingen.
De laatste ondertekenaar is de naziskinhead Edward (Ed) Polman (1973) uit Rotterdam. Hij is in aanloop op deze verkiezingen bezig om handtekeningen te ronselen voor de CD in Leiden en krijgt hier 50,- per handtekening voor van Janmaat. Polman loopt sinds eind 1994 in fascistische kringen rond en is gruppenführer van het Actiefront Nationale Socialisten (ANS). Hij is een tijdlang gangmaker in de radicaalste kringen van de CP’86 en NVU en is meermalen betrokken geweest bij mishandelingen van buitenlanders. Polman bezoekt regelmatig fascistische demonstraties in het buitenland en is drummer van de naziband Landstorm. De enige reden dat hij nu bij de, voor hem gematigde, CD actief is zal het geld zijn dat Janmaat hem geeft. Het zegt echter wel veel dat Janmaat via zijn contacten bij een radicale neonazi als Polman terecht komt.
Kieskring Den Haag
In Den Haag is in ieder geval de voormalige CP’86-voorzitter Stewart Mordaunt bezig geweest met het ronselen van handtekeningen. Hans Janmaat betaalde ook hem ƒ50,- voor elke krabbel die hij voor de CD wist te bemachtigen. Ergens halverwege de periode dat men de handtekeningen op het stadhuis kon zetten, geeft Mordaunt toe er al zeker zes voor de CD verzameld te hebben. Van de 32 steunverklaringen in Den Haag komen er vier van mensen die ingeschreven staan op het adres van de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Nog elf van de handtekeningzetters waren hiervoor nog niet bekend in verband met extreem-rechts. Deze in totaal vijftien nieuwkomers zijn ook op geen enkele andere manier met bekende CD’ers te verbinden (geen familie of samenwonenden). We gaan er dus van uit dat in ieder geval een deel van hen voor de handtekening betaald is.
Zeven van de resterende steuners zijn alleen bekend van het feit dat ze vorig jaar ook hun handtekening zetten. Ook van hen is het dus niet 100 procent zeker dat ze echte CD’ers zijn, maar omdat er vorig jaar geen berichten over ronselpraktijken in Den Haag waren, gaan we hier maar van uit.
De overige tien ondersteuners zijn bekende rechts-extremisten. In totaal zitten er zeker vijftien mannen in dit gezelschap en vijf vrouwen. Van de andere twaalf is het geslacht bij ons onbekend. De CD’ers komen uit diverse wijken in Den Haag, het Centrum en de Schilderswijk zijn goed vertegenwoordigd en natuurlijk ook Zichtenberg waar de Dienst Sociale Zaken zit.
Onder de echte CD’ers zitten een paar personen die het noemen waard zijn. Theodorus Willem Blokpoel (1944) is een Zoetermeerse taxichauffeur die van medio 1995 tot 1998 voor de CD in de gemeenteraad zit. Hij werd in 1994 door zijn baas op het matje geroepen omdat hij CD-materiaal in zijn taxi uitdeelde.
Erwin Charles Karselius (1968) uit Den Haag is de zoon van Wil Janmaat-Schuurman uit een vorig huwelijk en een belangrijk medewerker op het partijkantoor van de partij. Vanaf 1989 (het jaar dat hij passief kiesrecht krijgt) staat hij regelmatig kandidaat voor de CD, maar wordt nooit gekozen. Hij is wel een tijdlang medewerker van de Tweede Kamerfractie, maar mag in september 1994 het Kamergebouw niet meer in omdat hij een journalist bedreigd heeft. Deze journalist publiceerde kort daarvoor zijn zeer kritische undercover-reportage over de CD. Karselius krijgt later 500,- boete voor deze bedreiging. Hij heeft een speciale interesse in zijn linkse opponenten en is eens betrapt op het kopiëren van lijsten met ondersteunende verkiezingshandtekeningen van de PvdA.
Ook het huidige Provinciale Statenlid steunt de partij nog. Pieter (Pierre) de Jong (1916) uit Den Haag is al zeker vanaf 1986 bij de CD betrokken. In 1995 wordt hij in de Zuid Hollandse Staten verkozen. De Jong bestuurslid geweest van diverse oranjeverenigingen. Momenteel is hij nog voorzitter van de Oranje-Vereniging Prinses Juliana uit Den Haag. Voor zijn CD-tijd was hij actief in de extreem-rechtse Burgerpartij voor Recht en Veiligheid (BvRV)
Ook Roelof Coenraad (Roel) Sangster (1925) uit Den Haag is bestuurslid van deze oranjevereniging en zat ook bij de BvRV. Hij loopt echter nog langer mee. Begin jaren tachtig was hij voorzitter van de uiterst rechtse Nederlandse Christen Democraten (NCD) en actief in de Conservatieve Volkspartij. Vanaf 1986 staat hij regelmatig kandidaat bij diverse verkiezingen en eind jaren tachtig wordt hij voorzitter van de Haagse CD-afdeling.
Rudolf (Ruud) Snijders (1936) is ook al een oudgediende. Vanaf 1986 staat hij vele malen kandidaat voor de CD en hij is een tijdje de voorzitter van de Haagse afdeling. Berucht is zijn uitspraak in 1994: ‘nu houden we ons nog rustig maar we zijn vastbesloten op een democratische manier in de regering te komen. En dan slachten we het hele zooitje af’. Ook gaf hij cassettebandjes van zingende SS’ers aan andere CD’ers. Vanaf april 1994 is Snijders korte tijd gemeenteraadslid in Zoetermeer.
De echtgenote van kandidaat Jan Stoops C.M. (Toos) Moesman (1930) stond zes keer kandidaat voor de partij.
P.M.R. van der Wal (1969) uit Den Haag was vorig jaar gemeenteraadskandidaat voor de radicale CP’86.
Kieskring Leiden
In Leiden is er door de CD flink geronseld om de benodigde handtekeningen te verzamelen. Het voormalige CD-raadslid Daan Meijer heeft hiervoor hulp gekregen van de neonazi Ed Polman en de Delftse CD’er Maarten van Mil (zie boven). Ze hebben dak- en thuislozen van het centrum De Bakkerij benaderd en hen geld betaald voor hun handtekening. Partijleider Hans Janmaat betaalt de ronselaars vijftig gulden per handtekening die zij weten te bemachtigen. De ondersteuners zelf krijgen hiervan ongeveer de helft. Nadat enkele van deze daklozen al in het stadhuis gesignaleerd waren, dook een groepje anti-fascisten op die in de clinch raakten met Van Mil en Polman. Er vallen wat klappen en Van Mil trok een mes. Hierna kozen de heren het hazenpad. Toch is het de CD op deze manier gelukt om 33 handtekeningen te verzamelen.
Van al deze ondersteuners is alleen van Miranda Daniëlle (Daniëlle) van Tongeren (1970) met zekerheid te zeggen dat ze echt extreem-rechts is. In 1995 stond zij bij twee verkiezingen kandidaat voor het Nederlands Blok en ze is een tijdje de assistente van het Leidse gemeenteraadslid Frans Hoogeveen (hij was eerst CD’er, later lid van het Nederlands Blok). Daniëlle van Tongeren zette vorig jaar ook al haar handtekening voor de CD.
Er zijn in Leiden meer banden tussen de CD en de daklozen. Het voormalige gemeenteraadslid Hoogeveen behoorde op een gegeven moment tot beide groepen. Hij sliep in de leeskamer van het stadhuis en in diverse daklozencentra. Ook had hij een tijdje een kamer in een sociaal pension.
Maarten Marco Frederik van Tongeren, waarschijnlijk familie van Daniëlle, zette zowel dit als vorig jaar zijn handtekening voor de CD. Hij staat nu echter ingeschreven op de Oude Rijn 44, het adres van het al genoemde centrum De Bakkerij voor dak- en thuislozen. Net zoals nog negen ondersteuners trouwens. Verder wonen twee mensen op adressen waar Maarten van Tongeren voorheen woonde en één CD-steuner in een Sociaal Pension op de Haagweg.
Vijf van de handtekeningzetters tekenden vorig jaar ook al voor de CD en eentje woont op hetzelfde adres van iemand die dit deed. Omdat er ook toen geronseld is zou het best kunnen dat zij twee jaren achtereen voor geld tekenden. Maar het kunnen natuurlijk ook echte CD’ers zijn.
Twee mensen waarvan nog een redelijk vermoeden bestaat dat ze ‘oprechte’ CD’ers zijn, komen als enigen niet uit Leiden maar uit het dorpje Zevenhoven, dat zo’n 20 kilometer naar het oosten ligt. Bij de elf nog niet genoemde handtekeningzetters zit geen enkele bekende naam en dat versterkt het ronselbeeld alleen nog maar. Er wonen in Leiden immers diverse extreem-rechtse figuren die niet op de lijst voorkomen.
Terug naar overzicht