Prosper Joannes Gerardus Antonius Ego wordt op 17 juli 1927 geboren. Hij is oprichter en tot op heden voorzitter van het Oud-Strijders Legioen (OSL), een van de succesvolste extreem-rechtse organisaties in Nederland.
Ego’s leven staat in het teken van het anti-communisme. Met zijn voorliefde voor autoritaire bestuursvormen, etnocentrisme en zijn afkeer van alles wat met ‘links’ te maken heeft is hij een doorsnee vertegenwoordiger te noemen van de uiterst rechtervleugel van de VVD. Wat hem echter interessant maakt is zijn weinig kritische houding ten opzichte van zijn medestrijders in de anti-communistische strijd.
Als twintigjarige vecht Prosper Ego als soldaat eerste klas tijdens de politionele acties mee in Nederlands-Indië. Vanaf dat moment kan hij zich oud-strijder noemen, een etiket dat hij zijn leven lang met trots zal blijven dragen. Ego wordt dan ook actief in het Veteranen Legioen Nederland (VLN). Het VLN is een autoritair-rechtse organisatie voor oud-strijders(1). Ego weet het tot bestuurslid te schoppen en blijft lid van deze organisatie tot 1958. In dat jaar ontstaan een aantal conflicten in de organisatie van financiële en ideologische aard. Een aantal VLN’ers wil na de gebeurtenissen in 1956 in Hongarije namelijk de wapens opnemen en een burgerwacht vormen tegen het communisme. Bovendien richt een groep binnen de VLN een ondergrondse organisatie, de Anjer, op. Deze organisatie moet gewelddadige acties uitvoeren tegen het dekolonisatiebeleid en het oprukkende socialisme. Hierop splitst een aantal leden, waaronder Ego, zich af en richt het OSL op(2). Het VLN zal deze klap, mede door de veranderende politieke cultuur in de jaren zestig, niet snel te boven komen.
OSL
Ego wordt ondertussen voorzitter van het OSL. Het OSL was de eerste jaren een organisatie voor ex-militairen die in Nederlands-Indië en Korea hadden gevochten. Het leidde tot 1970 een vrij sluimerend bestaan. Ego is in de jaren vijftig al te karakteriseren als een rechtse reactionair die een ontembare communisten- en socialisten-haat heeft. Deze haat overheerst zijn politieke denken dusdanig dat hij in zijn carrière weinig kritisch is ten aanzien van zijn bondgenoten in deze strijd. Illustratief is het verschijnen van een artikel van zijn hand in het Belgische blad ‘Pennoen’ in 1958. ‘Pennoen’ was in die tijd in de extreem-rechtse hoek te plaatsen en sympathiseerde openlijk met de Zuid-Europese dictators Franco en Salazar. Daarnaast werd er werk in het blad geplaatst van de Belgische ex-collaborateur Wies Moens.
In de jaren zestig ambieert Ego voor korte tijd een politiek carrière en stelt zich in 1963 kandidaat voor de Tweede Kamer namens de Liberale Staats Partij (LSP), een uiterst rechtse partij onder leiding van de net zo rechtse burgemeester van Gorinchem L.R.J. Ridder van Rappard(3). Deze partij weet echter geen zetel te behalen. In 1966 probeert Ego het nog een keer en staat kandidaat voor de Lijst Rappard bij de Provinciale Statenverkiezingen. Dit is de laatste keer dat Ego zich laat verleiden tot een rol op de voorgrond in de partijpolitiek. Andere bekende activiteiten in de jaren zestig van Ego zijn onder andere de deelname in 1968 aan een pro-VS-demonstratie in Den Haag ten tijde van de Vietnam-oorlog en deelname aan het Comité Herdenking Willem de Zwijger die in april 1968 een bijeenkomt in Delft houdt(4). Verder is Ego in 1963 één van de oprichters van de Stichting Nederlands Zuidafrikaanse Werkgemeenschap, de actiefste Nederlandse pro-Apartheidsorganisatie.
In de jaren zeventig blijkt Ego geenszins onder invloed te raken van de links-liberale wind die er in die dagen waait. Integendeel, hij neemt bijvoorbeeld deel aan het ultra-reactionaire Noenmaalgezelschap. Dit gezelschap van ‘nette’ heren komt maandelijks bij elkaar en moppert over allerhande maatschappelijke nieuwigheden, na eerst naar een lezing van een gelijkgestemde geluisterd te hebben. Echt kwaadaardig is de organisatie niet, al wil de voorzitter in een interview wel kwijt dat hij streeft naar een generaalsbewind in Nederland. Ego bevindt zich hier overigens in gezelschap van Ridder van Rappard en mr. L. van Heyningen(5).
De belangrijkste bezigheid van Ego blijft zijn bemoeienis met het OSL. Deze organisatie is in de loop der jaren enigszins van karakter veranderd en stelt zich in de jaren zeventig ook open voor verontruste burgers. Daarnaast wordt de organisatie steeds actiever. De kern van de organisatie is het anti-communisme en de strijd tegen de linkse verloedering van Nederland. Ego speelt hier een prominente rol in en wordt voorzitter van allerlei organisaties die vanuit het OSL worden opgericht om deze strijd vorm te geven.
Een voorbeeld van een dergelijke organisatie is de Stichting voor Vrijheid en Mensenrechten, de Nederlandse afdeling van de World Anti Communist League (WACL).
De WACL wordt in 1966 opgericht door de regeringen van Taiwan en Zuid-Korea in samenwerking met de Anti Bolshevist Block of Nations en met steun van de omstreden Moonsekte. De WACL wordt sindsdien bevolkt door prominente rechtse staatslieden, vertegenwoordigers van de katholieke kerk, ex-nazi-collaborateurs, rechtse terroristen en betrokkenen bij rechtse dictaturen in Midden- en Latijns-Amerika. Om enig idee te geven van wie er lid van deze organisatie zijn geweest een kort overzicht van spraakmakende leden:
- Klaus Barbie, ex-oorlogsmisdadiger bijgenaamd ‘De Slager van Lyon’;
- Miko Alarcón, verantwoordelijk voor de doodseskaders in Guatemala en hoofd van de WACL-afdeling in dat land;
- Giorgio Almirante, Minister van Justitie in het Italië van 1943 en na de oorlog oprichter en leider van de fascistische MSI;
- Chao Sopsaisana Southakakoumaar, de voorzitter van de WACL-afdeling in Laos wordt in 1971 in Parijs gearresteerd met zestig kilo zuivere heroïne, maar wordt vrijgelaten vanwege zijn diplomatieke status;
- Stephano della Chiaie, een extreem-rechtse Italiaanse terrorist. Hij is onder andere verantwoordelijk voor een bomaanslag op het station van Bologna in 1980, waar 85 doden vielen;
- Alfred Gielen, ex-medewerker van Goebbels;
- Sun Myang Moon, leider van de omstreden Moonsekte en medeoprichter van de WACL;
- Ryochi Sasakawa, een Japanse oorlogsmisdadiger, medeoprichter van de WACL en multimiljonair;
- Alfredo Stroessner, voormalig dictator van Paraguay.
- Daarnaast zijn er in de loop der jaren allerhande openlijk nazistische en gewelddadige organisaties betrokken geweest bij de WACL
Internationaal
De betrokkenheid van allerlei omstreden rechts-extremisten en rechts-extremistische organisaties kan Ego kennelijk weinig schelen, want vanaf begin jaren zeventig is hij actief voor de WACL. Hij bezoek in ieder geval vanaf 1971 diverse internationale WACL-conferenties over de hele wereld (Taiwan, Japan, Mexico, Luxemburg, Australië). Daarnaast is hij voorzitter van de bovengenoemde Nederlandse afdeling van de WACL. Deze afdeling heeft als statuair doel: ‘Strijden voor de vrijheid en de mensenrechten in de wereld en in het bijzonder in Nederland en het bestrijden van het communisme, neonazisme en neofascisme in samenwerking met andere landen aangesloten bij WACL(6). In 1990 komt zijn medewerking tot een hoogtepunt wanneer hij gekozen wordt als voorzitter van de Europese afdeling van de WACL.
Behalve in de WACL is Ego internationaal ook op andere vlakken actief als anti-communist. Zo is hij sinds jaar en dag een supporter van het autoritaire regime in Taiwan en bezoekt dit land regelmatig. Hij neemt onder andere deel aan een ‘Journalist Fact Finding Tour’ door Azië die georganiseerd is door een mantelorganisatie van de omstreden Moon-sekte.
Ego is verder een warm voorstander van het Apartheidsregime in Zuid-Afrika. Zoals al eerder gememoreerd is hij één van de oprichters geweest van de NZAW. Hij ziet het racistische bewind in Zuid-Afrika als een beschermende wal tegen het in zijn ogen communistische ANC. In 1981, tijdens de hoogtijdagen van de Apartheid, tekent Ego een broederschapsovereenkomst met Zuid-Afrika.
In dit kader heeft hij ook contact gehad met Ada Stuijt. Deze voormalige Miss Holland woont in de jaren zeventig en tachtig in Zuid-Afrika en is dan getrouwd met de gewelddadige pro-apartheidsstrijder Robert van Tonder. Zij is dan een spilfiguur in het pro-Apartheidsnetwerk en blijkt eind jaren zeventig betrokken te zijn bij het kopen van media-aandacht door de Zuid-Afrikaanse overheid in West-Europa (het zogenaamde Muldergate-schandaal). Er wordt regelmatig gefluisterd dat zij medewerkster is van de Zuid-Afrikaanse inlichtingendienst BOSS. Zo probeert zij in Nederland te infiltreren in het Komitee Zuidelijk Afrika (KZA).
Hoogtepunt
Eind jaren zeventig, begin jaren tachtig kunnen gezien worden als het ‘finest hour’ van Ego en zijn OSL en niet alleen qua ledental. In Nederland nemen de steun aan en de activiteiten van allerlei actiegroepen en sneltempo toe. De kraakbeweging beleeft haar hoogtijdagen, anti-apartheidsbeweging, vredesbeweging, anti-kernenergiebeweging en milieubeweging staan in het centrum van de belangstelling en hebben de nodige politieke invloed. Deze organisaties zijn een kolfje naar de hand van Ego en de zijnen, die actief worden in allerlei organisaties, die zich tegen deze actie-cultuur verzetten. Voorbeelden van organisaties waarin Ego actief is zijn het Interkerkelijk Comité Tweezijdige Ontwapening (ICTO) dat zich inzet voor plaatsing van kruisraketten in Nederland en de Stichting Geen Kerkgeld voor Geweld dat zich verzet tegen bemoeienis van de Kerken bij de Anti-Apartheidsstrijd.
Ook het OSL zelf maakt furore en gaat de confrontatie op allerlei fronten aan. Er is geen vredesdemonstratie zonder een reclamevliegtuigje van het OSL er boven met teksten als: ‘Liever een raket in de tuin, dan een Rus in de keuken’ en ‘Stop de SS20-raket’. Daarnaast worden demonstranten lastig gevallen en bekogeld door leden van de OSL-jongerenorganisatie Constructief Jong Nederland (CJN). StaVast laat zich ook niet onbetuigd en pleit onder andere om kraakpanden als de Grote Keijser met tanks te beschieten en relschoppende krakers in te sluiten en per ziekenauto te laten afvoeren. Ook wordt er gepleit voor burgerwachten tegen deze linkse ’terreur’.
Deze oproep blijkt niet gericht aan dovemansoren en diverse OSL’ers brengen deze ideeën vervolgens in de praktijk door knokploegen te formeren. Deze vallen onder andere demonstranten aan tijdens een blokkade van de kerncentrale in Dodewaard in 1981 en tijdens een Onkruit-demonstratie op de vliegbasis Soesterberg in datzelfde jaar.
Om haar imago te beschermen distantieert het OSL zich wel steevast van dergelijk geweld, maar vaak blijken hun leden erbij betrokken. In woorden beroept Ego zich in deze periode op steun van de ‘Zwijgende Meerderheid’. In de praktijk blijkt hij echter zijn billen af te vegen met de democratie en slechts behoefte te hebben aan de handhaving van orde en gezag door een sterke overheid, gesteund door stevig optreden van politie en leger. In StaVast wordt in deze periode dan ook met zoveel woorden gepleit voor een militaire junta als redding voor Nederland.
Xenofoben
Wanneer in de tweede helft van de jaren tachtig de activiteiten van de linkerkant van Nederland afnemen en vanaf 1989 het communisme als vijand in rap tempo afdoet (na de val van de Muur stort het Warschaupact in elkaar) verandert het karakter van het OSL. Zowel Ego als het OSL moeten zich bij gebrek aan vijand herpofileren en doen dit op twee fronten.
Ten eerste halen ze het beproefde recept van de xenofobie uit de kast. Zowel Ego als het OSL zien een nieuwe vijand in de immigratie van mensen uit andere culturen. Met name ‘de’ Islam wordt als een grote bedreiging van de Nederlandse cultuur gezien. Dit leidt tot een stroom van artikelen in de StaVast over immigranten, met een etnocentrische (en regelmatig zelfs racistische) ondertoon. In 1995 leidt dit tot één van de dieptepunten van de carrière van Prosper Ego. Vanaf 1993 heeft Justitie, naar aanleiding van een tegen het OSL ingediende strafklacht, onderzoek gedaan naar mogelijk strafbare uitlatingen in StaVast. Ego moet zich op 16 maart 1995 als hoofdredacteur van StaVast verantwoorden voor diverse discriminerende artikelen in dat blad. Hij wordt veroordeeld tot 5000 gulden boete, waarvan 2000 voorwaardelijk. De rechter hield rekening met Ego’s leeftijd en zijn ‘glorieus verleden’. Ego is razend. Zo razend dat hij vergeet om in hoger beroep te gaan, waardoor deze veroordeling definitief wordt. Als reactie hierop richt StaVast een Meldpunt Discriminatie op, maar wel voor autochtonen. Wanneer zij zich gediscrimineerd voelen kunnen zij contact opnemen met het OSL, waarna er aangifte gedaan zal worden. Verder schopt Ego in StaVast flink van zich af en schrijft onder andere: ‘In zeker zin waan ik mij weer terug in de periode, waarvan ik dacht dat wij deze op 5 mei 1945 hebben afgesloten’. Zijn wraak is zoet!
Veel trekt Ego zich overigens niet van het vonnis aan. Gescheld op immigranten, suggestieve artikelen over het verband tussen immigratie en criminaliteit(7), angsthazerij over de toenemende invloed van Islamieten ontsieren maandelijks de kolommen van StaVast. Alleen de toonzetting is iets minder grof, waardoor hij in de nabije toekomst gevrijwaard hoopt te blijven van verdere strafrechterlijke vervolging.(8)
Het tweede front waarop het OSL zich richt is en blijft de linkse invloed in Nederland. Maandelijks krijgen linkse politici, activisten, krakers, milieu-strijders en anti-fascisten er van langs in artikelen en toespraken van Prosper Ego.
Dat hij met deze opstelling wederom verkeerde vrienden weet te maken blijkt onder andere in 1997. In dat jaar laat de Nederlandse Studentenvereniging (NLSV(9)) van zich horen. Deze Vereniging wordt opgericht door Michel Hubert, ex-lid van de CP’86 en betrokkene bij Voorpost. Een ander prominent lid van de NLSV is Marcel Bas, de contactpersoon Zuid-Afrika voor deze club. Marcel Bas is echter ook tot op de dag van vandaag actief lid van het OSL. Ook het voormalige CP’86-lid Robin Versteeg is tegelijkertijd betrokken bij het OSL en de NLSV. Het zal dan ook niet verbazen dat er sterke geruchten de ronde doen dat Ego zelf in een persoonlijk gesprek de jonge rechts-extremisten een hart onder de riem heeft gestoken.
Een andere opmerkelijk feit is verder dat Ego sinds het begin van de jaren negentig lijkt te kunnen putten uit het archief van Peter Siebelt. Siebelt, die een kapitaal verdiende in de beveiligings- en kraakwachtenbranche, legde zich in de jaren tachtig toe op het verzamelen van informatie over linkse actie- en pressiegroepen. Hiervoor zette hij onder andere een infiltrant in, die oud papier weghaalde bij allerlei organisaties en hem zo van interne informatie wist te voorzien. Regelmatig dook informatie uit deze stukken op in artikelen van Ego’s hand in de StaVast. Een boekje van Siebelts hand over actiegroepen in Nederland is sinds kort ook bij het OSL te koop.
Grijze Strijders
Inmiddels zijn Ego en zijn OSL behoorlijk vergrijsd. De bijeenkomsten van de organisatie en de publicaties in StaVast stralen een wat matte strijdlust uit en beperken zich voornamelijk tot authentiek rechts gemopper. Tijdens OSL-bijeenkomsten wordt voornamelijk teruggekeken op de hoogtijdagen van de organisatie in het begin van de jaren tachtig, toen er te pas en te onpas op straat conflicten werden uitgevochten met linkse tegenstanders.
Daarmee is overigens niet gezegd dat het OSL geen enkele invloed meer heeft, ze weet nog steeds allerlei prominente personen te strikken voor bijeenkomsten en artikelen. In april 1998 spraken voormalig Minister-President Van Agt en een hoge ambtenaar van de Immigratie- en naturalisatiedienst (IND) het jaarlijkse OSL-congres toe.
Wat Ego zelf betreft kunnen we concluderen dat hij zich in woorden afzet tegen elke vorm van politiek extremisme, zowel rechts als links. In zijn daden komt echter een heel ander iemand naar voren: een extremistische communisten-hater, die in zijn gevecht tegen alles wat links of norm vervagend is samenwerkingsverbanden aangaat met iedereen die samen met hem ten strijde wil trekken. Hierbij maakt hij een uitzondering voor extreem-rechtse organisaties die in Nederland negatief in de publiciteit zijn gekomen zoals de NVU, de CP’86 en de CD. Hij distantieert zich in de openbaarheid van deze clubs om zichzelf en het OSL als gematigd te kunnen profileren. Maar wie zijn schrijfsels goed leest kan tot geen andere conclusie komen dan dat zijn verzet tegen extreem-rechts uitsluitend met de mond beleden wordt en in de praktijk niets voorstelt. Zijn samenwerking met allerlei organisaties en personen laat hetzelfde beeld zien. Hoewel Ego zich nadrukkelijk afzet tegen hun extremisme, blijkt hij in de praktijk geen enkel probleem te hebben om samen te werken of contacten te onderhouden met diverse extreem-rechtse, fascistische en anti-democratische organisaties.
Ons inziens is het verstandig Ego niet af te rekenen op zijn in woorden beleden anti-fascisme, maar op zijn politieke daden.
Noten
1. Het VLN wil het nationaal bewustzijn bevorderen en verzet zich sterk tegen onafhankelijkheid van de Nederlandse koloniën. Daarnaast verzet zij zich tegen communistische en socialistische invloeden op de Nederlandse samenleving en politiek.
2. Het is overigens onduidelijk in hoeverre de afsplitsing van Ego en de zijnen echt met de gewelddadige aspiraties van een aantal VNL’ers te maken heeft. Later is gesuggereerd dat de werkelijke conflicten om geld gingen en dat Ego de publiciteit rond de burgerwachten en ‘Anjer’ gebruikte als stok om de hond te slaan. Sterker nog: diverse betrokkenen suggereren dat Ego de bron is van alle ongewenste publiciteit. De poeha die er door Ego geschopt wordt over de burgerwachten komt achteraf bezien des te ongeloofwaardiger over wanneer het OSL enkele decennia later zelf knokploegen formeert tegen de vredesbeweging van begin jaren tachtig en, ondanks officiële distantiëringen, op veel begrip van Ego c.s. kunne rekenen.
3. Louis Rudolph Jules Ridder van Rappard (1906-1994) was al voor de Tweede Wereldoorlog actief in de politiek. Tijdens de oorlog was hij actief in het rechtse verzet. In de jaren zestig, zeventig en tachtig is hij actief geweest in allerlei rechts-autoritaire splinter-partijtjes. Hij was verklaard tegenstander van de parlementaire democratie, volgens hem een ‘ontaarde vorm’.
4. Op deze nationalistische bijeenkomst lopen types als Joop Glimmerveen en oud-NSB’er Jan Kruls rond. Ook de eerder genoemde Ridder van Rappard is bij deze herdenking betrokken.
5. Leonardus van Heyningen (1919) is advocaat en heeft in zijn lange carrière ongeveer alle extreem-rechtse personen en organisaties in Nederland verdedigd. Onder zijn clientèle bevonden zich oorlogsmisdadiger Pieter Menten, Hans Janmaat, de Centrumpartij, anti-semiet Lucas Goeree, de NZAW, de CD, Ton Hoogduin en Stewart Mordaunt. Zelf is hij sinds jaar en dag prominent lid geweest van allerlei extreem-rechtse organisaties, waaronder de NZAW, Binding Rechts en de CD. Ook is hij regelmatig spreker en artikelen-schrijver voor het OSL geweest.
6. Overigens is Ego niet de enige die weinig kritisch naar de WACL kijkt, Nederlandse politici als Ad Ploeg (VVD) en Wim Mateman (CDA) zijn ook bezoekers van WACL-conferenties geweest.
7. Zo plaatst StaVast bij elk artikel over criminaliteit steevast een foto van een paar zwarte mannen die een auto met honkbalknuppels belagen.
8. Opmerkelijk blijft overigens Ego’s gescheld op de Islam. Ego steunde namelijk in de jaren tachtig vol overgave het Islamitische verzet tegen de Sovjet-overheersing in Afghanistan.
9. De Nederlandsche Studenten Vereniging heette oorspronkelijk NSV, maar kreeg ruzie met de protestants-christelijke Navigators Studenten Vereniging over deze afkorting en noemde zich hierna NLSV.
