- een blik op de PVV-demonstratie van Wilders op 21 september 2013
Onlangs ging Geert Wilders samenwerkingsverbanden aan met een aantal Europese partijen, met zeer extremistische denkbeelden, een antisemitische achterban en een geschiedenis van geweld en nazisme. De vraag is of die internationale koerswijziging ook een effect heeft op zijn Nederlandse achterban. De demonstratie van de PVV, op 21 september 2013 in Den Haag, was een goede plek om die vraag te beantwoorden. En het antwoord was helder: de steun van Nederlandse rechtsextremisten en neonazi’s voor Wilders is nog nooit zo groot geweest.
De laatste maanden heeft de PVV een opvallende koerswijziging gemaakt. Het was de afgelopen jaren steeds duidelijk dat de partij moeite deed om uit de buurt te blijven van grove antisemieten, veroordeelde racisten, Holocaustontkenners en het collaboratiemilieu. Met de Europese Verkiezingen in aantocht is nu echter voor het eerst nadrukkelijk toenadering gezocht tot partijen als het Vlaams Belang – tot de nok toe gevuld met antisemieten en het Vlaamse collaboratiemilieu – het Franse Front National – ‘De Holocaust en de gaskamers zijn maar een detail in de geschiedenis’ – en de Zweedse Democraten – voortgekomen uit neonazigroepen. Het effect daarvan was snel zichtbaar. Een meer gematigde partij als de United Kingdom Independent Party (UKIP), die qua profiel meer bij de PVV zou passen, nam per ommegaande luidruchtig afstand van Wilders.
Dit is een van de grootste koerswijzigingen van de PVV tot nu toe. Tot voor kort zette Wilders dergelijke partijen publiekelijk op afstand als te extremistisch, antisemitisch en racistisch. De koerswijziging was dan ook niet onomstreden. Een enkeling in de PVV-achterban vroeg zich hardop af of deze radicalisering van de partij wel verstandig was. Maar daar bleef het bij. Een verdere discussie bleef uit en de samenwerkingsverbanden werden bestendigd.
De vraag is nu of deze samenwerking met antisemieten, racisten en neonazi’s alleen op het internationale vlak plaatsvindt, of dat er ook verschuivingen zichtbaar zijn in de PVV-aanhang binnen Nederland.
Op 21 september 2013 heeft de PVV een manifestatie gehouden in Den Haag, waaraan enkele duizenden mensen hebben deelgenomen. Dat was een goed moment om te bekijken of er steun van radicaalrechtse groepen voor de PVV bestaat, om welke groepen het gaat en hoe groot die steun dan is. En die demonstratie gaf een glashelder antwoord op die vraag. Van elke extreemrechtse partij of organisatie die momenteel actief is in Nederland, van extremistische nationalisten tot radicale neonazi’s, was de aanhang aanwezig. Enkele organisaties hebben zich nadrukkelijk kunnen manifesteren en ook Vlaamse extremisten sloten zich hier bij aan. Van de meeste organisaties was de leiding en een belangrijk deel van het kader aanwezig.
Om wie ging het dan? Een globaal overzicht.
De meeste opvallende aanwezigen waren misschien wel verschillende prominente activisten van het neonazistische Blood & Honour. Blood & Honour is een internationaal netwerk van gewelddadige neonazi’s. Verboden in Duitsland en Spanje en ook in Nederland is verschillende keren in de Tweede Kamer gevraagd om tot een verbod te komen. Van dit netwerk waren activisten uit verschillende delen van Nederland gekomen, Zuid- en Noord-Holland, Groningen. Opvallend was de aanwezigheid van Jeroen van den Berg van de aan Blood & Honour gelieerde Ulfhednar-groep. Van den Berg staat op dit moment namelijk terecht vanwege het bezit van een aantal vuurwapens, samen met een lid van een Belgische nazi-terreurgroep.
Maar ook de leider van de Divisie Noordland van Blood & Honour, Harm-Jan Smit, was met zijn vrouw aanwezig evenals een aantal andere activisten.
De meest zichtbare aanwezigheid was van de Nederlands-Vlaamse groep Voorpost. Daarvan waren zo goed als alle Nederlandse activisten aanwezig. Zij presenteerden zich als organisatie door en bloc te zwaaien met een tiental prinsenvlaggen. Dit gebeurde onder aanvoering van de hele Voorpost-leiding: Voorzitter Robert Schaap, actieleider Florens van der Kooi en kringleider Alex Intrup. Voormalig Voorpost kringbestuurder Tom Schellevis was ook aanwezig.
Maar ook andere opvallende Voorposters deden mee. Ben van der Kooi bijvoorbeeld, die ruim een jaar in voorarrest zat als verdachte van brandstichting in een moskee en vrijgesproken werd wegens gebrek aan bewijs. Sindsdien laat hij geen kans onbenut om op het internet alle soorten van aanslagen op moskeeën aan te prijzen en toe te juichen. Daarnaast steekt hij zijn bewondering voor de massamoordenaar Anders Breivik niet onder stoelen of banken. Maar ook Alfred Vierling liep mee met Voorpost.
Vierling was ooit prominent, bestuurslid en partijideoloog van Janmaat’s Centrumpartij en is nog steeds actief. Ook minder prominente Voorpost activisten waren aanwezig. Een voorbeeld van hen is Dennis de Vries. Hij werd in september 2012 in Den Haag gearresteerd vanwege het verstoren van de onthulling van een beeld van Mandela. Daarnaast kwam een aantal Voorpost activisten opdagen die al enige tijd niet meer actief zijn geweest. Zoals Brian van Houdt, Alex Neid en Thijs van der Steen. Blijkbaar is deze PVV manifestatie voor hen een aanleiding weer actief te worden.
Ook de onlangs opgerichte actiegroep Identitair Verzet was aanwezig bij de PVV-manifestatie. Identitair Verzet kwam onlangs in het nieuws toen ze de Islamistische School Ibn Galdoun op een examendag afsloten met een kettingslot. Vooral de leider van deze groep, Paul Peters, liet zich zien.
Ook Peters is niet onomstreden. Hij duikt vaak op bij Duitse nazidemonstraties en werd veroordeeld voor de grootschalige vernieling van een Joodse begraafplaats. Bij de PVV-manifestatie verspreidde hij stickers van Identitair Verzet. Hij deed dit in de aanwezigheid van de activisten Fabian van der Velden en Nick Elkerbout die beiden jarenlang bij verschillende extreemrechtse en nazistische organisaties actief zijn geweest. Ook zijn vriendin en activiste Gertrude Bossdorf was aanwezig. Na afloop van de demonstratie sloot Identitair Verzet een gelegenheidscoalitie met Blood & Honour en poogden aanhangers van beide groepen PVV-aanhangers op te ruien om linkse demonstranten op een nabijgelegen plein aan te vallen. Dat had redelijk veel succes, enkele tientallen PVV’ers lieten zich meeslepen. Door tussenkomst van de politie kon deze opzet op het laatste moment worden voorkomen.
Ook een nieuwe extreemrechtse jongerengroep ‘Zwart Front’ liet zich zien. Zwart Front bestaat ongeveer een jaar en richt zich via het internet vooral op jongeren. Ideologisch gezien oriënteert de groep zich op het vooroorlogse fascisme. Van deze groep waren enkele activisten aanwezig, waaronder de leider van de club, Ritchie Kolvers.
De enige organisatie die niet in grote getale was uitgerukt was de neonazistische Nederlandse Volks-Unie. Althans, de partijleiding ontbrak. Wel waren er individuele activisten en twee kringcoördinatoren van Nijmegen en Den Bosch aanwezig, respectievelijk Henk Wijnhoven en Frans Vogels. Ook de aanwezigheid van Frans Vogels is in deze context opvallend te noemen. Op internet noemt hij zich “FranSS” en “Franss Landser_SS” en maakte zijn voorliefde voor Hitler, het nationaalsocialisme en het Derde Rijk overal bekend.
Dat combineerde hij met de nogal morbide hobby om met een gelijkgestemde vriend zoveel mogelijk voormalige concentratiekampen te bezoeken. Andere aanwezige NVU’ers waren Owen Koenekoop, Andre Houweling en Mark en Tamara Tilburgs-Schumans. Ook Masjel van Hugten die al lange tijd actief is voor de NVU was aanwezig.
Gewone PVVers
Voor dit onderzoek hebben we natuurlijk vooral gelet op aanwezigheid van bekende extreemrechtse groepen. Maar tegelijkertijd viel het ook op dat de gewone PVV-achterban inmiddels ook weinig scrupules meer kent. Zo werd de komst van Geert Wilders verwelkomd met de Hitlergroet, zoals bovenaan dit artikel op een foto is te zien.
En waren er spandoeken met op zijn zachtst gezegd opmerkelijke historische teksten.
Helder Antwoord
We schreven het al. De aanwezigheid van alle extreemrechtse en neonazistische groepen die Nederland rijk is, in grote getale en in de meeste gevallen met leiding en kader, laat zien dat de koerswijziging van Wilders op het internationale toneel ook nationale gevolgen heeft. De vriendschappelijke houding ten opzichte van extremistische partijen in het buitenland, de racistische antimoslim voorstellen en het heftige retoriek tegen alles wat links is hebben deze partij zeer populair gemaakt bij extreemrechtse activisten in Nederland en Vlaanderen. Bij deze manifestatie in Den Haag waren tientallen racistische, fascistische en nazistische activisten en geweldplegers aanwezig. Het feit dat zoveel extreemrechtse activisten de PVV ondersteunen geeft aan dat zij zich herkennen in deze partij. De in dit artikel genoemde activisten en geweldplegers vinden dat de PVV zich inzet voor overeenkomstige politieke doelen. Een op deze dag geplande informele bijeenkomst van het nazistische internetforum Stormfront is niet doorgegaan omdat het grootse deel van de deelnemers naar de PVV manifestatie is gekomen. Wat hebben zij op deze manifestatie gevonden? Een plek om propaganda te maken voor hun eigen organisaties. Een plek om hun racistische ideeën te verspreiden. En een plek om zelfvertrouwen op te doen. Waar elders in de Nederlandse samenleving geen tolerantie voor mensen die een Hitlergroet uitbrengen bestaat; Waar elders geen instemming voor het openlijk dragen van nazistische symbolen bestaat; Waar elders geen aanmoediging voor het tonen van extreemrechtse spandoeken bestaat, bestaat dit allemaal wel op deze PVV manifestatie. Niemand, zowel de politie, andere demonstranten en de PVV beveiliging vond het nodig bij deze excessen in te grijpen.
Misschien is dat wel het indrukwekkendste van deze dag.