Het is 1996. In Nederland kan niemand om Gabberhouse heen, het is dé rage van het moment. Overal in Nederland, maar vooral in Rotterdam wordt de jeugdcultuur gedomineerd door liefhebbers van deze keiharde muziek met razendsnelle beats.
De van oorsprong op harde muziek georiënteerde subcultuur krijgt ook steeds meer te maken met een vervelend bij-effect. Op de kledingstijl, kale koppen, trainingspakken en voorliefde voor voetbal en drugs komen ook minder graag geziene gasten af: Jongeren met extreemrechtse ideeën of een voorliefde voor etnische eenheidsworst. Zij verklaren trots te zijn op hun land, streek en stad en zijn niet gediend van multi-etnische inmenging in “hun” subcultuur. Bovendien dragen veel Gabbers een Nederlands vlaggetje op hun jas om aan te geven dat ze trots zijn op het feit dat Gabber een muziekstijl is die uit Nederland komt. Ook dit schept verwarring, aangezien ook veel rechtsextremisten dit vlaggetje op hun mouw als symbool hanteren.
Extreem-rechtse partijen, met de CP’86 voorop, doen hun best om deze situatie uit te buiten en de jongeren in te lijven. Ondanks dat de CP’86 een bepaalde geuzen-status krijgt bij extreemrechtse Gabbers en dat er door hen vaak wordt gepocht met het lidmaatschap, lukt het de partij nauwelijks om deze jongeren daadwerkelijk aan zich te binden. Feesten en drugs blijken toch moeilijker samen te gaan met politiek activisme dan het partijkader hoopte. Bovendien is de scene te gemengd om echte invloed te krijgen. Veel prominente dj’s zijn van allochtone afkomst en er komen ook steeds meer allochtonen op Gabberfeesten.
Anno 2001
Inmiddels de Gabber-scene grotendeels ingestort en de CP’86 verboden. De restanten van de Gabber-scene maken de laatste tijd echter een zorgelijke ontwikkeling door. Nu de grote massa het Gabberdom achter zich heeft gelaten heeft het restant zich voor een deel geradicaliseerd. In diverse provinciesteden en -dorpen zorgen groepjes (ex-)gabbers voor veel problemen. Bovendien lijken extreem-rechtse organisatie’s met meer succes dan voorheen in deze vijver te vissen.
Inmiddels de Gabber-scene lang niet zo groot meer als in de jaren 90. Binnen de Gabberscene speelt extreemrechtse politiek geen grote rol meer en een steeds groter deel van de huidige Gabbers keert zich tegen nazi’s binnen de scene. Ook organisatoren van feesten zetten zich in tegen het gebruik van extreemrechtse symboliek en nazistisch gedrag.
Toch is er sprake van een zorgelijke ontwikkeling. In diverse provinciesteden en -dorpen zorgen groepjes hangjongeren, die zich voor een deel Gabber noemen, voor veel problemen. Deze “Gabbers”, die dus maar een zeer klein deel van de scene uitmaken voor zover ze daar al deel van uitmaken, identificeren zich vaak meer met een karikatuur van de Gabber. Bij deze karikatuur hoort helaas ook vaak het rechtsextremisme. Tegelijkertijd lijken extreem-rechtse organisatie’s meer succes dan voorheen te hebben bij het werven van dergelijke jongeren.
Hangen in de Provincie
Het afgelopen jaar zijn in de meest uiteenlopende dorpen en steden als Noordwijk, Roden, Stadskanaal, Deventer, Oude Pekela en Woudenberg groepjes opgedoken die zich te buiten gingen aan racistisch geweld. Het lijkt hier vaak om groepjes hangjongeren te gaan, die zichzelf voor een deel “Gabber” noemen.
In Noordwijk zijn er sinds 1999 problemen met een groep jongeren, die zich vooral richtten op scholen en de in het dorp aanwezige asielzoekers. De politie gaat in reactie op de overlast eerst over tot een samenscholingsverbod en arresteert vervolgens 38 jongeren. Daarmee is de ellende echter niet afgelopen. In maart 2000 schrijven de linkse partijen uit de Noordwijkse raad een brandbrief aan de burgemeester, waarin ze aandringen op maatregelen.
De woningen van asielzoekers worden regelmatig vernield en af en toe zijn er vechtpartijen tussen asielzoekers en zich Gabber noemende hangjongeren. Rond de jaarwisseling van 2000 en 2001 loopt het opnieuw uit de hand. Een groep van veertig jongeren steekt autobanden in de fik en brengt de Hitlergroet. Op dezelfde dag verlaat een Egyptische snackbarhouder Noordwijk en sluit kort daarna zijn zaak, nadat hij al twee maanden het slachtoffer is van het racistische geweld van de groep.
In het Drentse Roden is de vestiging van een asielzoekerscentrum (AZC) de reden voor buurtbewoners om een organisatie op te richten tegen dit centrum. Vanaf dat moment wordt er door delen van de Rodense bevolking fanatiek stelling genomen tegen de vestiging: Er worden processen gevoerd, een internetsite geopend tegen het AZC en de middenstandsorganisatie waarschuwt haar leden voor overlast, diefstal en vernielingen die de winkelende asielzoekers zullen veroorzaken. Volgens een nieuwsbrief van de middenstanders is het in landen van herkomst gebruik om alles wat op straat ligt gewoon mee te nemen. In Roden bestonden er al problemen tussen allochtone en autochtone jongeren, wat af en toe tot opstootjes leidde. De jeugd laat zich ten opzichte van het asielzoekerscentrum dan ook niet onbetuigd. Een groepje dat regelmatig rondhangt bij een oude caravan besluit, na een ruzie met de ouders van een van hen, hun gram te zoeken bij het asielzoekerscentrum. Gezessen gaan ze naar het terrein en gooien, onder het slaken van leuzen, molotovcocktails naar het centrum. Ze worden enige tijd later gearresteerd en veroordeeld tot werkstraffen.
In Deventer grijpt de politie in wanneer een groep hangjongeren, die ook voor veel overlast zorgt, verantwoordelijk blijkt te zijn voor de mishandeling van twee jongens uit Sierra Leone. De politie spreekt van een extreem-rechtse jeugdbende en arresteert uiteindelijk elf betrokkenen.
Oude Pekela zet zichzelf in mei 2001 op de kaart wanneer er twee dagen lang opstootjes ontstaan tussen autochtone jongeren en bewoners van het asielzoekerscentrum. Een aantal van de jongeren brengt de Hitlergroet en er wordt gedreigd dat de problemen doorgaan tot het asielzoekerscentrum gesloten is. De politie noemt het een incident en zegt al veel langer problemen te hebben met het groepje autochtone jongeren.
In Woudenberg zorgde een groep zich Gabber noemende hangjongeren al geruime tijd voor veel overlast in de binnenstad. Binnen de groep waren enkele Nederlandse Volksunie-leden actief. Uiteindelijk werd een Joodse jongen in elkaar geslagen, waarvoor een viertal jongens zich voor de rechter moest verantwoorden.
Radicalisering
Met deze korte opsomming van problemen lijkt een conclusie nog ver weg. Problemen met hangjongeren zijn niet uniek en problemen rond asielzoekerscentra al evenmin. Maar er is meer aan de hand, aangezien het in veel van de boven geschetste gevallen om jongeren gaat die zich beroepen op hun extreemrechtse karikatuur van de Gabber. Naast racistische denkbeelden zijn er bij hen steeds vaker neonazistische elementen te onderscheiden. Zo zijn er op internetsites van extreemrechtse Gabbers steeds vaker nazistische logo’s, teksten, discussies en propaganda te vinden. Typerend daarbij is dat in het verleden vaak scheldpartijen op Marokkanen en Turken (“Murken”) waren te lezen, maar dat het gescheld zich steeds vaker richt op Joden, waarbij “Joden” staat voor alles wat de schrijvers niet bevalt. Wat we dus zien is een scene van kleine radicale groepjes, die op diverse plaatsen in het land voor problemen zorgt.
Organisatie
Daarmee is de kous echter nog niet af. Wat deze ontwikkeling namelijk verder in de hand werkt is een toenemende organisatiegraad. Was het rond 1995 nog stoer om op te scheppen over de CP’86, inmiddels wordt, in beperkte mate, ook daadwerkelijk wat met de extreem-rechtse ideeën gedaan.
Het wachten was op een organisatie of partij die zou inspringen op deze ontwikkeling. Het lag voor de hand dat de Nederlandse Volks Unie (NVU) van Constant Kusters de eerste zou zijn om dit te doen en dat gebeurde dan ook. Kusters probeerde zieltjes te winnen binnen deze nieuwe Gabber/Skinhead-scene, maar wist daar maar tot op beperkte hoogte succes mee te behalen. De NVU is wat dat betreft vergelijkbaar met de CP’86. De gepresenteerde ideeën, de neo-nazistische symboliek en de stoere taal van de partij slaan wel aan bij een aantal van deze groepjes. Het is echter een hele stap om vervolgens een lidmaatschapsformulier in te vullen, een geldbedrag over te maken en met eigen vervoer naar de geheime bijeenkomsten van organisatie te komen. En die stap wordt niet vaak gezet. Wanneer dat wel gebeurt blijken de saaie partijbijeenkomsten en de persoon Constant Kusters serieuze struikelblokken. Dat zorgt ervoor dat de meesten snel weer afhaken.
Een volgende organisatie die poogde om extreem-rechtse jongeren te organiseren was “Nationaal Offensief” dat eind 1999 ontstond. Nationaal Offensief timmerde aanvankelijk flink aan de weg en wist aanhangers van de NVU, Voorpost en betrokkenen uit de extreem-rechtse muziekscene te interesseren, maar richtte zich niet per se op de Gabber- cultuur. In verschillende regio’s ontstonden kortstondig Nationaal Offensief-groepjes, maar al snel haakten de meesten weer af door onderlinge ruzies. Recentelijk werden de restanten van de organisatie opgeheven door de overblijvers Jasper Ruytenbeek en Jasper Velzel.
Stormfront Nederland
De derde organisatie die een poging deed om in deze vijver te vissen had meer succes. Twee leden van de NVU, Remy Hoven en Olivier Oomen, verlieten deze partij in 2000 met ruzie. Zij richtten vervolgens een concurrerende organisatie op met de naam Stormfront Nederland. Zij combineert dezelfde radicale taal, uitstraling en ideeën van de NVU met een zeer losse structuur die goed aansluit bij deze groepjes in den lande. In eerste instantie weet Stormfront met folderacties en mond-tot-mond-reclame aanhang te verwerven in de zuidelijke Randstad: Den Haag, Rotterdam en de Drechtsteden. Maar al snel is er ook in andere steden activiteit te ontwaren. In Leiden, Amsterdam, Breda, Apeldoorn en Lisserbroek worden pamfletten verspreid en een Oosterhoutse aanhanger maakt een website voor de organisatie.
Dat Stormfront succes heeft in de werving bleek toen de eerste bijeenkomsten werden georganiseerd. Op 19 april 2001 werden de aanhangers opgeroepen om naar Den Haag te komen. Een flinke groep Skinheads en Gabbers verzamelde zich om na een kennismaking naar het Haagse gerechtsgebouw te trekken. Daar werd op dat moment een man berecht die verdacht werd voormalig NVU-lid Marcel Keizer te hebben vermoord. Die zaak wilden de Stormfronters bijwonen.
Vier dagen later kwamen de Stormfronters weer bijeen in Papendrecht. Daar werden voor de ongeveer 70 aanwezigen toespraken gehouden door Stewart Mordaunt (ex-CP’86-raadslid in Den Haag) en de Belgische neo-nazi Kris Roman. Nadat de Hitlergroet werd gebracht werd de bijeenkomst door de eigenaar gestopt en de aanwezigen naar buiten gestuurd, waar de politie een demonstratie voorkwam. Ook hier kwamen de aanwezigen vooral uit de zuidelijke Randstad, maar waren ook jongeren aanwezig uit de rest van Nederland (Leiden, Tiel en Groningen bijvoorbeeld).
Dat deze bijeenkomst bijzonder inspirerend werkte bleek een week later toen enkele Stormfront-leden in Oosterhout tientallen graven van een Joodse begraafplaats. Ze bekladden de graven met hakenkruizen, een rune die door Stormfront wordt gebruikt en leuzen als “Wir sind zurück” en “Juden raus”.
Weer een week later mishandelde een groep Skinheads in Nijmegen een man met een buitenlands uiterlijk. De politie arresteert zes daders die lid van Stormfront Nederland zouden zijn.
Inmiddels is Stormfront ook op internet flink actief geworden. Via verschillende sites en daarbij behorende gastenboeken weten leden en geïnteresseerden elkaar te vinden en dat gebeurt zelden in subtiele bewoordingen. Zo ontstaat er in een gastenboek bijvoorbeeld een discussie of Stormfront-leden naar normale Gabberfeesten mogen. Stormfront-oprichter Remy Hoven laat weinig aan de verbeelding over:
“Wat heeft iemand die zich zelf een “skinhead” noemt en ook nog beweert extreem-rechts te zijn in godsnaam te zoeken op een multi-raciale kneuzen feest in Zaandam genaamd “The Fun”. Weet je wat ik “fun” vindt, als deze kut- discotheek met inhoud en al de lucht in vliegt of de fik er in!!! Een N.S Skinhead (#1) gaat niet naar dit soort kut feesten! Misschien om er een paar nikkers af te schieten! En zeker geen leden van Stormfront Ned Foei!Foei!Foei! Wij moeten zo snel mogelijk opzoek naar een alternatief! Waar verplicht is met witte veters te lopen! En waar je stompen krijgt wanneer je je rechterarm niet omhoog steekt! Excuses, nu moet ik effe over me nek! SIEGHEIL!!! Remy- Stormfront Nederland“.
De site van Stormfront zelf is vooral gevuld met logo’s van de SS, de SA en nazistische leuzen. Verder is er een aanmeldformulier, een korte analyse van de huidige positie van extreem-rechts in Nederland, een overzicht van richtlijnen en een berichtenpagina te vinden. De site is klein, overzichtelijk en grof en sluit ook al weer mooi aan bij de behoeften van de aanhang die gezocht wordt.
De analyse van de belabberde situatie van extreem-rechts is voor Stormfront Nederland niet ingewikkeld. Er zijn twee schuldigen aan te wijzen, zo stond op de website, de leiders van extreem-rechtse organisaties en de regering:
1. De desbetreffende “leider(s)” vinden het nodig om hun prive zaakjes, ruzietjes binnen hun partij of beweging uit te vechten, zodat er van een vebonden-eenheid geen sprake meer is, wat op zijn beurt weer een negatief effect op de leden heeft en daardoor er van onderlinge samenwerking geen sprake is. (er zouden wel eens leden over kunnen lopen of leden zouden wel eens informatie onder elkaar kunnen doorspelen). Waardoor de situatie binnen “extreem-rechts” alleen maar verslechterd. De anti-fa lacht stiekem in zijn vuistje!!! Terwijl de vreemdelingen-stroom maar doorgaat, en de criminaliteit toeneemt!!!!!!
2. De regering met hun sociale-demoncratische dictatuur, met hun bekrompen vrije meningsuiting, alleen wanneer het hun uitkomt. Zij dragen slechts maskers, wanneer het om geld gaat tonen zij hun werkelijke gezicht en blijken er vele over een opvallend grote HAAKNEUS te beschikken!!! We worden behandelt alsof we persoonlijk de joden in de oven hebben geschoven. Nu een groot aantal hun zogenaamde “joodse tegoeden” (een smak geld, voor al het leed wat ze in de oorlog hebben geleden) hebben ontvagen gaat daar ongetwijfelt een groot deel van naar een of andere stichting ter bestrijding van welke vorm van extreem-rechtse uiting dan ook.”
Aandacht
De activiteiten van Stormfront krijgen niet alleen aandacht van geïnteresseerde jongeren en een enkele oudgediende. Ook de media en justitie duiken vol overtuiging op de organisatie nadat enkele leden in Oosterhout de Joodse begraafplaats vernielden. In eerste instantie ontkent Stormfront elke betrokkenheid en ontstaat een interessante discussie tussen NVU-leider Constant Kusters en Stormfront. Kusters verklaart tegen de pers dat Stormfront achter de bekladdingen zit, Stormfront beweert echter het omgekeerde. Nadat er drie Stormfront-leden voor de vernieling zijn gearresteerd en Kusters vanuit allerlei extreem-rechtse stromingen voor verrader wordt uitgemaakt, wordt het stil. De Stormfront-website wordt van het internet gehaald, de organisatoren doen geen uitspraken meer naar de media en binnen de organisatie lijkt de schrik er goed in te zitten. Openlijke politiek en media-actie laat Stormfront achterwege. Wel wordt er gepoogd om meer aanhang onder Gabbers te werven.
Zo delen enkele tientallen Stormfronters op de Rotterdamse Dance Parade folders uit, wat uitmond in een vechtpartij met andere aanwezigen en de politie. Ook bij een Skinhead-concert in het Limburgse Geleen duikt een groep Stormfronters op en zorgt voor grote problemen. Dit mondt uit in een vechtpartij en flinke vernielingen. Daarmee lijken de verhoudingen tussen de Nederlandse Skinhead-scene en Stormfront voorlopig op scherp te staan.
Artikel 140
Met al deze activiteiten is Stormfront Nederland zich in rap tempo binnen de grenzen van artikel 140 Wetboek van Strafrecht (criminele vereniging) aan het manoeuvreren. Of het inderdaad tot vervolging komt zal sterk afhangen van de verdere activiteiten van Stormfront.
Oplossingen
Maar vervolging of niet, Stormfront is maar een verschijningsvorm van een groter probleem. De nazificering van deze groepjes hangjongeren lijkt een landelijk probleem en gaat verder dan de openbare orde-problematiek die er op lokaal en regionaal niveau aan geplakt wordt. In het verleden nam het extreem-rechtse gehalte binnen de Gabber-scene af door het succes. De enorme groei van de aanhang en de commercie haalden de scherpe kantjes van het nationalisme en racisme af. Een herhaling van dit succes is echter niet te verwachten. Daarentegen is er binnen de Gabber-scene zelf wel steeds meer verzet tegen aanwezige rechts-extremisten en hun gedachtegoed. Ook party-organisaties nemen het probleem serieuzer en treden er tegen op (#2).
Daarnaast ligt er ook zeker een rol voor lokale en regionale overheden om groepen hangjongeren waar deze specifieke problemen opduiken in een vroeg stadium uit de handen van groepen als Stormfront te houden.
1# Nationaal Socialistische Skinhead
2# Onlangs gaf I.D. & T., de organisator van de Thunderdome-feesten waarop veel Gabbers afkomen, een verklaring uit waarin men duidelijk maakte dat extreem-rechtse uitingen niet geduld werden op hun feesten. Jongeren met nazi-symbolen op hun kleding komen niet binnen. Ook de organisatie Masters of Hardcore weert dergelijke personen.
