We hebben het de afgelopen maanden al vaker geschreven, het gaat bepaald niet goed met het Nederlandse extreemrechtse activisme. Van de honderden aanhangers die groepen als NSA en Blood & Honour enkele jaren geleden hadden, zijn er nog maar een paar handen vol over. De NJN, die we onlangs nog portretteerden, is inmiddels ook alweer opgeheven, zo lijkt het. De ontwikkelingen gaan snel. Maar tegen de achtergrond van deze ontwikkeling zijn er twee afdelingen van Blood & Honour die er niet zo slecht voorstaan. In Noord-Holland is een groep actief onder de naam ‘Ulfhednar’. Daar zullen we één van de komende keren aandacht aan besteden. De andere groep is de ‘Divisie Noordland’, een Blood & Honour-groep rond het Groningse Winschoten.
Blood & Honour bestaat in Nederland feitelijk vanaf het begin van de jaren negentig. Een groep jonge extreemrechtse skinheads probeerde toen een club van de grond te krijgen naar het voorbeeld van de Engelse moederorganisatie. Ze noemden zichzelf ‘Hou Kontakt’ en brachten een clubblaadje uit onder diezelfde naam. Daarnaast organiseerden ze kroegbijeenkomsten, die niet zelden ontspoorden in vechtpartijen en mishandelingen. Ook werden er enkele concerten met nazi-bands georganiseerd. Door veel negatieve publiciteit, tegenwerking en onderlinge ruzies viel ‘Hou Kontakt’ rond 1995 echter weer uit elkaar.
Enkele jaren later ontstond er vanuit een aantal jonge rechtsextremisten, die een achtergrond hadden in het gabberwereldje, opnieuw de behoefte aan een groepering als Blood & Honour. In 2001 richtten zij een Nederlandse tak op. Deze groep werd al snel een evenbeeld van andere Blood & Honour-groepen in het buitenland: Veel bier, nazi-muziek, knokken en af en toe een concert organiseren of een demonstratie van een andere organisatie bezoeken. En niet te vergeten onderling flink ruzie zoeken, vechten en afsplitsen. Zo zijn er het afgelopen decennium met enige regelmaat onontwarbare kluwens ontstaan van onduidelijke vriendengroepjes, die de naam Blood & Honour gebruikten en zich intensief bezig hielden met het bestrijden van gelijknamige groepjes die op hun beurt weer hetzelfde deden. Een bekend voorbeeld van deze gang van zaken was een Blood & Honour-concert in 2004 dat onder NVU-vlag werd gehouden. Aanwezigen van een concurrerende Blood & Honour-club braken de tent af, vernielden instrumenten en sloegen mensen in elkaar. Deze vechtpartij ging gepaard met een eerste serieuze scheuring binnen de Blood & Honour-gelederen in Nederland.
Datzelfde was ook te zien in de provincie Groningen, waar door een groepje extreemrechtse jongeren afkomstig uit het gabbermilieu, een clubje werd opgericht. Aanvankelijk noemen ze zich ‘Skinheads Groningen’, maar al snel dook de naam ‘Blood & Honour’ voor het eerst op. En (waarschijnlijk niet geheel toevallig) zagen we met deze oude naam ook een oude bekende opduiken. De leider van Hou Kontakt uit het begin van de jaren negentig, Martin van de Grind (1969), was namelijk vanuit Noord-Holland verhuisd naar Winschoten. En hij speelde een beslissende rol in de oprichtingsfase van de nieuwe groep. Zo legde hij contact met andere rechtsextremisten in het land, organiseerde een trainingsweekeinde naar de Ardennen, stelde zijn huis beschikbaar als hang out en nam een aantal jongens in dienst van zijn klussenbedrijf. Maar het duurde niet lang of de jongeren konden op eigen benen staan. Dat kwam Van de Grind ook wel goed uit, omdat hij de publicitaire belangstelling rond zijn persoon die de extreemrechtse activiteiten met zich meebrachten, niet erg kon waarderen.
Die publiciteit was het gevolg van een aantal lokale incidenten. Want wat de nieuwe Blood & Honour-groep in die eerste periode kenmerkte was vooral het veroorzaken van heel veel overlast: vernielingen, intimidaties, vechtpartijen en zware mishandelingen. Na een aantal flinke geweldsincidenten en negatieve publiciteit culmineerde deze reeks in het centrum van Winschoten. Daar stond een zojuist onthuld herdenkingsmonument ter ere van de vermoorde Joodse inwoners van Winschoten. De Blood & Honour-groep ging op een lenteavond in 2005 naar dat monument toe. Zij poseerden met de Hitlergroet en nazi-attributen, maakten foto’s en één van hen plaste tegen het monument. Nadat boze cafébezoekers de jongeren daarop aanspraken, viel de Blood & Honourgroep hen aan, werden zij gemolesteerd en het café vernield. Nadat enkele maanden later enkele Blood & Honour-aanhangers in Winschoten een Turkse jongen zeer zwaar mishandelden is de maat voor de gemeente vol. Vanuit het gemeentebestuur werd de groep aangepakt. Enkele leden zaten al achter de tralies, maar de rest kreeg te maken met een soort stalking-aanpak. Daarbij werden bekende Blood & Honourleden achter hun broek gezeten en kregen ze te maken met indringende gesprekken en politieoptreden.
Tegelijkertijd werd geprobeerd nieuwe aanhang en andere geïnteresseerden weg te halen uit de omgeving van de groep. Die aanpak bleek redelijk te werken, in drie opzichten. Ten eerste kwamen er nauwelijks nog nieuwe leden bij de groep. Ten tweede gooiden enkele actieve betrokkenen het bijltje erbij neer. En ten derde zag de groep zich genoodzaakt om uit het Winschotense straatbeeld te verdwijnen. Zij vonden een nieuwe hangplek in het buurdorp Nieuw Scheemda.
‘Een cavia en konijn kruis je niet’
Maar de groep verdwijnt niet helemaal. Een kern van rond de twintig personen blijft tot op dit moment intact. De leidende figuren binnen deze kern werden allemaal rond 2007 actief bij de groep: Harm-Jan Smit (1989), Alagonda Walda (1988), Patrick Ploeger (1989), Alexander Kluiter (1990) en Frank Boiten (1990). Onder druk van het stalkingsbeleid kan de groep zich echter in de regio maar moeizaam manifesteren. Meestal hangen ze rond in elkaars woningen. Politiek actief zijn zij vooral door het bezoeken van demonstraties van andere organisaties.
Wel weten ze enkele nieuwe jongeren te betrekken bij de groep. Deze nieuwe aanwas, en dan vooral het trio Dennis Weering (1991), Arjan Veenhuizen (1989) en Dave Surmeijer (1993), zorgt al snel voor een nieuwe reeks vervelende incidenten: Weer vernielingen, geweld, vechtpartijen en wapenbezit. Zo verstoren zij een dodenherdenking in 2009, en in dezelfde periode worden deze jongens een jeugdsoos uitgegooid wegens ruziezoeken en op de dansvloer plassen. Na afloop vernielen ze nog ruiten in het dorp voordat ze worden opgepakt.
Maar behalve deze nieuwe reeks van incidenten verandert er ook iets anders. Anders dan bijvoorbeeld Martin van de Grind, blijft de kern van 2007 wel actief. En dat ondanks druk op de groep, arrestaties en negatieve publiciteit. Verschil is wel dat zij allemaal 20 jaar jonger zijn dan Van de Grind.
Naast de betrokkenheid bij geweldsincidenten, proberen zij ook een wat betere organisatie op poten te zetten. Aanvankelijk leidt dat tot een aantal naamswijzigingen: Noordelijk Skinhead Front, Nationaal Socialistisch Front en uiteindelijk in het voorjaar van 2010: ‘Divisie Noordland’. Verder werd er enige tijd een website met forum in de lucht gebracht onder de naam ‘Erwache’, waarop door extreemrechtse jongeren uit Noord-Nederland gediscussieerd kon worden, en was er korte tijd een extreemrechtse webshop actief. (1)
Maar vanaf 2009 gaat de groep ook wat meer aan de weg timmeren om het niveau van de huiskamer en het toetsenbordactivisme te ontstijgen. In mei van dat jaar is er een voorlichtingsbijeenkomst over de vestiging van woningen voor asielzoekers in Winschoten. Daar duikt de groep op met een spandoek en pamfletten om te protesteren tegen deze woningen. Enkele weken later houden ze nog een kleine demonstratie als protest tegen deze asielzoekerswoningen. Daar doen ongeveer 25 mensen aan mee. Korte tijd later, zomer 2009, organiseren zij voor Blood & Honour-aanhangers uit het hele land een barbecue. Omdat de AIVD een waarschuwing uitgeeft dat deze barbecue belaagd zal worden door antifascisten of door concurrerende rechtsextreme groepen, treedt de politie op en ontruimt het terrein. Ook is de groep vanaf deze periode met grote regelmaat op neonazidemonstraties te vinden, in Nederland, maar vaker nog in Duitsland. Ook worden nazi-concerten in het buitenland bezocht.
In februari van dit jaar organiseerde de groep zelf nog een bizarre actie in Leeuwarden. Daar was op dat moment een verkiezingsmarkt in het kader van de Provinciale Statenverkiezingen aan de gang. Bij die verkiezingsmarkt organiseerde AFA een protest tegen de PVV. Vervolgens doken er vijftien neonazi’s op, die onder leiding van Divisie Noordland protesteerden tegen AFA. Reden was dat AFA tegen de PVV demonstreerde en dat zij niet door AFA vergeleken wilden worden met de PVV. Logisch…
Dat het de Blood & Honour-groep bij deze actie niet was te doen om zichzelf populair te maken bleek niet alleen uit de boodschap, ze deelden pamfletten uit om het nationaalsocialisme te prediken, maar ook uit het feit dat ze zich met sjaals en mutsen onherkenbaar gemaakt hadden voor het winkelend publiek. Uiteindelijk werd een Noordland-activist gearresteerd wegens schennis van de openbare eerbaarheid. Hij liet zijn broek zakken voor de aanwezigen. Aan de geïnteresseerde politie op het bureau legde hij nog een keer uit wat zijn motivatie was: ‘Ik ben supporter van het nationaalsocialisme. Wij zijn voor behoud van verschillende rassen en liefde voor volk en vaderland. Een cavia en konijn kruis je toch ook niet?’
Hoe moeten we deze groep nu zien? Het gaat om een kleine groep, zoals gezegd rond de twintig personen, die al een aantal jaar een organisatie op de been weet te houden. De aanwas is ondertussen vrij minimaal. De activiteiten die binnen de regio plaatsvinden zijn van twee categorieën. Aan de ene kant raken de leden van de Divisie Noordland door de jaren heen met een opvallende regelmaat betrokken bij achterlijke, maar vaak wel zeer kwalijke, geweldsincidenten. De waslijst aan vernielingen, mishandelingen en ander wangedrag is eindeloos. Aan de andere kant worden er politieke activiteiten ontplooid. Maar meestal hebben die niet meer om handen dan kleine bijeenkomsten waar iemand een spreekbeurt houdt en daarna een kop soep met worst wordt gegeten. Iets serieuzere activiteiten zijn deelname aan acties van anderen en de drie demonstraties die de groep de afgelopen drie jaar heeft georganiseerd.
Wanneer de groep deze omvang en dit ambitieniveau blijft behouden is er niet veel om ons zorgen over te maken in landelijke context. Dat ligt natuurlijk anders voor de regio Winschoten, waar de groep inmiddels verantwoordelijk is voor een aanzienlijke hoeveelheid misselijke geweldsincidenten. En daar is het einde nog niet van in zicht.
Dit artikel is ook verschenen in Alert! nummer 2, jaargang 2011
Noot:
(1 ) Deze webshop “Landstorm Records” verkocht allerhande nazi-troep. Dat duurde echter maar kort omdat justitie al vrij snel een onderzoek naar de activiteiten instelde, maar vooral omdat de beheerder de spullen die werden verkocht zelf niet betaalde aan zijn leveranciers. Dat zorgde vanzelfsprekend voor problemen en het einde van de webshop. Zie Alert! nummer 2 van 2008.
