Extreem-rechtse Skinheads zijn in Nederland nooit een factor van betekenis geweest. Toch waren ze de afgelopen jaren betrokken bij gewelddadige activiteiten en hun rol binnen extreem-rechtse organisaties mag ook niet worden onderschat. Hun aantal is echter minimaal, de organisatiegraad erg laag en ze hebben bovenal een erg slecht imago. Daarnaast heeft de skinheadsubcultuur jarenlang ernstig geleden onder de concurrentie van de Gabber-scene. Zodoende is de invloed op de Nederlandse jongerencultuur nagenoeg afwezig geweest. Skinheads zijn qua uiterlijk, kleding en muziek geen onderdeel van het straatbeeld. Hierdoor zijn zij geen interessante markt voor bijvoorbeeld kledingfabrikanten. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld Duitsland en Engeland.
Dat ligt echter anders voor de distributie van skinheadmuziek door Nederlanders. Voor een kleine skinhead-gemeenschap als de Nederlandse zijn er opmerkelijk veel bedrijfjes actief. Deze bedrijfjes beschikken allemaal over uitgebreide collectie en lijken er een redelijke cent aan te verdienen. Het is al langere tijd duidelijk dat het Nederlandse afzetgebied te klein is voor al deze activiteit: er wordt veel verkocht aan het buitenland en deze hoeveelheid zal de komende tijd alleen maar toenemen nu justitie in Nederland de handel in nazi-muziek ongemoeid laat. Een terugblik op vijf jaar blunderen.
Viking Sounds
In 1993 richtte de Zeeuwse neonazi en CP’86-activist Ben Oreel Viking Sounds op. Oreel timmerde flink aan de weg en was binnen twee jaar een speler op het veld van de internationale nazi-muziekhandel. Hij was officieel distributeur van een aantal grote labels (noot 1) en hielp met de uitgave van CD’s van bekende nazi-bands. De officiële uitgever hiervan was Viking Sounds USA waar Oreels Viking Sounds een onderdeel van was. Daarnaast zijn er sterke aanwijzingen dat Oreel fungeerde als tussenpersoon voor grote partijen nazi-muziek naar het Duitse achterland.
Dat Ben Oreel erg goed op de hoogte was van hetgeen hij verhandelde blijkt uit de vermelding in zijn catalogus: “Viking Sounds will accept no responsibilty for lyrics and messages contains on some CD’s, also we not responsible for government action towards clients.” Verder schreef hij in juni 1993 al in een brief aan partijgenoot Constant Kusters: “Een verzoek van mijn kant, alles wat met oi! Lp/CD’s te maken heeft staat los van de partij, mede het adres (sommige lp’s zijn ook in Nederland verboden). Klein verzoek is dan ook dat dit adres niet heel Nederland door moet. Lekt dit te veel uit kost dit ook mijn kontakt in Duitsland.” Toen de politie hem drie jaar later over deze brief verhoorde, zei hij over de in Nederland verboden LP’s: “Ik verklaar u dat ik daarmee sommige toespraken van Adolf Hitler bedoelde.”
Wegens de distributie van nazistische, racistische en anti-semitische muziek doet het Fascisme Onderzoeks Kollektief (FOK) in september 1995 aangifte tegen Viking Sounds. Naar aanleiding hiervan werd Oreel in januari 1996 (noot 2) verhoord. Uit het proces-verbaal: “U vraagt mij nogmaals of de teksten op dergelijke CD’s racistische uitlatingen bevatten. Ik verklaar U dat U dat misschien vind maar ik vind dat van niet. Ik zeg ook niet dat ik met alle teksten akkoord ga. Er zitten inderdaad teksten tussen waarvan ik ook zeg dat die niet kunnen. Er zitten o.a. teksten tussen over vergassing en het ontkennen van gaskamers. Dergelijke teksten vind ik ook dat die niet kunnen. (…) Ik verklaar u dat ik niet bij machte ben dergelijke teksten van deze CD’s te verwijderen.” Voor de rest bekende Oreel dat hij de man achter Viking Sounds was en verantwoordelijk voor de verkoop en distributie van al het in zijn catalogus genoemde materiaal. 
Tot ieders verbazing besloot Officier van Justitie Oostdijk van het parket Middelburg op 23 juni 1997, anderhalf jaar na de aangifte en het verhoor, om de zaak wegens gebrek aan bewijs te seponeren. Het FOK ging tegen deze beslissing in hoger beroep. Dit leidde in september 1998 tot een beschikking van het Gerechtshof in Den Haag, waarin het beroep van het FOK om formeel-juridische redenen werd afgewezen. Het FOK is volgens het hof geen direct belanghebbende.
Vreemd genoeg meldde Oreel in oktober 1996, mogelijk geïnspireerd door de aangifte van het FOK, dat hij 8 maanden in de gevangenis (noot 3) moet zitten wegens de verkoop van extreem-rechtse muziek. Deze opmerking is voor flinke twijfel vatbaar, aangezien Oreel in ieder geval niet heeft vastgezeten voor de verkoop van nazi-muziek.
Daarmee was het dossier Viking Sounds nog niet gesloten. Gesteund door het sepotbesluit ging Oreel namelijk door met zijn verkoop- en distributie-activiteiten, al deed hij dit wat voorzichtiger dan voorheen. Viking Sounds sloot officieel haar deuren in juni 1998. Oreel kondigde aan dat er geen catalogus meer verzonden zou worden en dat ook het klantenbestand zou worden vernietigd. Het op grote schaal verspreiden van catalogi en advertenties liet hij daarna achterwege. Maar dat hij niet stil bleef zitten bewijst onder andere het uitbrengen en distribueren van een cassette van de Nederlandse gabber-band “88 Aryan Dance Resistance” met stukjes toespraak van Hitler en de nummers “Racial Awareness”, “The Dreamer” (over Martin Luther King) en “A Nigger”. Ook verkocht Oreel in 1999 zijn waar nog op skinheadconcerten.
Zijn voorzichtigheid mocht hem niet baten. In 1999 deed justitie een inval bij hem en nam een grote hoeveelheid materiaal in beslag. Naast een flinke hoeveelheid CD’s vond de politie ook kinderporno. Oreel vluchtte na deze inval naar de Verenigde Staten. Justitie in Middelburg heeft vervolgens overwogen wat ze moest doen. Ze kon beslissen Oreel te dagvaarden met het risico dat Oreel niet op zou komen dagen. Dit zou een verstek-vonnis hebben opgeleverd, waarbij Oreel bij eventuele terugkeer in de Europese Unie alsnog zijn straf zou moeten uitzitten. Het alternatief was een transactie (boete). Er werd begin 2000 besloten tot een boete van een paar duizend gulden op voorwaarde dat Oreel afstand zou doen van hetgeen in beslag was genomen. Oreel heeft braaf betaald en afstand gedaan van de spullen, die daarop vernietigd zijn. Ook voor de gevonden kinderporno is geen vervolging ingesteld.
Dat deze hele zaak Oreel behoorlijke financiële schade heeft berokkend is duidelijk. In die zin is hij ook wel gestraft. Maar gezien de hoeveelheid materiaal, het belang van zijn handel en de voorbeeldfunctie van een proces, had hier absoluut niet met een boete en inbeslagname volstaan mogen worden.
Nordisc
In september 1995 kreeg Nederland een tweede distributiecentrum voor skinheadmuziek. Robert Brouwer, voorheen betrokken bij de Centrumdemocraten, begon een bedrijfje om zijn liefde voor allerhande skinheadmuziek om te zetten in geld. Ook Nordisc timmerde stevig aan de weg en had al snel een lijst met ruim honderd CD-titels. Deze titels zijn van skinheadbands die zowel uit de nazi-hoek als uit de niet-politieke hoek komen. De nazi-bands voeren echter wel de boventoon. 
Brouwer maakte er geen geheim van dat Duitsland een belangrijk afzetgebied is: “Meine Kundschaft kommt vor allem aus Deutschland und den Niederlanden (…)” (noot 4) In Duitsland werden de activiteiten van Nordisc ook snel opgepikt. Op het Thulenet (noot 5) verscheen in 1996 een bericht waarin Nordisc werd aangeprezen als breed gesorteerde muziekhandel met snelle levering en goede aanbiedingen. Dat de activiteiten van Nordisc op gespannen voet staan met de Nederlandse wet, besefte Brouwer ook terdege. Toen hij in 1997 wegens privé- omstandigheden overwoog om te stoppen met Nordisc gaf hij in een brief een aantal redenen voor zijn bedenkingen. Twee argumenten waren “the invisible threat of getting a house-search by the police” en “the always present possibility of a visit by the self-proclamed ‘defenders of democracy’ although I prefer to call this lowlife ‘red fascists'”.
Brouwer ging ondanks zijn twijfels toch door met zijn Nordisc-activiteiten. Vanaf 1997 ging hij met meer energie dan ooit aan de slag. Hij begon naast zijn post-order tevens met het produceren van eigen CD’s: 
De doorgaande verkoop van muziek met extreem-rechtse inhoud leidde er in juli 1998 toe dat Kafka aangifte deed tegen Robert Brouwer en Nordisc bij het Openbaar Ministerie van Leeuwarden. Deze aangifte was gericht tegen de verkoop en verspreiding van tientallen verschillende CD’s met racistische inhoud.
Drie maanden later besloot het Openbaar Ministerie in Leeuwarden Nordisc en Brouwer niet te vervolgen, omdat geen strafbare feiten geconstateerd waren. De aandacht die de hele zaak opleverde in de Friese pers zorgde er echter wel voor dat Nordisc in eerste instantie alle extreem-rechtse muziek uit zijn assortiment gooide. Na het sepot bleef Brouwer voorzichtig en hield CD’s met zeer racistische teksten uit zijn catalogus. Andere extreem-rechtse bands, waarvan de teksten minder grof waren, doken na verloop van tijd wel weer op in zijn voorraden. Dat Nordisc zich nu voorzichtiger opstelt is natuurlijk een goede zaak, maar dat is niet te danken aan het justitiële “optreden” tegen de handel.
Berzerker Records
Met Viking Sounds en Nordisc was de markt echter nog niet verzadigd. Een derde distributiebedrijfje, Berzerker Records, werd in Oegstgeest opgericht door de scholier Jasper Velzel. Die richtte zich in eerste instantie op muziek uit de Black Metal-hoek (noot 6), en dan met name op de extreem-rechtse bands binnen deze stroming. Velzel zelf is lid van de extreem- rechtse actiegroep Voorpost, maar is ook betrokken bij de skinhead-organisatie Nationaal Offensief.
Doordat de extreem-rechtse Black Metal-subcultuur internationaal georganiseerd is heeft Velzel veel contacten, met name in Duitsland en Polen. Door deze contacten is hij onder andere distributeur van het Duitse label “Darker than Black Records”. Dit label is eind 1999 in Duitsland opgerold wegens het verspreiden van nazi-propaganda (noot 7). 
Vanaf 1999 ging Berzerker Records naast Black Metal steeds meer naziskinhead-muziek distribueren en in de loop van 2000 kreeg dit de overhand in het assortiment. Anders dan bijvoorbeeld Nordisc heeft Berzerker Records alleen nazistische en anti-semitische skinhead-bands in de catalogus staan. Naast distributie richt Berzerker Records zich ook op het uitbrengen van eigen producties. Zo wordt onder andere een cassette uitgebracht van de Brabantse band Holocaust. De titel van de cassette is “Holocaust Revival” en de cover wordt opgesierd met hakenkruis, Keltisch kruis en SS-doodshoofd (noot 8). Een andere band die Berzerker op de markt brengt is de Poolse band “White Aryan Resistance 88” (WAR 88).
De activiteiten blijven niet onopgemerkt en toen de Duitse inlichtingendiensten waarschuwden voor de verspreiding van nazi-muziek, namen de Nederlandse media ook de gelegenheid te baat om over Berzerker Records te schrijven. Na een groot artikel in het Leidsch Dagblad (noot 9) besloot Velzel om zijn activiteiten iets minder openlijk te doen. Hij nam een postbus, maar paste zijn collectie niet aan. In het Leids Dagblad werd overigens ook de politie van Hollands-Midden aan het woord gelaten: “Het verspreiden van racistische geschriften, maar zeker ook van muziek is een gevaar voor de democratische rechtsstaat en dus strafbaar. Deze meneer uit Oegstgeest loopt in elk geval de kans dat hij wordt opgepakt.” Verder kondigde de burgemeester van Oegstgeest aan de kwestie op het driehoeksoverleg met politie en justitie te bespreken. Maar verder gebeurde er niets. Jasper Velzel kon zijn distributie-activiteiten gewoon voortzetten.
Niet iedereen legde zich daar echter bij neer. Eind augustus 2000 ontvingen buurtbewoners van Jasper Velzel per post een kopie van het artikel uit het Leids Dagblad, waarbij door de afzender het huisadres vermeld was. Deze actie zorgde voor de nodige onrust in de buurt. Een directe buurman dreigde met een rechtszaak tegen Velzel, twee andere ontvangers van de brief namen echter contact op met de politie wegens smaad.
De reactie van de Oegstgeestse politie blonk vervolgens uit door onwetendheid: “Wij zijn uiteraard neutraal. Wij hebben nog niet vastgesteld dat hij (Velzel) zich aan strafbare feiten heeft schuldig gemaakt. Het enige dat we tot dusverre weten is dat die kopietjes zijn verstuurd. Zo’n actie komt wel degelijk neer op smaad. En dat is ook strafbaar.” Het Leids Dagblad reageerde op de actie met een serie artikelen, waarin met name het uitblijven van een reactie van de lokale politie en politiek aan de kaak werd gesteld: “Een neonazi is pas een neonazi als dat is aangetoond, verklaart en steunt CDA-raadslid Ellie van den ten Bosch de Oegstgeestse passiviteit die nu al een jaar aanhoudt. Klakkeloos achter kranten, anti-fascistische groeperingen en meldpunten discriminatie aanlopen, dat doen we hier niet, meent Maarten Noort van Progressief Oegstgeest. En zijn collega van de VVD, Edith van bellen, gaat er voetstoots vanuit ‘dat de zaak bij de burgemeester in goede handen is’.” (noot 10)
Ondertussen gaat de handel van Berzerker Records gewoon door. Op de Yzerbedevaart 2000 in het Belgische Diksmuide, waar rechts-extremisten uit heel Europa zich eind augustus verzamelden, deed Berzerker Records goede zaken (noot 11). Velzel is ook duidelijk niet van plan zijn toon te matigen. Zijn laatste catalogus begint hij met de woorden “Berzerker Records wants you dead if you are a christian, jew, gay, humanist, pacifist, politically-correct or human!”
Beleid
Samenvattend zien we de afgelopen vijf jaar vier pogingen om de distributie van extreem-rechtse muziek in Nederland aan te pakken. De aangiftes tegen Nordisc en Viking Sounds zijn geseponeerd, de inval bij Viking Sounds is strafrechtelijk gezien op een fiasco uitgelopen en in het geval van Berzerker Records lijkt de wil vooralsnog te ontbreken om welke actie dan ook te ondernemen. Deze afwachtende houding is des te schrijnender nu in de beleidsvoorschriften van het Openbaar Ministerie duidelijk staat dat:
bij overtreding van de discriminatiebepalingen altijd een strafrechtelijke reactie volgt;
er in beginsel gedagvaard wordt en alleen in lichte gevallen een transactie mag worden aangeboden. (noot 12).
Er wordt vaak verwezen naar de bij het Openbaar Ministerie bestaande koudwatervrees. Het discriminatieartikel in het Wetboek van Strafrecht zou moeilijk bewijsbaar zijn en de kans is groot dat bij het vervolgen van extreem-rechtse muziek in de rechtszaal bakzeil moet worden gehaald. De jurisprudentie laat echter anders zien. In september 1997 werden drie leden van de Britse band Celtic Warrior en hun Nederlandse contactpersoon door de rechtbank in Alkmaar veroordeeld tot boetes van 1000 en 1500 gulden, te vervangen door respectievelijk twintig of dertig dagen cel. De bandleden en de Nederlander waren twee jaar daarvoor gearresteerd in een Noord-Hollandse muziekstudio bij het opnemen van racistische en anti-semitische liedjes voor een nieuwe CD van de band. Bij een inval op hun logeeradres in Amstelveen werd bovendien een aantal exemplaren van hun CD ‘We will never forget’ aangetroffen met daarop ook racistische en anti-joodse teksten. De rechtbank in Alkmaar achtte het bezit van deze kleine hoeveelheid CD’s (er werden 17 exemplaren in beslag genomen) strafbaar volgens artikel 137e: het ter verspreiding op voorraad hebben van discriminerend materiaal (noot 13). De straf valt overigens relatief laag uit, omdat de vervolgingstermijn zo lang heeft geduurd. De oorspronkelijke eis was 4000 gulden boete of 45 dagen cel.
Gezien deze veroordeling en het openlijke karakter van de verkoop- en distributie-activiteiten van bedrijfjes als Viking Sounds, Nordisc en Berzerker Records kan de bewijslast geen enkel probleem zijn. CD’s, vergelijkbaar of grover dan die van Celtic Warrior, worden namelijk openlijk in de catalogi aangeboden (noot 14).
Vluchtheuvel
Naar de redenen om zo beroerd met de bovengenoemde zaken om te gaan, kan slechts gegokt worden. Maar een goede mogelijkheid is dat de overbezette Openbaar Ministeries racistische en nazistische muziek niet als een groot probleem zien en daarom afzien van een proces. In het Oegstgeestse voorbeeld wordt vaak met de leeftijd van de man achter Berzerker Records geschermd. Hij is 19 jaar oud en dus zouden zijn handelsactiviteiten als een jeugdige bravoure gezien moeten worden. Dat er sprake is van een serieus probleem wordt duidelijk uit de boven geschetste patronen. Bij Viking Sounds werd een grote hoeveelheid aan materiaal in beslag genomen, Berzerker Records verkoopt de producties van het in Duitsland opgerolde “Darker Than Black Records” en Nordisc verklaarde dat zijn belangrijkste afzet in Duitsland ligt. Nederland krijgt door de onwil om dit probleem serieus te nemen een vluchtheuvelfunctie voor de internationale handel in nazi-muziek.
Met name het grote Duitse afzetgebied ligt zwaar onder druk. Naast “Darker than Black” zijn er de laatste jaren nog tientallen andere producenten en distributeurs geconfronteerd met politie-invallen en processen. Eén van die bedrijven, Vincente Directory Publications uit het Duitse plaatsje Glinde, sloot in september 1999 na twee huiszoekingen haar deuren. Vincente Directory Publications handelde onder andere in muziek-CD’s van nazi-bands en extreme prono-video’s. Een half jaar later opende eigenaar Andreas Stahr een nieuw kantoor onder een nieuwe naam, Special Media Distribution. Dit keer verkoos hij echter Leeuwarden als vestigingsplaats. Vanaf dat moment laat hij zijn bestellingen Poste Restante naar grensplaats Winschoten sturen.
Willen we in Nederland niet geconfronteerd worden met handel in nazi-muziek op grotere schaal, dan is het hoogste tijd om actie tegen dit verschijnsel te ondernemen.
1 – Resistance Records en White Terror Records uit de Verenigde Staten, Nordland uit Zweden en I.S.D. Records van het Britse Combat 18.
2 – Justitie wacht enkele maanden omdat Ben Oreel op vakantie in de Verenigde Staten is.
3 – Oreel zegt hier over: “I’m sorry to inform you that I will be held in ZOG’s gulag for the coming 8 months.” en ondertekent dit bericht met “No system, no judge, no jail can keep us from our faith!!!! 1488 … Stand Proud!!!!”
ZOG staat in nazi-kringen voor Zionist Occupational Government, of te wel Joodse Bezettingsoverheid, 14 staat voor de veertien woorden: “We must secure the existence of our race and the future for white children” en 88 voor twee maal de achtste letter van het alfabet, of te wel Heil Hitler.
4 – Interview met Zwitsers Skinhead-magazine “Berserker” van februari 1998.
5 – Thulenet was een computersysteem van Duitse neonazi’s. Men kon inbellen op bepaalde nummers en met behulp van een computer informatie downloaden of discussies aangaan. De toegang tot het systeem was voorbehouden aan bekende nazi’s.
6 – Black Metal is de rauwste en negatiefste vorm van Heavy Metal, meestal gecombineerd met satansaanbidding of heidendom. Binnen de Black Metal is een extreem-rechtse stroming actief. Deze stroming baseert zich op anti-christelijke en anti-joodse opvattingen en verwijzen naar oude, heidense en “volkseigen” religies. Een voorbeeld van de grofheid waarmee Black metal zichzelf associeert is het Amerikaanse label Dungeons of Darkness. Dit label heeft een verzamel-CD uitgebracht van nationaal-socialistische Black Metalbands. Bij de eerste 88 exemplaren ontvingen de bestellers een zakje met zand dat afkomstig was uit Auschwitz.
7 – De eigenaar van dit label, Hendrik Möbus, werd medio augustus 2000 in de Verenigde Staten gearresteerd op grond van een internationaal opsporingsbevel van de Duitse justitie. Hij was enkele maanden voor zijn vlucht vrijgelaten na vijf jaar in de cel gezeten te hebben voor moord.
8 – De teksten op de cassette laten ook weinig aan de verbeelding over. Naast het roepen van “Sieg Heil” wordt een speech van Adolf Hitler tussen de muziek door gemixt. Van deze zelfde band wil Berzerker in de loop van 2000 een CD uitbrengen. In de catalogus staat dat de oplage “Ltd to six million!” zal zijn.
9 – “Jeugdige spin in bruin web van extreemrechtse muziek”, in Leids Dagblad van 16-2-2000.
10 – “Bruine Liedjes”, Jan Preenen/Wim Koevoet, in Leids Dagblad van 4-9-2000.
11 – Opmerkelijk is dat de stand van Berzerker Records gedeeld werd met de Nederlandse skinhead-organisatie Nationaal Offensief en daarnaast een assortiment van allerhande speldjes, stickers en opnaaiers met fascistische en nazistische symbolen. De speldjes, stickers en opnaaiers werden verkocht door voormalig CP’86-kopstuk Stewart Mordaunt.
12 – Aanwijzing Discriminatie van het College van procureurs-generaal, registratienummer 1999A008 van 24-2-1999.
13 – Artikel 137e.:
1) Hij die, anders dan ten behoeve van zakelijke berichtgeving:
1º. een uitlating openbaar maakt die, naar hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden, voor een
groep mensen wegens hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging of hun hetero- of homoseksuele gerichtheid beledigend is, of aanzet tot haat tegen of discriminatie van mensen of gewelddadig optreden tegen persoon of goed van mensen wegens hun ras, hun godsdienst of levensovertuiging, hun geslacht of hun hetero- of homoseksuele gerichtheid;
2º. een voorwerp waarin, naar hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden, zulk een uitlating is vervat, aan iemand, anders dan op diens verzoek, doet toekomen, dan wel verspreidt of ter openbaarmaking van die uitlating of verspreiding in voorraad heeft; wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes maanden of geldboete van de derde categorie.
2) Indien de schuldige een van de strafbare feiten, omschreven in dit artikel, in zijn beroep begaat en er, tijdens het plegen van het feit, nog geen vijf jaren zijn verlopen sedert een vroegere veroordeling van de schuldige wegens een van deze misdrijven onherroepelijk is geworden, kan hij van de uitoefening van dat beroep worden ontzet.
14 – De gewraakte CD “We will never forget” stond in verschillende catalogi van Nordisc, tot en met augustus 1997 en in de catalogi van Viking Sounds van 1995 en 1996.
